آرامگاه کمال الملک
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را با آرامگاه کمال الملک آشنا خواهیم کرد. برای اطلاعات راجع به آرامگاه این شاعر بزرگ در نیشابور با ما همراه باشید.
نیشابور در فاصله ۱۲۰ کیلومتری مشهد در استان خراسان رضوی قرار دارد و دارای طبیعت بکر و تمدنی است که باعث می شود بسیاری از مسافران مشهد سری به این شهر زیبا بزنند. این شهر علاوه بر طبیعت بکر و زیبا آرامگاه هنرمندان و شاعران فاخر کشورمان از جمله عطار نیشابوری، خیام و کمال الملک است.
آرامگاه کمال‌الملک (Mausoleum of Kamal-ol-Molk)، یکی از برترین نقاشان معاصر ایران، بنایی است در شهر نیشابور که مدفن اوست. موقعیت این بنا در نزدیکی آرامگاه عطار نیشابوری در محله شادیاخ (عرفان کنونی) است. طراح این بنای یادبود هوشنگ سیحون است و در مراسمی در تاریخ ۱۲فروردین ۱۳۴۲ با حضور فرح پهلوی رونمایی شد.
نسبت به دیگر افراد مشهور و آرامگاه های معروف ایرانی، آرامگاه کمال الملک، نقاش شهیر ایرانی، کمتر معروف و بین مردم شناخته شده است. لیکن کمال الملک بزرگترین نقاش تاریخ معاصر کشور و پرنفوذترین شخصیت تاریخ هنر معاصر در دوران قاجاریه است که از محبوبیت بسیاری در بین اهالی هنر و ادب برخوردار است.
برخی از مهمترین آثار نقاشی کمال الملک؛ تصویر نیم تنه ناصرالدین شاه، رمال بغدادی، تصویر عضد الملک، زرگر، تصویر مظفر الدین شاه، تالار آیینه، دورنمای شهر از پشت بام صاحبقرانیه، بازار کربلا و بسیاری آثار نفیس دیگر می باشد.
داستان زندگی کمال الملک چیست ؟
محمد غفاری معروف به کمال الملک در سال 1224 هجری شمسی در کاشان چشم به جهان گشود. او در دامان پدر و مادری هنرمند تربیت یافت و پس از دوران ابتدایی راهی تهران و مدرسه دارالفنون شد. شور و شوق او برای نشان دادن هنرش اندازه ای بود که از همان زمان شروع به تحصیل در مدرسه سعی می کرد توجه ها را به خود جلب کند. در هر زمان که می توانست نقشی از معلمان و همکلاسی های خود می کشید تا اینکه قرعه به نام مدیر مدرسه، اعتضاد السلطنه افتاد.
محمد غفاری با قلم سیاه خود دست به کار شد و تابلویی سه بعدی و زیبا از مدیر مدرسه کشید. این گونه بود که به او لقب میرزا محمد را دادند؛ اما این تازه ابتدای راه کمال الملک بود. تابلوی سه بعدی محمد از مدیر، نظر ناصرالدین شاه را به خود جلب کرد و دستور دارد تا اتاقی از شمس العماره در اختیار وی قرار بگیرد تا کارش را با خیال راحت ادامه دهد.
او از 18 سالگی کار در عمارت سلطنتی را آغاز و شروع به کشیدن تابلوهای مختلف کرد. هنر او به اندازه ای زیبا و دلنشین بود که لقب نقاش باشی و تحسین و تمجید شاه و اطرافیان را برای او به ارمغان آورد. او در این دوران 200 تابلو از خود به یادگار گذاشت و در نهایت پس از کشیدن تابلوی معروف تالار آینه از سوی ناصرالدین شاه ملقب به «کمال الملک» شد.
پس از این دوران محمد غفاری راهی اروپا شد و از موزه های معروف دیدن کرد و تا آنجایی که می توانست بر دانش نقاشی خود افزود. وی پس از بازگشت به ایران، هنرستانی به نام مدرسه صنایع مستظرفه را پایه گذاری کرد؛ اما متاسفانه حسد اطرافیان باعث شد پس از شش سال در 1300 کمال الملک مجبور به استعفا شود. در این زمان بود که او را به نیشابور و ملک شخصی که در آن داشت تبعید کردند. در نهایت کمال الملک، بزرگترین نقاش تاریخ معاصر ایران در یکشنبه ۲۷ مرداد ماه ۱۳۱۹ هجری شمسی ساعت دو بعد از ظهر به دلیل کهولت سن از دنیا رفت. با وجود اینکه کمال الملک وصیت کرده بود تا در باغ خودش در روستای حسین آباد کاشان دفن شود؛ اما این امر ممکن نشد و وی در همان نیشابور و در باغ آرامگاه عطار به خاک سپرده شد.
تاریخچه آرامگاه
به مانند آرامگاه خیام و فردوسی این سازه نیز با طرحی از هوشنگ سیحون ساخته شد. وی در سال 1337 هجری خورشیدی طرح بنای مقبره کمال الملک را به انجمن آثار ملی ارائه داد. پس از موافقت انجمن آثار ملی با این طرح، کار ساخت آرامگاه در سال 1340 شروع می شود و به کمک چند کارگر نیشابوری به پیش می رود.
از این بنا در مراسمی در تاریخ 12 فروردین 1342 خورشیدی، در حضور فرح پهلوی رونمایی می شود و از کارگران نیز در این مراسم قدردانی به عمل می آید. از آن زمان تاکنون، آرامگاه کمال الملک در کنار مقبره عطار میزبان گردشگران و دوستداران اهل فرهنگ و هنر در نیشابور است.
معماری آرامگاه
مقبره کمال الملک در زمینی به مساحت 28 متر مربع با شش ایوانچه معقر ساخته شده است و ده قوس دارد. سازه ای که اوج خلاقیت معمار و طراح را نشان می دهد و تلفیقی از معماری سنتی ایرانی با معماری نوین در آن دیده می شود. به مانند طرح آرامگاه خیام، هندسه نقش بزرگی در نقشه کلی مقبره کمال الملک دارد.
در نقشه این سازه دو پیمون مربعی شکل را می بینید که در کنار هم مستطیلی به تناسب ۱ بر ۲ را می‌سازند. بنایی با شش قوس نیم دایره و چهار قوس متقاطع که بر روی قطرهای مربع ساخته شده اند. موضوعی که باعث به وجود آمدن تاق هایی چهاربخش شده است. این طرح خلاقانه بر روی پوسته ای بتنی اجرا شده و شکلی منحصر به فرد به آرامگاه کمال الملک داده است.
در تزیین سازه آرامگاه کمال الملک طراح از کاشی های معرق نفیس به رنگ های لاجوردی و سفید استفاده کرده است. آقای سیحون با استفاده از این کاشی های معرق می خواسته معماری زادگاه کمال الملک یعنی کاشان را در ذهن بیننده تداعی کند. این کاشی ها به طرز هنرمندانه ای بر روی بنا نشسته اند و هر چه به سمت خط تقارن قوس ها نزدیک می شوند اندازه آنها در چشم بیننده کوچک و کوچک تر می شود.
سنگ مزار کمال الملک
سنگ قبر کمال الملک همچون سایر سنگ‌های مزاری که سیحون در آرامگاه ظهیرالدوله تهران طراحی کرده است، یکپارچه از سنگ گرانیت و با بافت خشن بوده، در قسمت بالای سنگ که مرتفع و زاویه دار تراشیده شده است، نقش برجسته‌ای از کمال الملک توسط شاگرد ایشان مرحوم استاد ابوالحسن صدیقی سنگ‌کاری گردیده است.
گشت و گذار در محوطه آرامگاه
آرامگاه کمال الملک، در میان باغی دلگشا و باصفا و در جوار آرامگاه عطار قرار گرفته است. بسیاری از گردشگران پس از بازدید از مقبره کمال الملک و عطار و خواندن فاتحه، در گوشه‌ای از این باغ بزرگ و سرسبز می‌نشینند و از آرامش آن لذت می‌برند. بعضی جوانان نیز کتابی یا دیوان شعری در دست، در زیر سایه درختان غرق در داستان‌ها و افسانه‌های کتاب می‌شوند.
جاذبه های دیدنی نزدیک
- آرامگاه عطار – در همسایگی آرامگاه کمال الملک
- آرامگاه خیام – فاصله تقریبی 2.2 کیلومتر
- مقبره استاد مشکاتیان – فاصله تقریبی 500 متر
- سایت تاریخی شادیاخ – در فاصله تقریبی 600 متر
- آسمان نمای خیام – فاصله تقریبی 1.3 کیلومتر
چطور به آرامگاه کمال الملک برویم ؟
آرامگاه کمال الملک در جنوب شرقی شهر نیشابور در میان باغی بزرگ واقع شده است. برای اینکه به آرامگاه برسید باید خود را به میدان فضل، خیابان عرفان برسانید. مسیر خیابان عرفان را تا انتها در پیش بگیرید تا باغی بزرگ در برابر شما نمایان شود. اینجا آرامگاه کمال الملک است. متاسفانه سیستم اتوبوس شهر نیشابور از این مسیر گذر نمی کند و تنها در آرامگاه خیام توقف دارد. بنابراین تنها گزینه شما استفاده از تاکسی های شهری، ماشین های دربست یا استفاده از اتومبیل شخصی خودتان است.
- آدرس: استان خراسان رضوی، نیشابور، محله شادیاخ، انتهای غربی خیابان عرفان
- هزینه ورودی: برای هر نفر 4000 تومان، اتباع خارجی 30.000 تومان
- ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 08:00 تا 20:00
- شماره تماس: 05142224515
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- روستای زیبا و دیدنی تحت منظر نیشابور
- روستای بوژان نیشابور ، بهشتی سرسبز و زیبا | Bojan
- آشنایی با روستای بار نیشابور و آبشار زیبای آن | Bar
- دیدنی های شهر زیبای گلمکان در نزدیکی مشهد | Golmakan
- روستای زشک مشهد ، مقصدی عالی برای طبیعت گردی | Zoshk
- روستای ابرده ، منطقه ای ییلاقی و بکر در شاندیز مشهد | Abardeh
- روستای ازغد مشهد ، جاذبه ای زیبا در طرقبه | Azghad