نقش رستم ، گنجینه ای تاریخی در استان فارس | Marvdasht

رزرو تور
تور پاییز ۱۴۰۳
اجاره خودرو در عمان
 

نقش رستم

در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را با نقش رستم آشنا خواهیم کرد. اگر قصد سفر به استان فارس را دارید برای آشنایی با این محوطه تاریخی ارزشمند در مرودشت تا آخر این مقاله با مجله گردشگری تاپ توریست همراه باشید.

مرودشت شهری در شمال استان فارس و مرکز شهرستان مرودشت است. این شهر در ۴۰ کیلومتری شمال شیراز واقع شده و آب و هوای آن کوهستانی و معتدل است. مرودشت هم‌اکنون دومین شهر بزرگ استان فارس پس از شیراز و چهارمین شهر بزرگ جنوب ایران می‌باشد و با سرعت بالایی در حال گسترش است. پتانسیل بالای گردشگری و توریست از ویژگی‌های این شهر است. مرودشت جاذبه های دیدنی و تاریخی بسیار زیادی دارد و یکی از مقاصد گردشگری مهم در ایران است. در ادامه این مقاله نقش رستم مرودشت را به شما معرفی می کنیم.

نقش رستم (Naqsh-e Rostam) نام مجموعه‌ای باستانی در روستای زنگی‌آباد واقع در شمال شهرستان مرودشت استان فارس است که در فاصله ۶ کیلومتری از تخت جمشید قرار دارد. این محوطه باستانی یادمان‌هایی از ایلامیان، هخامنشیان و ساسانیان را در خود جای داده است و از حدود سال ۱۲۰۰ پیش از میلاد تا ۶۲۵ میلادی همواره مورد توجه بوده است.

نقش رستم
نقش رستم

در گذشته، نام این مکان سه‌گنبدان یا دوگنبدان بوده است که در بین مردم منطقه، به نام‌های کوه حاجی‌آباد، کوه استخر یا کوه نِفِشت نیز خوانده می‌شد و احتمالا نام نقش رستم پس از آنکه ایرانیان بین رستم، پهلوان شاهنامه و سنگ نگاره‌های شاهان ساسانی ارتباط برقرار کردند به این مکان داده شد.

از دلایل اهمیت بسیار این محوطه تاریخی وجود آرامگاه چهار تن از شاهنشاهان هخامنشی؛ داریوش و خشایارشا، اردشیر اول و داریوش دوم ، نقش برجسته‌های متعددی از وقایع مهم دوران ساسانیان، بنای کعبه زرتشت و نقش‌ برجسته ویران شده‌ای از دوران ایلامیان است که در این مکان قرار دارند. در دوره ساسانی، محوطه نقش رستم از نظر دینی و ملی نیز اهمیت بسیار داشته است.

موسس نقش رستم، داریوش اول است. او دستور داده بود هنگامی که فوت کرد، پیکرش را در دل کوه دفن کنند لذا در دل صخره دخمه ای ایجاد کردند تا پیکر داریوش در آن قرار داشته باشد. اما آرامگاه داریوش اول تنها یک آرامگاه نبود بلکه در بالای درب ورودی، نقش هایی وجود دارد که اطلاعات مهمی از دوران هخامنشیان و کشور ایران در آن زمان را ارائه می دهد. همچنین مقبره خشایارشا، پسر داریوش اول نیز در کنار مقبره پدرش قرار دارد.

نقش رستم
نقش رستم

در مورد آرامگاه ها باید گفت که درهای ورودی آرامگاه، مربع شکل است. این درها در دوران باستان بوسیله ی سنگ های بزرگی که در پشت در قرار می گرفته است، قفل می شده اند و در واقع مهر و موم می شده اند. همه چیز این ۲ آرامگاه حتی شکل ظاهری آنها شبیه هم هست و و تنها تفاوتشان در کتیبه ای است که در بالای آرامگاه کوروش کبیر وجود دارد و در آرامگاه خشایارشا نیست. این کتیبه به خط میخی نوشته شده است و گفته می شود که در آن، داریوش بزرگ اهورامزدا را ستایش می کند و درباره ی اندیشه های خود صحبت می کند. داخل آرامگاه داریوش، ۹ تابوت سنگی وجود دارد که محل دفن این پادشاه، ملکه و بقیه ی بستگان او است.

پهنای هر یک از آرامگاه‌ها ۱۹ و درازی آن‌ها ۹۳.۲۲ متر است و تقریبا در ارتفاع ۲۶ متری قله كوه قرار دارند. آرامگاه پادشاهان هخامنشی از سمت راست به چپ به شرح زیر است؛

  • آرامگاه خشایار شاه ( ۴۴۵- ۴۸۶ ق.م)
  • آرامگاه داریوش (۴۸۶- ۵۲۲ ق.م)
  • اردشیر اول (۴۲۴- ۴۶۵ ق.م)
  • داریوش دوم (۴۰۵- ۴۲۴ ق.م)
نقش رستم
نقش رستم

کعبه زرتشت، بنایی در محوطه نقش رستم

یکی دیگر از بناهای نقش رستم، بنایی است که در واقع نام اشتباهی به آن داده شده است. بعد از حمله ی اعراب به ایران، آنها که فکر می کردند هر دینی باید برای خود مرکزیتی داشته باشد، نام این بنا را کعبه ی زرتشتیان گذاشتند. در حالیکه کاربری این بنا، نگهداری کتاب اوستا و گنجینه ی درباری و بعضی کاربری های دیگر بوده است که مشخص نیست.

کتیبه های ساسانی در اطراف این بنا حک شده است که درباره ی اتفاق های تاریخی جنگ ایران و رم در دوارن شاپور اول، صحبت می کند. نقش های برجسته ی دیگری هم وجود دارند که بهرام دوم، شاپور اول و هرمز دوم را نشان می دهند.

آثار دوره ساسانیان در نقش رستم 

در نقش رستم، چندین نقش از دوران ساسانیان وجود دارد. یکی از نقش های ساسانیان، مراسم تاج‌گذاری اردشیر بابکان است که در قرن سوم میلادی رخ داده و در آن، اردشیر بابکان از اهورامزدا که هر دو سوار بر اسب هستند، حلقه قدرت را دریافت می کند. همچنین زیر اسب اردشیر بابکان، اردوان پنجم (پادشاه اشکانی) شسکت خورده و زیر اسب اهورامزدا، اهریمنی وجود دارد که مارهایی از پیشانی‌اش بیرون زده است.

نقش رستم
نقش رستم

نقش دیگر که در روبروی نقش رستم قرار دارد، فضایی حجاری شده به طول 10 متر و ارتفاع 5 متر است که گفته می شود مربوط به اواخر دوران ساسانیان می باشد. در این نقش کتیبه ای وجود دارد که مالک زمین های اطراف و نحوه تقسیم آب را نشان می دهد لذا بدین منظور، در آن زمان از این نقش به شدت محافظت می‌شده است.

روبروی کعبه زرتشت و واقع در زیر آرامگاه داریوش دوم، نقشی وجود دارد که گفته می شود تصویر جنگ بین شاپور دوم و دشمنش است که در آن، هردو لباس جنگی برتن داشته و شاپور دوم، نیزه خود را در بدن دشمنش فرو کرده است.
نقش رستم
نقش رستم

اما در کنار ساسانیان، نقشی از ایلامیان هم وجود دارد که مربوط به 7 قرن پیش است. در این نقش، پادشاه را نشان می دهد که شمشیر به دست در میان اعضای خانواده قرار داشته و تاج پادشاهی تزئین شده با بال عقاب ک به معنای “خدای پیروزی” می باشد بر روی سرش قرار دارد. جالب است بدانید اعضای خانوده که در اطراف پادشاه قرار دارند، بهرام دوم و یکی از شاهزاده ها هستند. همچنین ملکه ای هم در نقش وجود دارد که به گفته برخی، آناهیتا (یکی از خدایان) می باشد.

آدرس: ایران، استان فارس، مرودشت، جاده مرودشت-ساروئی، روستای زنگی آباد

ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 08:00 الی 17:30

هزینه بازدید: هزینه ورودی 3000 تومان می باشد ، گردشگران خارجی 20.000 تومان

مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:

دنیا جای بزرگی است ، برای اینکه فقط یک جا بمونی ✨