آرامگاه مولانا در قونیه
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست درباره آرامگاه مولانا در قونیه خواهیم گفت. برای آشنایی بیشتر با آرامگاه مولانا شاعر و عارف ایرانی در شهر قونیه در ادامه با ما همراه باشید.
قونیه یک شهر بزرگ در حاشیه جنوب غربی فلات مرکزی آناتولی و هفتمین شهر پرجمعیت در ترکیه با جمعیت بیش از ۲٫۱ میلیون نفر است. قونیه یک شهر توسعه یافته اقتصادی و صنعتی است و مرکز استان قونیه می‌باشد. شهر قونیه به بدلیل اینکه آرامگاه حضرت مولانا در آن واقع است از محبوبیت خواستی بین عموم مردم جهان برخوردار می باشد. این شهر توریستی سالانه پذیرای گردشگران بسیاری در سراسر جهان هست. از این رو، سالانه گردشگران و علاقه‌مندان ادب برای حضور در مراسم بزرگداشت مولانا از سراسر ترکیه و گوشه و کنار جهان از جمله ایران راهی قونیه می‌شوند. مراسم بزرگداشت مولانا همه ساله از ۱۰ تا ۱۷ دسامبر ( ۱۹ تا ۲۶ آذر) در شهر قونیه ترکیه برگزار می شود. یکی از نوشته های زیبایی که در بالای در ورودی مقبره مولانا به چشم می خورد، بیت زیر است؛
«کعبه العشاق باشد این مقام * هرکه ناقص آمد اینجا شد تمام»
آرامگاه مولانا (Mevlana Museum) مهم ترین جاذبه گردشگری در شهر قونیه است و از تاریخی ترین بناهای موجود در ترکیه به شمار می رود. حدود یک و نیم میلیون نفر در سال از این مکان دیدن می کنند.
مولانا جلال الدین بلخی شاعر و عارف نامدار ایرانی در شهر قونیه می زیسته است و آثار به یاد مانده از وی از جمله مثنوی معنوی و غزلیات شمس از ارزش بسزایی برای تمام مردم جهان بخوردار می باشد. در دهه های اخیر شناخت حضرت مولانا در جهان سرعت گرفته و این شاعر ایرانی از شهرت بالایی برخوردار شده است. به همین منظور کتاب او در آمریکا پس از ترجمه توسط فردی به نام کولمن بارکس بیش از ۵۰۰ هزار نسخه به فروش رسید. بنابراین می توان نتیجه گرفت که شعرهای مولانا برای تمامی جهانیان زیبا و پر معنا بشمار می رود.
مولانا جلال الدین بلخی در دنیا با چند نام شناخته می شود؛ بعضی ها به او مولانا یا مولوی می گویند؛ اما انگلیسی زبانان و افرادی که این زبان را ملاک قرار می دهند او را رومی (Rumi) می نامند. برخی دیگر هم این لقب ها را با هم در می آمیزند و به او مولوی بلخی یا مولوی رومی می گویند. پیروان تفکرهای او هم به مولانا لقب هایی مثل خداوندگار یا پروردگار می دهند. برای توصیف شکوه و عظمت این شاعر همین بس که سازمان جهانی یونسکو سال ۲۰۰۷ میلادی را به عنوان سال مولانا نام گذاری کرد.
بیشتر آثار مولوی به زبان فارسی سروده شده است، اما در اشعارش از ترکی، عربی و کاپادوسیه‌ای یونانی نیز استفاده کرده‌است. مثنوی معنوی او که در قونیه تصنیف شده‌است یکی از عالی‌ترین اشعار زبان فارسی به‌شمار می‌رود. آثار او به‌طور گسترده در سراسر ایرانِ بزرگ خوانده می‌شود و ترجمه آثار او در ترکیه، آذربایجان، ایالات متحده و جنوب آسیا بسیار پرطرفدار و محبوب هستند.
زندگی نامه مولانا
تولد مولانا در بلخ
در سال ۶۰۴ هجری بود که این عارف بزرگ در خانواده ای با تفکر صوفیان چشم به جهان گشود، محل تولد او شهر بلخ واقع در افغانستان امروزی و پدر او یکی از صوفی های به نام آن روزگار یعنی بهاءالدین ولد بود. پدر او به صفت تواضع شهرت داشت. وی به بحث و جدال های کلامی با دیگران اعتقادی نداشت و بنابراین مولانا از بدو تولد با تفکرات و دید عارفان آشنا شد.
خانواده مولانا به دعوت علاءالدین کیقباد (یازدهمین پادشاه سلجوقی) به قونیه مهاجرت کردند و در این شهر ساکن شدند. مولانا ۱۹ سال داشت که با دختری به نام گوهر خاتون ازدواج کرد و در سن بیست و چهار سالگی پدر خود را از دست داد. سلطان سلجوقی برای سپاس از تلاش های مولانا و پدرش، باغ گلی به آن ها هدیه داد تا مکانی باشد برای بدن بی جان پدر مولانا. بعدها در سال ۶۷۲ قمری، مولانا نیز در همین مکان در کنار پدرش به خاک سپرده شد، او به دلیل بیماری و تب شدید جان باخت.
ساخت و ساز مقبره مولانا در سال ۱۲۷۴ میلادی یعنی یک سال پس از مرگش شروع شد و با نظارت همسر امیر سلیمان سلجوقی به پایان رسید. بر فراز قبر او یک گنبد مخروطی شکل به رنگ فیروزه ای ساختند که متشکل از صدها سفال است و امروزه مقبره این فرد بزرگوار با همین گنبد فیروزه ای شناخته می شود. البته در سال ۱۸۵۴ میلادی چند بخش به ساختمان حرم مولانا اضافه شد تا بتواند جمعیت بیشتری را در خود جای دهد.
در سال ۱۹۲۶ میلادی شروع به تبدیل کردن مزار او به موزه کردند و در سال ۱۹۲۷ میلادی مقبره وی به موزه تبدیل شده بود و در سال ۱۹۵۴ میلادی حرم مولانا را موزه مولانا نامیدند.
شمس تبریزی که بود و چه نقشی در حیات مولانا داشت؟
مولانا ۳۷ سال داشت که با فردی به نام شمس تبریزی ملاقات کرد و به شدت شیفته رفتار و کراماتش شد. از آن پس مولانا شروع به خلق آثاری کرد که در طول زندگیش بسیار نادر بود و در حقیقت این شعرها بهترین اشعار این شاعر را تشکیل می دادند. داستان های زیادی درباره ملاقات شمس با مولانا و انتظار این شاعر بزرگ برای بازگشت شمس روایت شده که حتما باید شعرهای مولانا را مطالعه کنید تا عمق زیبایی آن ها را متوجه شوید.
به طور کلی ماجرا از این قرار است که مریدان مولانا به شمس تبریزی حسادت می کردند و نمی توانستند توجه مولانا را به یک درویش فقیر تحمل کنند و مدام شمس را آزار می دادند تا این که آن ها باعث شدند شمس یک بار به صورت موقت و یک بار برای همیشه مولانا را ترک کند و ناپدید شود. به همین دلیل شاهد ظهور بیت هایی در وصف فراق شمس تبریزی در کتاب های مولانا هستیم.
تربت و مسجد شمس تبریزی ذر کنار آرامگاه مولانا در سال ۱۵۱۰ به وسیله امیر اسحق گسترده تر و بازسازی شد. در داخل مسجد تربتی است که همگان معتقدند این تربت جایگاه خود شمس تبریزی است. شمس تبریزی استاد و پیرو حضرت مولانا بود. امروزه تربت ابن‌شیخ بزرگ شمس تبریزی یکی از جاذبه های گردشگری قونیه به حساب می آید. این مکان تربت و جایگاه شمس است در حالی که مقبره و آرامگاه شمس در ایران و در شهرستان خوی در استان آذربایجان غربی قرار دارد.
معماری مقبره مولانا
موزه یا ساختمان مقبره مولانا در زمینی به مساحت ۱۸.۰۰۰ متر مربع ساخته شده است و با نام کابای هدرا (Kubbe-i Hadra) به معنای گنبد سبز نیز شناخته می شود. این نام گذاری به دلیل معماری خاص بناست. همان طور که در تصاویر می بینید از شاخص ترین ویژگی ها در ساختمان این بنا، گنبد مخروطی شکل و فیروزه ای رنگ آن است. این گنبد بر روی چهار ستون بنا شده و جذاب ترین قسمت معماری این ساختمان به حساب می آید.
مقبره مولانا به دست معمار مشهور و خبره ای به نام بدرالدین تبریزی (Bedrettin Tebrizi) ساخته شد، او اهل آذربایجان و شهر تبریز بود و ایده گنبدی سبز رنگ بر فراز بارگاه مولانا را او مطرح و اجرایی کرد و با ساخت چنین بنایی توانست نامش را در تاریخ جاودان کند.
این مقبره مانند بسیاری از بناهایی که در دوران سلجوقیان و عثمانیان ساخته شدند، تابع معماری سنتی ترکی و اسلامی است. اینجا دارای گنبد های نیم دایره و یک مناره سر به فلک کشیده است که با ظرافت خاصی تک تک اجزایش را طراحی و ساخته اند. اگر کمی با دقت به عکس ها توجه کنید اوج زیبایی را در طراحی و اجرای این بنا خواهید دید.
سنگ قبر مولانا
افراد بسیاری از جای جای دنیا به قونیه می روند تا تنها به تماشای سنگ قبر مولانا بپردازند و برای شادی روحش دعا و نیایش کنند به همین دلیل این بخش را یک بار دیگر به بررسی مقبره مولانا اختصاص داده ایم. به طور کلی ۱۰ قبر در اتاق مقبره مولانا وجود دارد.
گذشته از پارچه طلاکوب و زرین که روی قبر این مرد شهیر کشیده شده یکی از نکته های جالب توجه دیگر در مقبره او جمله تامل بر انگیزی است که روی قبرش نوشته شده، این جمله این مضمون را دارد:
قبر ما را روی زمین مشخص نکنید (ما را محدود نکنید)، مقبره ما داخل قلب های روشن است.
آثار مولانا
مثنوی معنوی: حکایت، روایت و تمثیل هایی به زبان شعر در آن نوشته شده است.
دیوان شمس تبریزی: غزلیات پر آب و تاب برای شمس تبریزی
فیه ما فیه: سخنان عارفانه به زبان نثر که در آن سخنان بزرگان زیادی به چشم می خورد.
مکاتیب: ۱۴۵ نامه و مکاتبات مولانا به افراد مختلف در این کتاب گرد هم آمده اند.
مجالس سبعه: این کتاب از مهم ترین آثار مولاناست که در فهم دیگر آثار او نقش پر رنگی دارد. در اینجا ۷ مجلس موعظه و سخنان عارفانه ذکر شده که با خواندن قرآن آغاز می شود.
او حدود ۲۵۰۰ قصیده عرفانی، ۱۶۰۰ رباعی و به طور کلی ۲۵،۰۰۰ بیت در کارنامه خود به ثبت رسانده است.
قسمت های مختلف موزه مولانا
- اتاق آرامگاه
- محل برگزاری مراسم
- نمایشگاه قرآن
- مطبخ
- اتاق تلاوت
- شمانه
- سنگ قبر مولانا
- سلول دراویش
- چشمه تزکیه یا شست و شو
قوانین ضروری بازدید از موزه مولانا
- باید بدون کفش به همه اتاق ها حتا بخش اداری وارد شوید.
- کفش های تان را در کیسه های پلاستیکی قرار داده و به خود ببرید.
- عکاسی مجاز است اما بدون فلش، لطفا به قانون ها احترام گذارید و فلش های تان را خاموش کنید.
- به عقاید دیگر بازدیدکنندگان احترام بگذارید.
- توجه داشته باشید که در زمان برگزاری رقص سماع ورود به مجموعه مولانا ملزم به پرداخت هزینه است و این مبلغ سالانه متغیر است.
- امروزه بانوانی که وارد این موزه می شوند باید پوشش مناسبی داشته باشند و پوشیدن لباس های تنگ و کوتاه در این مکان جایز نیست.
آدرس آرامگاه مولانا: Aziziye Mah, Mevlana Cd. No:1, 42030 Karatay/Konya, Turkey
ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 09:00 تا 16:30 (دوشنبه ها از ساعت 10:00 صبح باز است).
هزینه ورودی: 10 لیر ترکیه (21,000 تومان)
وبسایت رسمی: mevlanamuzesi.com
شماره تلفن: 15 12 351 332 90+
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- راهنمای سفر به قونیه ، شهر عشق و عرفان | Konya
- بهترین مکان های دیدنی شهر قونیه ، ترکیه | Konya
- تربت و مسجد شمس تبریزی در قونیه ، ترکیه | Konya
- بهترین مراکز خرید قونیه ، ترکیه | Konya
- سوغات قونیه ، ترکیه | Konya
- غذاها و خوراکی های محلی قونیه ، ترکیه | Konya
- بهترین رستوران های قونیه ، ترکیه | Konya