مسجد محمد علی پاشا
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با مسجد محمد علی پاشا آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با بزرگترین مسجد قاهره در ادامه با ما همراه باشید.
قاهره (Cairo) پایتخت مصر و بزرگترین شهر جهان عرب و خاورمیانه است. در حال حاضر این شهر یک پایتخت ملی با طراوت و پر رفت‌وآمد است و به عنوان مرکز اصلی سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مصر و نخستین مقصد برای گردشگران باقی مانده است. شهر توریستی قاهره در طول رود نیل کشیده شده است. قاهره شمار بسیار زیادی آثار دیدنی و تاریخی به خصوص مساجد و بناهای مهم اسلامی دارد. یکی از بناهای اسلامی شهر مسجد محمد علی پاشا است که به عنوان بزرگترین مسجد قاهره شناخته می شود. در ادامه با آن آشنا می شویم.
مسجد محمد علی پاشا (Mosque of Muhammad Ali) یا مسجد رخام گچی، مسجدی واقع در ارگ قاهره در مصر که توسط محمد علی پاشا بین سال‌های ۱۸۳۰ و ۱۸۴۸ راه اندازی شده است. با واقع شدن در قلعه صلاح الدین، این مسجد عثمانی، بزرگترین از نوع خودش در نیمه اول قرن ۱۹ است که و با نیمرخ زنده و مناره های دو قلویش قابل رویت‌ترین مسجد در قاهره است.
مسجد به یاد طوسون پاشا، پسر ارشد محمد علی که در ۱۸۱۶ مرده بود، ساخته شد. این مسجد همراه با قلعه صلاح الدین، یکی از نقاط دیدنی و جاذبه‌های گردشگری و توریستی مصر و یکی از اولین ویژگی هاییست که با نزدیک شدن به شهر از هر جهتی دیده می‌شود. محمدعلی پاشا از سال 1805 تا هنگام مرگ در سال 1849، والی عثمانی مصر بود. او را بنیانگذار مصر نوین می‌دانند، وی از خانواده‌ای آلبانیایی بود و در شهر کاوالا (در یونان کنونی)، از توابع امپراتوری عثمانی زاده شد.
معماری
معمار این مسجد یوسف بوشناک از استانبول بود و آن را از از مسجد ینی در استانبول الگو برداری کرده بود. این مسجد بر اساس طرح محمدعلی پاشا است که به صورت حیاط مستطیلی به دو بخش تقسیم می شود، بخش اول شرقی مکانی برای نماز و بخش غربی برای وضو و هر کدام دری مخصوص به خود دارد.
این مسجد دارای چندین ورودی به محوطه اصلی است اما معمولا در شمال شرقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. سنگ آهک از مهمترین موادی است که در ساخت این مسجد به کار رفته است اما طبقه زیرین آن و محوطه جلویی مسجد تا 3/11 متر با مرمر فرش شده است.
قطر گنبد مرکزی 21 متر است و ارتفاع ساختمان به 52 متر می رسد. این مسجد همچنین برخوردار از دو مناره استوانه ای شکل به سبک ترکی با دو ایوان و پوشش مخروطی است که در طرف غربی مسجد واقع شده و ارتفاع آن به 82 متر می رسد.
بخش شرقی مسجد مربع شکل است که ضلع هر کدام به ۴۱ متر و قبه ای در وسط حیاط قرار دارد که قطر آن ۲۱ متر و ارتفاع آن به ۵۲ متر می رسد. محراب نیز با ۴ قبه کوچک پوشیده شده و روی در غربی که به صحن منتهی می شود، دو گلدسته دارد که بر ۸ ستون از سنگ مرمری قرار گرفته است. بر روی پنجره های این مسجد اشعار، احادیث و آیاتی از قرآن کریم به خط فارسی نوشته شده است. منبر سنگ مرمر در کنار محراب قرار دارد که تاریخ آن به عصر فاروق اول باز می گردد.
پیش از اتمام این مسجد، صفحات مرمرین از دیوارهای بالایی مسجد از جای در آمد و در قصرهای عباس اول والی مصر و سودان و نوه محمد علی پاشا مورد استفاده قرار گرفت. دیوارهای برهنه شده با چوب نقاشی شده پوشانده شدند تا ظاهر آن به مرمر شبیه باشد.
مرمت مسجد
در سال ۱۸۴۸ عباس پاشا دستور داد بر روی بنای این مسجد تذهیب و نقش و نگارهای زیبا به کار برند. به طوری که پادشاهان یکی پس از دیگری این مکان را توسعه داده و به زیبایی آن افزودند و حتی جشن های حضرت محمد (ص) به مناسبت میلاد یا معراج در این مکان طی چندین شب برگزار می شد. مراسم نیمه شعبان، شب های لیالی قدر، یادبود محمدعلی پاشا نیز در این مکان برگزار می شد.
در سال 1899 نخستین نشانه‌های ترک در این مسجد ظاهر شد و برخی تعمیرات ناقصی روی آن صورت گرفت، اما شرایط مسجد به‌قدری وخیم بود که ملک فواد در سال 1931 دستور ترمیم آن را صادر کرد و در نهایت مرمت آن در سال 1939 در زمان ملک فاروق تکمیل شد.
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید: