مدرسه هدایت ارومیه
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با مدرسه هدایت ارومیه آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با این بنای تاریخی در شهر ارومیه در ادامه با ما باشید.
آذربایجان غربی یکی از استان های مرزی ایران و مرکز آن شهر زیبای ارومیه است. استان آذربایجان غربی تنها استان هم مرز با کشور ترکیه است. بخش جنوبی آن اغلب کردنشین بوده و به نام مکریان شناخته میشود. موقعیت این استان و هم جواری اش با کشور ترکیه باعث شده که این استان از طبیعت بسیار زیبایی برخوردار باشد. علاوه بر طبیعت دیدنی، شهر ارومیه جاذبه های تاریخی بسیاری دارد که یکی از آنها مدرسه هدایت می باشد.
مدرسه هدایت ارومیه (Historical Hedayat School) مدرسه ای قدیمی مربوط به اواخر دوره قاجار است و در ارومیه، بافت قدیمی شهر، خیابان امام، کوچه امیرنظمی واقع شده است. این اثر در سال ۱۳۷۵ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا ابتدا یکی از خانه های قدیمی شهر بوده و به یکی از بزرگان ایل قاجار تعلق داشته است و سپس در سال ۱۳۴۷ توسط مالک جدید به مدرسه تغییر کاربری داد.
این بنای قدیمی در دوره های مختلف کاربری های دیگری نیز داشته است که میتوان به دانشگاه و ساختمان اداری نیز اشاره کرد. امروزه نیز قسمتی از ساختمان آن به عنوان اداره استفاده میشود و بخشی نیز به عنوان موزه استفاده میگردد.
کتیبه های مدرسه هدایت تخریب شده است که به همین دلیل تاریخ دقیق احداث و نام معمار سازنده آن مشخص نیست اما با توجه به نوع مصالح و فرم معماری، تاریخ احداث آن به اواخر دوره قاجار می‌رسد. این بنا در واقع توسط شهریاران احداث شده است و در جنگ جهانی اول هم مدتی فرانسوی‌ها از بنای هدایت استفاده کرده‌اند.
معماری بنا
مهم‌ترین و با ارزش‌ترین بخش مدرسه هدایت را ساختمان ضلع جنوبی صحن که رو به شمال و در میان حیاط‌های بیرونی و درونی قرار گرفته است تشکیل می‌دهد. این بنای تاریخی بر اساس معماری سنتی ایرانی، دارای اندرونی و بیرونی نسبتا زیبایی است. مساحت این بنا در ابتدا ۲۰ هزار مترمربع بود اما با اصلاحات شهری از زمین های آن بسیار کم شده و به ۱۵۰۰ مترمربع رسیده است.
ساختمان از آجر با طاق های قوسی ساخته شده و برای تزئین آن از کاشی های هفت رنگ و شیشه های رنگی استفاده شده است و دارای بخش رعیت نشین و آشپزخانه و انبار نیز میباشد. روبه روی آن بخش شاه نشین میباشد و در بخش میانی حیاط و حوض آب قرار دارد. ساختمان شاه نشین آن دارای دو طبقه بوده که از دو سمت دارای پنجره های بلندی است.
بر فراز هر یک از طاق ها کاشیکاری هایی با نقوش گل و بوته و نقوش هندسی و با آمیزه ای از رنگهای چشم نواز به چشم می خورد که بسیار زیباست. ارسی ها، پنجره ها و درب های چوبی گره چینی شده و آراسته با شیشه های رنگی از دیگر زیبایی های این بناست. تالار شاه نشین از زیباترین بخش های این عمارت تاریخی است که دو ستون فیروزهای زیبا در برابر آن به چشم می خورد.
پنجره ها از یک سمت به روی حیاط بیرونی باز میشوند و از سمت دیگر به روی حیاط اندرونی باز میشوند. هرچند پنجره های آن چوبی است اما بصورت دوجداره ساخته شده و جزو اولین پنجره های دوجداره ساخته شده در کشور می باشد. از دیگر نکات جالب در رابطه با پنجره های آن میتوان به کشویی بودن آن اشاره کرد که به سمت بالا باز میشوند.
حیاط های مدرسه به فرم چهارگوش با دیوار کشی آجری و پایه‌های سنگی و آجری با طاق‌نماهایی از آجر لعابدار فیروزهای آرایش یافته است. در میان حیاط بیرونی گلکاری و درختکاری صورت گرفته و حوضی بیضی شکل در میان آن به چشم می خورد. در دو ضلع جنوبی و غربی حیاط ساختمان‌هایی با زیرزمین وجود دارد که از سطح حیاط چند پله پایین‌تر است، مصالح به کار رفته در زیرزمین تا ارتفاع یک متر با سنگ‌های خاکستری تراش و در طبقه همکف از آجر استفاده شده است.
چطور به مدرسه هدایت برویم ؟
همانطور که گفتیم این مدرسه تاریخی در خیابان امام شهر ارومیه و در کوچه امیرنظمی قرار گرفته است. در بازدید از این مدرسه، فراموش نکنید حتما از بازار قدیمی ارومیه و مسجد جامع ارومیه که نزدیک این مکان قرار گرفته اند و از جاذبه های اصلی شهر ارومیه هستند بازدید کنید.
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- آشنایی با بازار قدیمی ارومیه | Urmia
- آشنایی با بهترین سوغات ارومیه | Urmia
- آشنایی با پارک ملی دریاچه ارومیه | Urmia
- بوکان، شهری تاریخی در آذربایجان غربی | Bukan
- جاذبه های گردشگری خوی ، آذربایجان غربی | Khoy
- آرامگاه شمس تبریزی در خوی ، آذربایجان غربی | Khoy
- دریاچه سد بارون در ماکو ، آذربایجان غربی | Maku
- ارتفاعات قره خاچ ماکو ، آذربایجان غربی | Maku