قلعه پرتغالی ها چابهار
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با قلعه پرتقالی ها چابهار آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با این جاذبه در روستای تیس نزدیکی چابهار در ادامه با ما همراه باشید.
چابهار بندری که به دلیل آب و هوای بهاری‌اش به این نام خوانده می‌شود یکی از شگفت انگیزترین بنادر ایران است. این شهر که در جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان واقع شده لقب تنها بندر اقیانوسی ایران را نیز دارد. اگرچه چابهار به دلیل قرار گرفتن در منطقه آزاد در گذشته بیشتر برای خرید مورد استقبال قرار می‌گرفت ولی این روزها طبیعت چابهار گردشگران زیادی را جذب می‌کند. یکی از جاذبه های مهم در نزدیکی چابهار قلعه پرتقالی ها در روستای تیس است.
قلعه پرتغالی ها (Portuguese Castle) یا قلعه تیس در ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار، در روستای تیس قرار دارد. این دژ که متعلق به دوران اسلامی است با قدمت بیش از دو هزار سال، در دهانه خلیج چابهار و بر فراز تپه‌ای مشرف به جاده چابهار- تیس جای گرفته است. این قلعه یکی از جاذبه های دیدنی و مهم چابهار و روستای تیس به حساب می آید.
تاریخچه قلعه پرتقالی ها
اگر به شهرهای مختلفی که در جنوب کشور وجود دارند سفر کنید قلعه های مختلفی را خواهید دید که هر کدام به اسم قلعه پرتغالی ها معروف اند. قلعه پرتغالی ها در کیش، قلعه پرتغالی های قشم، قلعه پرتغالی ها در چابهار که به قلعه تیس در چابهار هم معروف است.
پرتغالی هایی که خود را امپراطور دریاها می خواندند و توانسته بودند در دوره ای هر چند کوتاه به جنوب ایران سلطه پیدا کنند و از این قلعه ها برای حفاظت از خودشان در مقابل شورش های احتمالی بندرنیشینان ایرانی استفاده می کردند. در این مقاله می خواهیم به سراغ قلعه پرتغالی های چابهار برویم. یکی از چندین قلعه پرتغالی ها که همگی یادگاری هایی هستند مربوط به حدود ۴ قرن پیش و زمانی که پرتغال توانسته بود به جنوب ایران تسلط پیدا کند.
اما دوره سلطه پرتغالی ها در ایران چندان هم طولانی نشده بود و در سال ۱۶۲۲ میلادی ایرانی ها توانستند بندرهایی خود را از پرتغالی ها پس بگیرند و پرچم آن ها را پایین بیاورند. حالا فقط از زمان سلطه پرتغالی ها چند قلعه به یادگار مانده است که تبدیل به یکی از جذاب ترین جاذبه های تاریخی شهر شده است.
ویژگی های قلعه
این دژ به ابعاد ۲۶×۵۴ متر ساخته شده است. پهنای ساختمان بر پهنه دماغه‌ای که پانصد متر از آبخور دریا فاصله دارد در بخش انتهای دماغه واقع است. در بخش شمال شرقی درب ورودی اصلی قرار دارد و دارای چهار گوشواره خلفی که در پشت دیوارهای هشتی واقع شده‌اند می باشد. هر کدام از آن‌ها خود یک اتاقی است که با پی‌های قطور ساخته شده‌اند. همچنین دارای ایوانی است که با دو پله با حدود یک متر ارتفاع از سطح حیاط دژ بلندتر است.
در گوشه شمال شرقی آثار اتاق‌هایی وجود دارد که اکنون خراب شده‌اند و هر کدام دارای یک اتاق بزرگ‌تر مشرف به ایوان اختصاصی هستند. شیوه ساخت بنا (اتاق‌ها و ایوان‌ها) شبیه به کاروانسرای شاه‌عباسی بیستون است که در زمان شاه سلیمان صفوی ساخته شده است. در سه طرف حیاط حجره‌ها و اتاق‌هایی حجره‌ها و اتاق‌های گوش شمالی وجود دارند.
در سوی ساحل دریای عمان آثار دو برج بزرگ در طرفین دیده می‌شود. برج سمت راست که در جنوب قرار دارد به صورت یک اتاق با یک ایوان و یک شاه‌نشین است که بر روی هرمی مکعب مستطیل شکل پی‌سازی شده و یک برج با منار بر روی آن قرار گرفته و یک منار به ارتفاع ۵/۶ متر باقی مانده است. مصالح بکار رفته در ساخت دژ، آجر، سنگ و گچ می‌باشند و آثار و تزئینات از آجر و سنگ در اطراف گلدسته‌ها باقی مانده‌اند. این مناره برای دیده بانی به کار می‌رفته است و چون بر همه خلیج دهانه تیس اشراف لازم را دارد از فاصله زیادی در دریا دیده می‌شود.
سبک ساخت و نوع مصالح بکار رفته مناره و گوشواره به سبک سلجوقی می‌باشد و تعمیرات بعدی که در اتاق‌ها و ایوان‌ها انجام شده بیشتر به سبک صفوی و سبک دوران قاجار است. در گوشه‌های حیاط دژ آثاری از آب انبارها به چشم می‌خورد که از سنگ و ساروج و گچ ساخته شده‌اند. در بیرون دیوار بلند دژ آثار چاهی وجود دارد که در سنگ صخره کنده شده و لبه چاه با استفاده از سنگ و ساروج محکم شده است. در بخش سقف دژ چوب هایی بکار رفته است که احتمالا از مناطق دیگر به اینجا آورده شده‌اند.
تزئینات دور منار آجر چینی شبیه سبک تزئینات منارهای دوره سلجوقی می‌باشند اگر چه از بین رفته‌اند ولی نقش‌هایی به خط عربی و خط کوفی از اثر برجستگی‌ها و گودی‌ها مشخص می‌شود. اندازه اتاق‌ها معمولا ۴×۳ متر یا کمتر است که دور یا چهار سوی یک پهنه پهناور واقع شده‌اند.
این قلعه تاریخی که گوشه ای از تاریخ صدها سال پیش ایران را به تصویر کشیده از جاذبه های دیدنی مهم چابهار و روستای تیس است و گردشگران در سفر به این شهر از آن دیدن می کنند.
جاذبه های اطراف
اگر تا روستای تیس آمده‌اید بازدید از جاذبه های زیر را از دست ندهید؛
- بندر روستای تیس
- گورستان جن ها
- مسجد جامع تیس
- غارهای بان مسیتی
- آرامگاه سید غلام رسول
- قلعه بلوچ
- قلعه پیروز گت
- قلعه انوشیروان
چطور به قلعه پرتقالی ها برویم ؟
اگر می خواهید تا در برنامه سفرتان به چابهار به این جاذبه تاریخی هم سری بزنید ابتدا باید خودتان را به روستای تیس در شمال غربی چابهار برسانید. از چابهار که شروع به حرکت کنید برای رسیدن به تیس حدود ۱۳ کیلومتر راه در پیش خواهید داشت و در کمتر از ۲۰ دقیقه رانندگی می توانید خود را به این روستا برسانید. قلعه پرتغالی ها یا قلعه تیس در ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار، در روستای تیس قرار دارد.
متاسفانه از قلعه پرتغالی ها تیس به خوبی محافظت نشده و در حال تخریب و فروپاشی است. اما هنوز هم بازدید از این اثر تاریخی به قدری جذاب است که مسافران که راهی سفر به چابهار هستند به هیچ عنوان آن را از دست نمی دهند.
آدرس: استان سیستان و بلوچستان، ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار، روستای تیس
ساعت بازدید: همه روزه 24 ساعته
هزینه بازدید: رایگان
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- دیدنی های چابهار ، نگین سیستان و بلوچستان | Chabahar
- روستای درک ، تلاقی صحرا و دریا | سیستان و بلوچستان
- معرفی دیدنی های بندر کنارک ، سیستان و بلوچستان | Konarak
- شهر سوخته میراث چند هزار ساله زابل | سیستان و بلوچستان
- دریاچه و تالاب هامون ، سیستان و بلوچستان | Hamun Lake
- روستای لادیز میرجاوه ، سیستان و بلوچستان | Mirjaveh
- روستای تمین زاهدان ، سیستان و بلوچستان | Zahedan
- روستای سنگان خاش ، طبیعتی بکر در اطراف تفتان | Sangan