عمارت دارایی زنجان
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با عمارت دارایی زنجان آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با این بنای تاریخی در زنجان در ادامه با ما همراه باشید.
زنجان یکی از استان‌های ایران است که در شمال غربی ایران قرار گرفته و از مناطق ترک‌‌نشین محسوب می‌شود. جاذبه‌های طبیعی و تاریخی این استان را نمی‌توان نادیده گرفت زیرا زنجان با داشتن آب و هوایی خاص و خنک، به عنوان بهشتی معتدل شناخته می‌شود که هر ساله و به خصوص در تابستان، میزبان عده‌ی کثیری از طبیعت دوستان است. یکی از بناهای تاریخی و دیدنی این شهر عمارت دارایی است.
عمارت دارایی یا دیوان استیفاء در بافت تاریخی شهر زنجان و در سبزه میدان قرار گرفته است. این بخش از شهر که عمارت دارایی در آن قرار گرفته، در اواخر دوره‌ی قاجار و اوایل دوره‌ی پهلوی و تقریبا همزمان با جنگ جهانی دوم از سوی دولت به اماکن و ساختمان‌های دولتی اختصاص داده شد. بناهایی مانند عمارت دارایی، عمارت دخانیات، اداره‌ی قله و انبار قند و شکر در این بخش از شهر ساخته شدند. از میان این عمارت‌ها تنها عمارت دارایی به یادگار مانده است.
بنای دارایی طبق کتیبه ای که بر فراز سردرهای ورودی جبهه شمالی و جنوبی بنا نقش شده است، تاریخ ساخت آن به سال ۱۳۱۶ خورشیدی بازمی‌گردد که از همان ابتدا به امور مالیه اختصاص می‌یابد. این اثر به شماره ۲۳۳۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
عمارت دارایی حاصل فعالیت و نوآوری معمارانی چون وارطان هوانسیان، پل آبکار و گابریل گورکیان است که در دهه‌های نخست سده قرن بیستم تأثیر بسیار مثبت و مهمی را بر روی معماری نوین ایران داشتند، دوران فعالیت آن‌ها مصادف با تحولات عمیق هنری و معماری در اوایل قرن بیستم در اروپا بود در واقع همزمان با اوج فعالیت معماران بزرگ اروپایی که همگی از پیشگامان مکتب هنر نو و جنبش معماری مدرن بوده‌اند.
بدین ترتیب این معماران که از ارامنه کشور بودند متأثر از این جریان و روند با فعالیت در رشته معماری به اشاعه اصول و مبانی مکتب هنر نو و جنبش معماری مدرن پرداختند و نهضت جدیدی را در گستره معماری ایران به وجود آوردند و آثار زیبایی را خلق نمودند.
بر اساس اسناد و مدارک موجود عمارت زیبای دارایی یکی از آثار ارزنده‌ای است که در این رهگذر توسط پل آبکار به وجود آمده و میرزا محمدعلی مستوفی پیشکار خمسه نخستین رئیس مالیه آن بود.
مشخصات بنا
بنای عمارت دارایی با پلانی مستطیل شکل به ابعاد ۱۵ × ۲۲ متر در جهت شرقی به غربی در وسط باغی به مساحت ۱۸ هزار متر مربع واقع گردیده بود. این بنا در سه طبقه و با خصوصیات معماری دوره پهلوی اول از قبیل پنجره‌های متعدد، تراس، قرینه‌سازی در طبقات، ساخته شده است.
با عنایت به نوع معماری و خصوصیات بارز آن به راحتی می‌توان نفوذ شیوه‌های معماری اروپا را در معماری این بنا تشخیص داد. از جمله مصالح بکار رفته در بنا می‌توان سنگ، آجر، آهک، سیمان، آهن را نام برد.
از عوامل تزئینی نمای بنا می توان به ازاره‌های سنگی به ارتفاع 1.25 متر که دور تا دور بنا را در برگرفته و سپس با آجر چینی انجام گرفته اشاره نمود. نمای پنجره‌ها از بیرون با اجرای قوس هلالی، زیبایی خاصی را به بنا بخشیده است.
در جلوی ورودی شمالی و جنوبی بنا دو حوض زیبا قرار گرفته که حوض شمالی به قطر ۱۲ متر ولی حوض جنوبی در حال حاضر موجود نیست. این دو حوض به صورت قرینه و از طریق آبراهی که از زیر بنا می‌گذشته به هم ارتباط داشته‌اند و آبیاری باغ مربوطه نیز از طریق قناتی که از محل می‌گذشته انجام می‌شده است. متأسفانه طی سال‌های اخیر به علت ایجاد خیابان، قسمتی از این بنای زیبا و درختان آن تخریب شده است.
کاربری فعلی
این اثر تاریخی از سال ۱۳۹۰ به عنوان موزه هنرهای سنتی و صنایع دستی زنجان مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. اشیاء نمایشی این موزه شامل انواع ظروف مسی قلمزنی شده دوره قاجار ساخت زنجان، انواع چاقو و شمشیر معاصر ساخت زنجان، صنایع دستی استان زنجان شامل گلیم بافی و چاروق دوزی ساخت زنجان و… است. این موزه همه روزه به جز روزهای دوشنبه پذیرای بازدیدکنندگان است.
جاذبه های اطراف
- موزه باستان شناسی و مردان نمکی – 3 دقیقه پیاده روی
- مسجد جامع زنجان – 5 دقیقه پیاده روی
- مسجد خانم – 5 دقیقه پیاده روی
- موزه و بنای رختشویخانه – 9 دقیقه پیاده روی
- حمام و سفره خانه حاج داداش – 9 دقیقه پیاده روی
- پیاده راه سبزه میدان – 10 دقیقه پیاده روی
- بازار قدیمی زنجان – 12 دقیقه پیاده روی
- حسینیه اعظم زنجان – 13 دقیقه پیاده روی
چطور به موزه عمارت دارایی زنجان برویم ؟
همانطور که در ابتدا گفتیم این بنا و عمارت تاریخی در قلب تاریخی شهر زنجان (سبزه میدان) واقع شده است. این عمارت در قسمت غربی خیابان طالقانی واقع شده است، بنابراین برای بازدید از موزه صنایع دستی زنجان ابتدا به سبزه میدان و سپس خیابان طالقانی بروید.
در بازدید از این موزه می توانید سری هم به موزه معروف باستان شناسی و مردان نمکی (عمارت ذوالفقاری) بزنید که درست در آن سمت خیابان و کمی جلوتر از موزه عمارت دارایی قرار گرفته است.
آدرس: استان زنجان، زنجان، ضلع شمالی مجموعه تاریخی سبزه میدان و قسمت غربی خیابان طالقانی
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- معرفی بهترین سوغات و صنایع دستی زنجان | Zanjan
- گنبد سلطانیه ، سومین گنبد بزرگ جهان در زنجان | Zanjan
- دیدنی های سلطانیه ، مهمترین شهر دوران ایلخانی ، زنجان | Soltanieh
- گشتی در شهر سجاس ، زنجان | Sojas
- دیدنی های شهر سهرورد ، زنجان | Sohrevard
- مکان های دیدنی شهر آب بر ، زنجان | Abbar
- معرفی دیدنی های صائین قلعه ، زنجان | Sain Qaleh
- آشنایی با بهترین دیدنی های خرمدره ، زنجان | Khorramdarreh
- معرفی دیدنی های شهر هیدج ، زنجان | Hidaj