آرامگاه باباطاهر
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست درباره آرامگاه باباطاهر صحبت خواهیم کرد. برای آشنایی با این آرامگاه این شاعر بزرگ در استان همدان در ادامه با ما همراه باشید.
آرامگاه باباطاهر عریان (Tomb of Baba Taher) مربوط به دوره معاصر است و در همدان، میدان باباطاهر واقع شده است. این اثر در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ با شماره ثبت ۱۸۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آرامگاه باباطاهر در شهر همدان در مرکز میدانی مستطیل شکل، زیبا، سرسبز، با گنبدی فیروزه‌ای منشوری شکل، بر قاعده‌ای هشت ضلعی بر بالای تپه‌ای کم ارتفاع قرار گرفته است. سقف آرامگاه کاشی کاری معرق می‌باشد.
زدســـت دیده و دل هر دو فریاد که هر چه دیده بیند دل کند یاد
بسازم خنجری نیشش ز فولــاد زنــم بر دیــده تا دل گــــردد آزاد
باباطاهر همدانی، معروف به باباطاهر عریان، شاعر دوبیتی‌سرای اواخر قرن چهارم و اواسط قرن پنجم هجری است که معاصر با دوره‌ی حکومت سلجوقیان است. ترانه‌های شورانگیز باباطاهر با لهجه دلپذیر لری سروده شده و ترجمان روح و قلب حساس و پرسوز این عارف گرانمایه است و اهل ذوق و حال را با جذبه خاص تحت تاثیر و سحر خود قرار می‌دهد.
اینجا مامن ابدی شاعری بزرگ است که شیرینی طعم دوبیتی های عاشقانه اش هنوز هم حس می شود و اهل ادب و فرهنگ را سرمست می کند. شاید سال ها از مرگ این شاعر بگذرد؛ اما هنوز هم آرامگاهش برای بسیاری از فرهنگ دوستان ارزش بسیاری دارد.
وی را باباطاهر عریان نیز می خوانند؛ نامی که نشان دهنده زندگی عارفانه و خوی درویشی این شاعر است. بابا، لقب پیروان وارسته بوده و عریان نیز به دلیل بریدن وی از تعلقات دنیوی به او نسبت داده شده است. در لرستان لقب بابا به پیران و مرشدان اهل حق تعلق دارد.
عشق به خداوند، طبیعت و انسانیت در اشعار باباطاهر مشهود است؛ وی بارها در کلامش از کوهستان ها، دشت ها و رودخانه های زیبای ایران، رفتار و اخلاق خوب و ستایش خداوند سخن گفته است. باباطاهر در اشعارش انسان بودن و ارزش نهادن به زندگی را توصیه می کند و پندها و اندرزهایش به آیندگان نیز در شعرهایش به چشم می خورد.
در محوطه داخلی این آرامگاه ۲۴ دو بیتی بر روی ۲۴ قطعه سنگ زیبا حک شده و در قسمت پایین اطراف محوطه داخلی مزار نصب شده‌است. از باباطاهر علاوه بر دو بیتی‌هایش آثار ادبی دیگری نیز بجا مانده‌است که می‌توان به دو قطعه و چند غزل و کتابی با عنوان «سرانجام» اشاره کرد.
تاریخچه
آرامگاه بابا طاهر بر فراز تپه‌ای در شمال باختری همدان قرار دارد. این بنا در طول قرون مختلف شاهد تخریب و بازسازی‌های متعدد بوده است. قدمت مقبره اصلی بابا طاهر به دوره سلجوقیان می‌رسد و در قرن ششم هجری یک برج هشت ضلعی آجری بر روی قبر بابا طاهر ساخته شد که بعدها بر اثر مرور زمان ویران شد.
در زمان پهلوی اول از طرف شهرداری همدان بنای جدیدی به جای بنای قدیمی ساخته شد که مصالح آن بیشتر آجر بود. در جریان همین بازسازی، لوح کاشی مربوط به قرن هفتم هجری، که هم‌اکنون در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود، به دست آمد. بر روی این کاشی فیروزه‌ای رنگ، آیات قرآن مجید به خط کوفی برجسته نوشته شده است.
احداث بنای جدید در سال ۱۳۴۴ خورشیدی با همت انجمن آثار ملی و شهرداری همدان و توسط مهندس محسن فروغی انجام شده است. این بنای تاریخی طی شمار ۱۷۸۰ در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۷۶ به ثبت آثار تاریخی و ملی ایران رسیده است. در اطراف بنای جدید فضای سبز وسیعی احداث شده است. آرامگاه جدید، شاهکاری ممتاز و بدیع از معماری عصر جدید است که طرح اصلی آن تلفیقی از معماری قرن‌های هفتم و هشتم هجری و عصر حاضر است.
معماری
برج آرامگاه بر قاعده‌ای هشت ضلعی واقع شده که ارتفاع آن از سطح فوقانی تپه ۲۰/۳۵ متر و از کف خیابان ۲۵/۳۰ متر می‌باشد. ستون‌های هشت‌گانه برج، قطعه سنگ مزار، کف و پله‌های آرامگاه از سنگ گرانیت حجاری شده است و بنای اصلی نیز به ابعاد۱۰ × ۱۰ متر با مجموعه‌ای از منشورها پوشیده شده و دارای مدخل‌های ورودی و منفذهای نور است.
نما و فرش بنای آرامگاه باباطاهر همدان از سنگ است و در داخل آن کتیبه‌هایی از کاشی وجود دارد. در محوطه داخلی آرامگاه ۲۴دو بیتی از سروده‌های باباطاهر بر روی ۲۴ قطعه سنگ مرمرین نوشته و نصب شده است.
دو لوحه برنجی نیز در محوطه داخلی نصب شده است که یکی از آنها اسامی هیئت مؤسس انجمن آثار ملی به هنگام ساختمان آرامگاه و دیگری نام برخی از شخصیت‌هایی است که در کنار بابا طاهر دفن شده‌اند. مساحت کل زیر بنای آرامگاه و باغ آن حدود ۸۹۶۵ متر مربع برآورد شده است.
آدرس: استان همدان، شهر همدان، میدان باباطاهر
ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 08:30 تا 20:00
هزینه بازدید: برای هر نفر 2500 تومان، اتباع خارجی 15.000 تومان