ارگ راین کرمان
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با ارگ راین کرمان آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با این بنای خشتی عظیم در استان کرمان در ادامه با ما همراه باشید.
استان کرمان با دارا بودن جاذبه‌های گردشگری و سوغات‌های گوناگون در جنوب ایران واقع شده است. این استان از جمله استان‌های وسیع و باستانی کشور ایران به شمار می‌آید و از لحاظ جغرافیایی در جنوب شرقی ایران واقع شده است.
یکی از مکان های دیدنی و پر اهمیت که در سفر به کرمان نباید بازدید از آن را فراموش کنید، ارگ راین کرمان است، یادگاری ارزشمند و تاریخی و منحصر به فرد در استان کرمان. در ادامه این ارگ تاریخی را به شما معرفی می کنیم.
ارگ راین (Rayen Castle) مربوط به دوره ساسانی است و در استان کرمان، شهرستان کرمان، جنوب غربی شهر کنونی راین جای گرفته است. این اثر با نام قلعه راین در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۵ با شماره ثبت ۱۲۸۶۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنای خشتی تا حدودی به ارگ تاریخی بم شبیه است و بر بالای تپه‌ای قرار دارد.
ارگ راین یکی از بزرگترین بناهای خشتی جهان است. این بنای تاریخی بزرگ با مساحتی بیش از بیست و دو هزار مترمربع، دومین بنای خشتی بزرگ جهان بعد از ارگ بم است؛ که هرساله میزبان هزاران گردشگر داخلی و خارجی است.
ارگ راین حدودا 20 دقیقه با آبشار راین فاصله دارد. این ارگ با تمام ابهت و اصالتش بخش عمده ای از بازدیدکنندگانش را وامدار گردشگران آبشار راین است. این قلعه به این دلیل که بر روی دامنه های قله هزار با ارتفاع 2200 متری واقع شده، آب و هوای مطبوعی دارد. موقعیت طبیعی و سیاسی خاص این ارگ آنرا به یکی از استراژیک ترین پایگاه های تاریخی بدل کرده است.
پیشینه
قلعه راین یکی از مهم‌ترین آثار تاریخی کهن راین است و بر موجودیت راین قبل از اسلام مهر تأیید می‌نهد. گفته می‌شود قدمت آن به دوره ساسانیان بر می‌گردد. در تاریخ کرمان، از قلعه راین در قرن اول ه.ق نام برده شده است. قلعه‌هایی با قدمت و سابقه بیشتر در این محل وجود داشته که بر اثر حوادث طبیعی از بین رفته‌اند.
تا حدود ۱۵۰ سال پیش ارگ راین مسکونی بوده و حدود ۵۰۰۰ نفر در آن زندگی می‌کردند، اما از آن زمان کم کم رو به فراموشی می‌رود و در گذر زمان برخی از ساختمان‌هایش تخریب و سقف تعدادی از خانه‌ها فرو می‌ریزد.
قرارگیری ارگ راین بر روی مسیر تجاری غرب به شرق باعث شده از گذشته‌های دور محل تجمع و رفت‌وآمد کاروان‌های تجاری باشد. این ارگ درست در بین شهرهای کرمان و جیرفت جای گرفته و همین موقعیت سبب شده یکی از مراکز داد و ستد کالا و بافت پارچه‌های اعلا گردد که به سرزمین‌های دوری مانند مصر فرستاده می‌شدند.
یک از علل شهرت ارگ راین کرمان کارگاه‌های به صنایع فلزی آن بوده است. در این ارگ انواع شمشیر، اسلحه، قندشکن، داس، ساطور، قفل، خنجر، قیچی، انبر و تاج‌های علم‌های عزاداری تولید می‌شده است. حرفه آهنگری و فلزکاری در راین قدمتی تاریخی دارد که احتمالا به اندازه قدمت سکونت در این ناحیه عمر داشته باشد. ساخت اسلحه گرم نیز در دوره‌های نزدیک‌تر در ارگ راین انجام شده است. ارگی که هیچ گاه، هیچ لشکر و فرمانده ای نتوانست از دروازه های آن عبور کند و در تمام جنگ ها و حمله ها نفوذناپذیر باقی ماند.
در تاریخ آمده که لشکریان راین تحت فرماندهی گنجعلی‌خان زند که حاکم کرمان بوده در جنگ با عثمانی‌ها از تفنگ‌های دست‌ساز صنعتگران راینی استفاده می‌کنند و پیروز می‌شوند. هنوز هم در ورودی ارگ کارگاه‌هایی دایر هستند که چاقوی شاخی معروف راین را با شاخ بز و یا سایر حیوانات اهلی دیگر تولید می‌کنند.
معماری
ارگ راین به سه بخش خان‌نشین، اعیاننشین و عوام‌نشین تقسیم می شده است. نقشه قلعه تقریبا مربع شکل و با چندین برج در اطراف مزین شده است. دور تا دور قلعه را حصاری در برگرفته که ارتفاع آن بیش از ده متر است. تنها ورودی قلعه از جبهه شرقی است که با سردر بزرگ و باشکوه به محوطه داخلی راه دارد.
عناصر قلعه عبارت‌اند از بازار، حاکم نشین، خانه‌های اعیانی، چهار انبار، آتشکده و محله‌های عامه نشین. این قلعه بخش عامه‌نشین و اعیاننشین دارد و فضاهای معماری مورد نیاز مردم مانند مکتب خانه و ساختمان قرنطینه در آن دیده می‌شود. مصالح کلی آن خشت خام است.
می توان قسمت های اعیان نشین و عامه نشین ارگ را شارستان آن به حساب آورد. هر کدام از این بخش ها به وسیله برج، بارو و پله هایی جالب (در بعضی موارد مدور) از دیگر قسمت ها جدا می شدند. خوب است که بدانید بیشتر ساختمان های قلعه نیز دو یا سه طبقه بودند.
محله های عامه نشین در ابتدای مسیری قرار داشتند که در انتها به قسمت خان نشین قلعه می رسید. محله اعیان نشین نیز در کنار بخش خان نشین ساخته شده بود. زمانی که در میان سازه ها و کوچه های ارگ قدم می زنید به خوبی از جنس مصالح و نوع ساخت می توانید متوجه تفاوت قسمت های اعیان نشین و عامه نشین شوید. طبقه های اجتماعی متفاوت، با شغل های مختلف، در قسمت هایی کاملا مجزا از یکدیگر زندگی می کردند و از نظر مالی و جایگاه اجتماعی تفاوت های قابل توجهی داشتند. از جمله این محله ها می توان به محله زندگی پیشه‌وران، تجار، کشاورزان، نزدیکان حکومتی و موبدان اشاره کرد؛ اما بهترین ساختمان ارگ به مانند همیشه به فرماندار شهر تعلق داشت.
بخش های مختلف ارگ راین
ارگ راین همان گونه که گفته شد از قسمت های مختلفی تشکیل شده و مردم بنا بر نیازهای خود بخش های گوناگونی را در آن ساخته بودند. این ارگ 36 بخش داشته که در تصویر زیر نام فضاهای مختلف و محل قرارگیری آنها در پلان ارگ را میبینید.
مجموعه ارگ راین امکاناتی مانند راهنماهای متخصص، غرفه های مختلف صنایع دستی نظیر قالی بافی و چاقو سازی، سرویس بهداشتی، چایخانه و پارکینگ را در اختیار بازدیدکنندگان خود قرار داده است.
مالکیت کنونی مجموعه ارگ راین کرمان در اختیار سازمان میراث فرهنگی است و در سال ۱۳۷۴ بخش‌هایی از آن نیز توسط همین سازمان مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. در محوطه ارگ راین امکاناتی نظیر راهنمایان متخصص، غرفه‌های صنایع دستی قالی‌بافی و چاقوسازی، چایخانه، پارکینگ و سرویس بهداشتی وجود دارد. در مقابل درب ورودی ارگ نیز پارکی سرسبز با درختانی تنومند وجود دارد که عمرشان بیش از ۶۰ سال است. این پارک توسط اولین شهردار نوین راین افلاطون خان احداث شده و مکانی عالی را برای استراحت و صرف وعده‌ای غذا در جوار دیوارهای بلند قلعه بوجود آورده است.
ساختمان های ارگ راین
- قلعه حکومتی
- ساختمان اعیانی
- خان نشین
- آتشکده موقت
- آتشکده دایمی
- چهار انبار
- قرنطینه
- بخش نگهبانی
- محل کسب آهنگران، سفیدگران و نجاران
- و سایر بخش ها
دسترسی
برای رسیدن به راین از طریق جاده پس از عبور از کرمان باید به سمت جیرفت حرکت کنید و در ادامه مسیر دسترسی به شهر راین را در سمت راست جاده خواهید دید. در ادامه و با عبور از جاده‌ای مستقیم و هموار به راین خواهید رسید. شهر راین ۱۰۸ کیلومتر با کرمان فاصله دارد و حدود یک ساعت و سی دقیقه برای رسیدن به آن زمان نیاز است.
با قدم زدن در کوچه پس کوچه‌های این ارگ می‌توانید هنوز بوی خشت را از دیواره‌هایش استشمام کنید و خود را به عنوان یکی از ساکنین ارگی 1500 ساله تصور کنید که هیچ فرمانروایی در طول تاریخ نتوانست فتحش کند. ارگی که هنوز عظمت گذشته را حفظ کرده و شما را مهمان تاریخ پرفراز و نشیبش می‌کند.
جاذبه های اطراف
- آبشار راین در فاصله تقریبی 17 کیلومتری
- باغ شازده ماهان فاصله تقریبی 67 کیلومتری
آدرس ارگ راین کرمان: ایران، استان کرمان، جنوب غربی شهر کرمان، ۱۰۰ کیلومتری جاده کرمان به جیرفت، شهر راین
ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 09:00 الی 18:00
هزینه بازدید: هر نفر 5000 تومان – گردشگران خارجی 30.000 تومان
شماره تماس: 1644 3376 034
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- جاذبه‌های گردشگری کرمان | Kerman
- معرفی غذاهای سنتی کرمان | Kerman
- شیرینی های سنتی و معروف کرمان ، از کلمپه تا قطاب | Kerman
- سوغات و صنایع دستی کرمان | Kerman Souvenir
- باغ شاهزاده ماهان کرمان ، باغی در دل کویر | Kerman
- آبشار راین کرمان ، جاذبه ای طبیعی در دل کویر | Kerman
- مجموعه گنجعلی خان کرمان | Ganj Ali Khan
- حمام وکیل کرمان ، یادگار باشکوه دوران قاجاریه | Kerman
- مکان های دیدنی و گردشگری سیرجان | Sirjan
- معرفی جاذبه های شهر رفسنجان | Rafsanjan
- جاذبه های گردشگری شهر زرند | Zarand
- روستای صخره ای و دیدنی میمند | کرمان