کوه تفتان
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست درباره کوه تفتان صحبت خواهیم کرد. برای آشنایی با این آتشفشان نیمه خاموش در استان سیستان و بلوچستان در ادامه با ما همراه باشید.
استان سیستان و بلوچستان منطقه ای است پر از جاذبه های طبیعی بکر و دست نخورده که در میان گردشگران کمتر شناخته شده اند و آنگونه که شایسته است معرفی نمی شوند. از سواحل زیبا و بکر خلیج فارس در چابهار گرفته تا نخلستان های زیبای بلوچستان و آثار تاریخی سیستان چون شهر سوخته که ثبت جهانی شده است، همه این ها ارزش دیدن دارند. این استان با توجه به طبیعت بکری که کمتر توسط گردشگران آسیب دیده است و زیبایی خود را حفظ کرده اند در آینده ای نه چندان دور یکی از مقاصد برتر گردشگری شناخته می شود.
تفتان یک آتشفشان نیمه فعال ایران است. این کوه در منطقه جنوب شرقی ایران، در استان سیستان و بلوچستان، سرحد بلوچستان در شهرستان خاش قرار گرفته است و با ارتفاع ۳٬۹۴۱ متر از سطح دریا کوهی بلند و دارای قلل متعدد محسوب می‌شود. قله آتشفشانی این کوه چهل تن نام دارد که در فاصله ۳۸۰ کیلومتری خط مستقیم شمال دریای مکران واقع شده است و فاصله مستقیم آن تا زاهدان ۱۰۰ کیلومتر است. طبق باور محلی‌ها، چهل نفر از راشدین مذهبی در قله‌ی اصلی گم شده‌اند بنابراین آن را چهل تن می‌نامند.
تفتان تکه‌ای از یک منطقه آتشفشانی است که تا پاکستان شمالی ادامه دارد و متعلق به گره آتشفشان کوه آتش فشانی خاموش سلطان در پاکستان است. از سه دهانه آتشفشانی این کوه همواره بخار گوگرد خارج می‌شود. در ورودی حفره‌های آتشفشانی تخته‌های گوگردی خالص به وفور دیده می‌شوند. این قله دارای دو شاخک است؛ یکی در شمال که مرتفع‌تر است و زیارت نام دارد و دیگری شاخک جنوبی آن که کوتاه‌تر است و ماده کوه نامیده می‌شود. از سمت شمال شرقی به این قله صبح کوه و از طرف غرب به آن نر کوه می‌گویند. نزدیکترین شهر به تفتان خاش است.
با توجه به سابقه فوران این آتشفشان در ۶٬۹۵۰ سال پیش و عدم فعالیت مواد مذاب در حال حاضر، این آتشفشان، جزو آتشفشان‌های نیمه‌فعال طبقه‌بندی می‌شود. در مجموع طول رشته کوه تفتان بالغ بر ۱۲ کیلومتر است. چهل تن یا زیارت، مادر کوه، صبح کوه (واقع در شمال شرقی) و نر کوه از جمله قله‌های تفتان محسوب می‌شوند.
در ارتفاعات تفتان می‌توان ۳ دریاچه مشهور به «دریا سر» را مشاهده نمود که دو دریاچه در بخش شمالی تفتان قرار دارند و آب آن‌ها کم عمق و شیرین است و دریاچه‌ی دیگر نسبتا بزرگ و آب شور است. همچنین رودخانه‌های مختلفی از جمله «لادیز» و «گزد» از این کوه سرچشمه می‌گیرد.
بهترین زمان صعود به تفتان
ماه فروردین تا اوایل اردیبهشت بهترین زمان برای صعود به تفتان است. در تابستان صعود به قله تقتان به دلیل گرمای هوا دشوار خواهد بود. پاییز و زمستان نیز با وجود وزش بادهای سنگین و سرد راه دشواری را پیش روی شما قرار می‌دهد.
برای صعود به قله تفتان چه چیزهایی با خودمان ببریم؟
تفتان در تمام فصول سال قله برف‌گیری نیست، اما اگر قصد دارید در فصول پاییز و زمستان به این قله صعود کنید برای مقابله با بادهای سرد حتما لایه‌های مختلف لباس را همراه خود بردارید. اگر در فصل بهار نیز به این کوه می‌روید شب‌ها دمای هوا پایین خواهد بود. به طور عمومی برای فصول سرد و شب ماندن همراه داشتن یک لایه بیس، پلار و کاپشن پیشنهاد می‌شود. کفش مناسب کوهنوردی و باتوم نیز عضو جدانشدنی هر کوهنوردی است. برای آنکه گازهای گوگردی قله اذیتت‌تان نکند میتوانید از اسکارف یا شال برای بستن دهان و بینی‌تان استفاده کنید.
عینک، کلاه آفتابی و کرم ضد آفتاب نیز جزو وسایل ضروری کوهنوردی است. با توجه به اینکه لباس‌های‌تان بوی گوگرد (بویی شبیه به تخم مرغ گندیده) می‌گیرد برای برگشت همراه داشتن یک دست لباس اضافه پیشنهاد می‌شود. در آخر یادمان باشد مراقب این میراث طبیعی ماندگار باشد و با ریختن زباله، عمر بقای آن را کوتاه نکنیم.
دسترسی
در جاده خاش به زاهدان (از خاش به سمت شمال)، پس از حدود ۲۰ کیلومتر تابلوی بزرگی مسیر دسترسی به قله تفتان را نشان می‌دهد. از زاهدان به سمت خاش حدود کیلومتر ۱۳۰ می‌توان به خروجی روستاهای تمندان و کوشه رسید. از سر جاده تا دو راهی که سمت راست آن تابلوی اردوگاه را نشان می‌دهد حدود ۲۰ کیلومتر، و از دو راهی تا اردوگاه ۸ کیلومتر راه پیش رو است.
ارتفاع اردوگاه دره گل از سطح دریا ۲٬۴۹۳ متر، ارتفاع پناهگاه صُبَح ۳٬۲۲۸ متر و ارتفاع قله تفتان ۳٬۹۴۱ متر است. از اردوگاه آموزش و پرورش دره گل تا پناهگاه صبح از مسیر تنگه گلو نیاز به سه ساعت کوه‌پیمایی است. از پناهگاه صبح تا قله تفتان حدود ۳ تا ۴ ساعت زمان لازم برای صعود است.
در مجموع چهار راه اصلی برای صعود به تفتان وجود دارد. مسیر پناهگاه در جبهه غربی، روستای ترشاب از سمت شرقی، روستای تمین در شمال و دو راهی سنگان و روستای خنجک در سمت شمال شرقی. رایج‌ترین این مسیرها، مسیر پناهگاه در جبهه‌ی غربی است که اغلب کوه‌نوردان آن را برمی‌گزینند. برای استفاده از این مسیر باید با هیئت کوهنوردی استان سیستان و بلوچستان هماهنگی کنید.
فاصله زاهدان تا تفتان
آدرس کوه تفتان: استان سیستان و بلوچستان، خاش، کیلومتر 20 جاده‌ی خاش به زاهدان
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- مناطق دیدنی و تفریحی زاهدان | Zahedan
- دانشگاه سیستان و بلوچستان ، زاهدان | Zahedan
- روستای لادیز میرجاوه ، سیستان و بلوچستان | Mirjaveh
- دریاچه و تالاب هامون ، سیستان و بلوچستان | Hamun Lake
- روستای تمین زاهدان ، سیستان و بلوچستان | Zahedan
- دیدنی های چابهار ، نگین سیستان و بلوچستان | Chabahar
- شهر سوخته میراث چند هزار ساله زابل | سیستان و بلوچستان
- سوغات زابل چیست ؟ | سیستان و بلوچستان
- جاذبه های گردشگری سراوان | Saravan