غذاهای محلی اردبیل

در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با غذاهای محلی اردبیل آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با غذاهای سنتی و لذیذ اردبیل در ادامه با ما باشید.

استان اردبیل از نظر جاذبه های تاریخی و گردشگری بی مثال است طبیعت زیبا و مردم خونگرم و مهمان نواز و آب و هوای خنک بخصوص در فصل تابستان مسافران بسیاری را به سمت خود جذب می کند. شهری که متوسط دمایش در تابستان به ۱۹ درجه سانتی گراد می‌رسد و این یعنی برای فرار از گرما میتوان به آن پناه برد. اردبیل، جدا از هوای خنک و بهاری‌اش در دل روزهای گرم تابستان، سرزمین دشت‌های سرسبز، دریاچه ها و آبهای گرم و گردنه حیران هم هست و علاوه بر این عسل و آش دوغش نیز بسیار محبوب است. اردبیل به جز اینکه در تابستان مورد استقبال قرار می گیرد همچنین در نوروز نیز به علت داشتن یکی از نوروزهای دیدنی کهن، گردشگران بهاری را جذب خود می کند.

علاوه بر دیدنی های بسیار، این شهر مقصدی عالی برای دوستداران غذا و شکم گردی است. مردم مهمان نواز اردبیل سفره های رنگارنگی دارند که بیشتر غذاهایشان هوس برانگیز هستند. غذاهای هر شهر ایران طعم و مزه بی نظیر و خاص خود را دارند که حتما باید آنها را تجربه کنید. آش ها از جمله خوراک های پرطرفدار در این دیار هستند و به ویژه در فصول سرد طرفداران بسیاری پیدا می کنند. در ادامه بیشتر با غذاهای محلی اردبیل آشنا می شویم.

آش میوه

آش میوه یکی از آش‌های مخصوص مناطق آذربایجان و به ویژه استان اردبیل است که برای طبخ آن از موادی مثل لوبیا قرمز، نخود، عدس، برنج، گندم پوست کنده، رشته آش، گوشت چرخ کرده، آلوی خورشی، برگه آلو زرد، قیسی زردآلو، آلبالو خشک، گوجه برقالی و سبزی هایی همچون تره، جعفری، گشنیز و برگ چغندر استفاده می شود. این آش ارزش غذایی بسیار بالایی دارد و به دلیل داشتن انواع میوه‌های خشک، خوراکی سبک به شمار می رود و شستشو دهنده دستگاه گوارش نیز هست.

آش رشته اردبیل (اریشتَ آشی)

این آش رشته در اردبیل به نام اریشتَ آشی معروف است و در مراسم‌هایی مانند چهارشنبه سوری، پشت پا برای عزیزانی که زیارت میروند و در سفره های نذری و افطاری‌ها پخته می‌شود کسانی که آش دوغ اردبیل را خورده‌اند این آش رشته خوشمزه را هم امتحان کنند.

آش شیر

در شهر اردبیل تنوع زیادی در غذاهای آبکی و آش‌ها وجود دارد که همه آن‌ها طعمی دلپذیر و ارزش غذایی بالایی دارند. آش شیر یکی از آش‌های سنتی است که با استفاده از شیر،‌ گندم بدون پست، نخود، گردو، کشمش، بادام، فلفل و نمک پخته می‌شود. به دلیل استفاده از شیر، این آش کلسیم زیادی دارد و برای رشد استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان مفید است.

آش دوغ

آش دوغ مشهورترین آش اردبیل محسوب می شود و طرفداران زیادی هم دارد. در این آش از نخود، برنج، دوغ محلی و ترجیحا ترش، سبزی ها شامل تره، گشنیز و برگ سیر تازه، ماست و … استفاده می شود و برخی به آن قلقلی های گوشت نیز می افزایند. این آش در روزهای سرد زمستان و در شب نشینی ها سرو می شود و اعضای خانواده از خوردن آن لذت می برند. جالب است بدانید که شهرها و روستاهای بسیاری در ایران آش دوغ مخصوص به خود را دارند.

آش یارما (آش بلغور)

همانطور که گفتیم اردبیل آش های لذیذ زیادی دارد یکی از آن ها آش بلغور است که به دلیل داشتن بلغور فراوان خواص زیادی دارد. برای درست کردن این غذا از موادی مثل بلغور، گوجه‌ فرنگی، لوبیا قرمز، سبزی آش، عصاره گوشت، پیاز، زعفران و آبغوره استفاده می شود که طعم دلچسبی را برای این غذا رقم می زنند.

آش گیلدیک آذری

در زبان ترکی اردبیلی گیلدیک به معنی نسترن وحشی است. آش سنتی گیلدیک با استفاده از همین گل تهیه می‌شود و طعم ترش و لذیذی دارد. به جز نسترن وحشی برای طبخ این آش به موادی مثل سبزی آش، گوشت چرخ‌کرده، نخود، لوبیا چیتی، برنج، برگه زردآلو، آلوچه، مغز گردو، پیاز رنده‌شده، پیازداغ و نعناداغ نیاز دارید.

پیچاخ قیمه (خورشت بادام)

پیچاق قیمه خورشت خوش عطر و لذیذ که نه فقط در اردبیل بلکه در کل ایران طرفداران زیادی دارد. مواد لازم برای تهیه این غذا گوشت، خلال بادام، پیاز، زعفران، تخم ‌مرغ و ادویه‌ خورشتی است که به شیوه ای کاملا هنرمندانه با هم ترکیب می شوند تا یکی از محبوب ترین و خوشمزه ترین غذاهای استان آماده شود. این غذا به همراه برنج، ماست و سبزی خورد می شود و معمولا گردشگران در سفر به این استان آن را امتحان می کنند.

خورشت ترشی قورمه

خورشت ترشی قورما یا قورمه غذایی سنتی است که اردبیلی‌ها آن را در روزهای ماه رمضان می‌پزند. برای درست کردن ترشی قورمه به گوشت مرغ یا گوشت قرمز، لوبیا چشم‌بلبلی،‌ آلوچه، پیاز، آب‌غوره یا آبلیمو، زعفران دم‌کرده، روغن، ادویه و نمک نیاز دارید. راز خوشمزه‌تر شدن این غذا در استفاده زیاد از پیازداغ است.

سوتی پلو ( شیر پلو )

سوتی پلو از غذاهای سنتی و محلی استان اردبیل به شمار می آید. معمولا سوتی پلو را در آخرین چهار شنبه ی سال یا چهار شنبه سوری پخت می نمایند، و در تهیه و پخت این غذا از برنج، شیر، گلاب، هل و روغن استفاده می شود. پس از طبخ، این غذا را با روغن حیوانی، خرما و کشکش سرو می نمایند. همچنین قابل ذکر است که مصرف این غذا در ماه مبارک رمضان در وعده های افطار و سحری کاربرد دارد، و این به جهت داشتن مواد اولیه ی مفید و پر انرژی می باشد. سوتی پلو با خورشت های شیرین طبخ، نظیر خورشت هویج، خورشت خلال بادام و خورشت فسنجان لذیذ و دلچسب می باشد.

چیغیرتما

در زبان ترکی به اضافه کردن تخم‌مرغ در آخرین مراحل درست کردن یک غذا «چیغیرتما» می‌گویند. چیغیرتمای تخم‌مرغ یکی از غذاهای محلی استان اردبیل است که بی‌شباهت به املت گوجه‌فرنگی نیست. گوشت سینه مرغ بدون استخوان، گوجه‌فرنگی، پیاز، تخم‌مرغ، کره، فلفل و نمک برای درست کردن این غذای لذیذ استفاده می‌شوند. اگر می‌خواهید چیغیرتمای شما شبیه به املت باشد باید گوشت مرغ را از آن حذف کنید. این غذا را می‌توانید با نان تازه، پیاز، سبزی و یا ماست میل کنید.

باسترماپلو

باسترماپلو نام غذایی سنتی در استان اردبیل است که اصالت آن به بادکوبه (باکو) بر می گردد و بومی شهرستان آستارا نیز هست. باسترما به معنی مدفون شده است و به این دلیل این نام را بر غذا گذاشته اند که مواد ترکیبی آن هنگام سرو دیده نمی‌شود. مرغ، رب ازگیل، گردو، برنج، زعفران، پیاز، کره، رب بِه، رب آلوچه و سیب‌زمینی مواد اولیه این غذای خوشمزه را تشکیل می دهند و آشپزها با استفاده از آنها طعمی کم نظیر خلق می کنند. نحوه سرو این غذا بسیار جالب است چرا که پس از طبخ و آماده سازی درون قابلمه‌های کوچک و تک‌ نفره سرو می شود.

یارماپلو

یارماپلو یا بلغورپلو ترکی یکی از غذاهای خاص و خوشمزه اردبیلی است که خوردن آن را نباید در اردبیل از دست بدهید. یارما در زبان ترکی به معنای بلغور است و اصلی‌ترین مواد یارماپلو هم بلغور گندم است. بلغور گندم، گوشت چرخ‌کرده، پیاز، رب گوجه فرنگی، لپه، کره و… مواد اولیه این غذای خوشمزه است. یارماپلو از آن دسته غذاهای محلی اردبیل است که بسیار مقوی است و در کنار خانواده با ترشی حسابی می‌چسبد.

خشیل

خوراکی مقوی و پرخاصیت می‌خواهید که ساعت‌ها شما را سیر نگه دارد؟ غذاهای محلی اردبیل در این زمینه هم کم نگذاشته است. خشیل را، هم می‌توانید برای صبحانه و هم به عنوان میان‌وعده استفاده کنید. این خوراکی خوشمزه و شیرین را اردبیلی‌ها به صورت سنتی سر سفره یلدا هم می‌گذارند. اگر زمستان در اردبیل باشید قدر این خوراکی پرانرژی و گرم را خواهید دانست. خشیل را با بلغور گندم، آرد گندم کامل، شیر، آب و کره محلی درست می‌کنند. وقتی خشیل که کمی غلیظتر از حلیم است آماده شد آن را درون ظرف‌های گودی می‌ریزند و با شیره انگور، عسل و دارچین میل می‌کنند.

یر کوکی خورشی

یر کوکی خورشی یا خورش هویج یکی دیگر از غذاهای اردبیلی است که ظاهری بسیار اشتها برانگیز دارد. همه به خواص هویج واقفیم و از کودکی تا به حال در مورد خواص آن و تاثیرش در بینایی از کوچک و بزرگ شنیده ایم. استفاده از این ماده، خورش هویج را به یک خوراک مغذی تبدیل کرده است. در طبخ این خورش به جز هویج از گوشت قرمز، روغن، پیاز، زعفران، رب گوجه‌فرنگی، نمک، آبلیمو و آبغوره نیز استفاده می شود. البته این غذا از خورش های سنتی تبریز نیز به شمار می رود و در این شهر نیز طرفداران خاص خود را دارد.

کشمش ‌پلو

کشمش با مواد مغذی فراوان در رژیم غذایی جایگاه مهمی دارد و معمولا در ترکیب با برنج درست می شود. کشمش پلو از غذاهای سنتی اردبیل است که به غیر از خواص بی نظیر عطر و طعم و دلچسبی هم دارد و خیلی ها طرفدارش هستند. مواد لازم برای درست کردن این پلو برنج، شیر و کشمش است و بدون شک ترکیب شیر و کشمش طعم جذابی را به این غذا می دهد.

ساج کباب

ساج کباب غذای محلی اردبیل است که در آذریایجان شرقی و غربی نیز طبخ می شود و برخی آن را با نام ساج قورما می شناسند. گوشت گوسفند، پیاز، روغن حیوانی، نان لواش خشک، ماست، سیر و نمک و فلفل مواد تشکیل دهنده این غذا هستند که کدبانوی خانه لذیذترین غذا را با آنها آماده می کند.

تاس کباب

تاس کباب خوراکی خوش رنگ و لعاب است که در سراسر ایران طرفداران خاص خود را دارد. این غذا در دو نوع مختلف و با استفاده از مرغ و گوشت تهیه می شود و در اردبیل تاس‌ کباب مرغ به دلیل طعم و عطر مخصوص، از شهرت بسیاری برخوردار است. در تهیه این غذا از گوشت سینه و ران مرغ، زنجبیل تازه، سیر، موسیر، زیره، چوب دارچین، گردو، تخم‌ گشنیز، روغن زیتون، دارچین، عسل، گشنیز، زعفران و فلفل چیلی استفاده می شود و عطر و بوی آن هوش از سرتان می برد.

قیساوا

قیساوا یک غذای خوشمزه اربیلی است که با تفت دادن خرما، تخم‌مرغ، گردو و کره درست می‌شود. این غذای خوشمزه ارزش غذایی بالایی دارد و انتخاب خوبی برای صبحانه است. قیساوا را با نان تازه و گرم در کنار چای تازه‌دم نوش جان کنید.

رشته پلو

رشته پلو غذایی است که بسیاری از ما طعم آن را بارها چشیده ایم؛ اما اردبیلی ها آن را غذای سنتی خود می دانند و برای طبخ آن سنگ تمام می گذارند. برنج، رشته پلویی، سینه مرغ، کشمش پلویی، کره و پیاز داغ و زعفران دم کرده مواد مورد نیاز برای آماده سازی این غذا هستند. برخی بر این باورند که این غذا باید در ابتدای سال نو خورده شود و شگون دارد.

قیسی پلو

اگر به اردبیل سفر داشتید حتما طعم قیسی پلو را نیز بچشید. این غذا علاوه بر طعم به یادماندنی و لذیذ، خواص فراوانی نیز دارد و به دلیل دارا بودن قیسی، سرشار از فیبر، پتاسیم، آهن، ویتامین A، ویتامین K، کلسیم و … است. برای تهیه این غذا از برنج، قیسی، روغن، جوز هندی، دارچین و کره آب شده استفاده می کنند و برخی برای تزیین آن از کشمش یا گردو بهره می برند. البته نباید در خوردن این غذا افراط کرد چون ممکن است منجر به مشکلات گوارشی شود.

لونگی

لونگی همان اردک یا مرغ شکم پر است که بیشتر به عنوان غذاهای مخصوص آستارا و تالش شناخته می شود؛ اما در اردبیل هم جایگاه خاصی دارد. پیاز، گردو، رب ازگیل یا رب آلوچه، آبغوره، گوجه فرنگی، نمک و فلفل مواد اولیه تهیه این غذای لذیذ را تشکیل می دهند.

دسرها

قیقاناق: نوعی دسر تبریزی یا خاگینه است که در اردبیل هم طرفداران خاص خودش را دارد و از آرد، ماست، تخم مرغ، بکینگ پودر، شکر، آب، زعفران آب کرده و گلاب تهیه می شود.

قویماق: همان کاچی است که در بسیاری از نقاط ایران طبخ می شود و مواد اولیه آن عبارتند از: آرد برنج، آرد گندم، کره، شکر، گلاب، زعفران و آب.

حلواها: در اردبیل انواع حلواها نیز طبخ می شود و به عنوان دسر یا میان وعده مورد استفاده قرار می گیرد که از میان آنها می توان به حلوای زنجبیل، حلوای سیاه، حلوای زرد و … اشاره کرد.

مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:

آشنایی با غذاهای محلی اردبیل | Ardabil