مکان های دیدنی ابرکوه ، شهر تاریخی در یزد

گنبد عالی

گنبد عالی یکی از آثار منحصر به فرد و دیدنی های ابرکوه است. گنبد عالی ابرکوه یکی از بنا های سنگی دوره دیلمیان و یکی از نفایس هنر معماری ایران می باشد که بر فراز صخره های طبیعی جاده یزد – ابرقو ، به بخش بهمن واقع و از سنگ های طبیعی کوهستان ” ساروج ” ساخته شده است و یکی از سالم ترین بنا های دوره سلجوقی است . گنبد عالی ابرکوه ، مقبره و مدفن عمیدالدین شمس الدوله نوه نصربن حسن بن فیروزان دیلمی است که در دوره حکومت سلجوقیان به حکومت ابرکوه منصوب شده بود .

بقعه سیدون علی نقیا ابرکوه

بقعه سيدون علی نقيا ابرکوه مربوط به سدهٔ ۶ تا ۸ ه.ق می باشد و به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بنای قاجاری بقعه سيدون به عنوان يکی از بفاع مذهبی و آثار تاريخی استان يزد به شمار می رود که با نقوش اسلمی و هندسی تزئين شده‌ است. قدمت بقعه سیدون علی نقیا به دوران سلجوقی بازمی‌گردد.سیدون بنایی است چهارضلعی از خشت با گنبدی بلند و آجری، که هر ضلع هشت و نیم مترطول و ضخامت یک متر و ۲۵ سانتی متر دارد.

در بالای پنجره‌ی ابقعه سیدون علی نقیا ابرکوه کتیبه‌ای از کاشی معرق با خطوط آبی دیده می‌شود و در دایره داخل گنبد کتیبه‌ای از آیات قرآن با خط کوفی و با رنگ آبی تیره مزین شده‌است.بالای سردر ورودی بقعه سیدون علی نقیا ابرکوه از سمت شرق و غرب دو شمسه با نقوش هندسی و آیات قرآنی به خط کوفی و با رنگ‌های الوان آبی، سبز،خاکستری و قهوه‌ای به صورت محو شده‌ای دیده می‌شود.

مسجد جامع ابرکوه

مسجد جامع یکی از قدیمی ترین دیدنی های ابرکوه است که قدمت آن به دوره سلجوقی می رسد و از نظر سبک ساختمانی، جزو بناهای چهار ایوانی است که دارای دهلیز، شبستان و محراب است. بیشتر قسمت های مسجد از آثار دوره مغولی است و برخی بخش های آن از جمله شبستان گنبددار مسجد که متعلّق به پایان سلطنت ابوسعید (ایلخانی) است، سابقه کهن تری دارد. از ویژگی های شاخص مسجد جامع ابرکوه ، وجود دو محراب در آن است.

مسجد بیرون ابرکوه

این مسجد شامل دو ایوان، گنبدخانه، شبستان با حیاط مرکزی است که در جنوب شهر واقع گردیده و چون در گذشته، بیرون از حصار شهر ساخته شده به «مسجد بیرون» شهرت یافته است. ایوان غربی این بنا به گنبدخانه‌ای گشوده می‌شود که از داخل، به شکل مربع و از خارج به صورت نیم‌دایره است.

کتیبه‌ی کاشی معرّق در سه رشته خط به عرض تقریبی ۶۵ سانتیمتر به رنگ‌های سفید و آبی بر پیشانی سردر ورودی مسجد نصب شده که از آن، اطّلاعات تاریخی به دست می‌آید. خط نسخ آن از انواع خطوط کتیبه‌های مورد توجّه دوران تیموری در قرن نهم هجری یا پانزدهم میلادی است. معروف است این بنای مذهبی، محل استراحت حضرت علی بن موسی‌الرّضا (ع) در سفر از مدینه تا مرو بوده است.

یخچال خشتی آقازاده ابرکوه

خانه صولت (موزه مردم شناسی ابرکوه)

این خانه یکی از دیدنی های ابرکوه است در محله دروازه میدان که قدمت آن قاجاري است و صاحب آن صولت يكي ازخوانين آن روزگار در ابركوه بوده است. معماری اين خانه همانند اغلب خانه هاي ابركوه و خانه هاي فلات مركزي ايران، از كليت درونگرا پيروي مي كند، برای رسيدن به حياط آن باید پس از گذشتن از پيش ورودي و هشتي، راهروي طولاني را طي كرد.

سردری بلند و باشکوه، گچ بری ها و مقرنس کاری های زیبا، برج بلند مراقبت و 4 صفه در چهار سوي حياط مركزي از خصوصیات این بنا است. حدود هزار متر مربع مساحت دارد که 150 متر مربع آن شامل حیاط مرکزی است و پیرامون آن عمارتی در دو طبقه و گاه سه طبقه (با احتساب زیرزمین) قرار گرفته است.خانه صولت که قدمت آن به اواخر دوره زندیه و اوایل دوره قاجاریه می رسد، هم اکنون، موزه مردم شناسی ابرکوه است.

مناره های سر در نظامیه

مناره های نظامیه ابرکوه که در تاریخ 09/05/1312  با شماره 196 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید متعلق به قرن 8 هجری می باشد. این مناره های مرتفع در اصل «نظام الملک» نام دارند و در تصوّر برخی، ساخته نظام الملک ابرقویی وزیر سلجوقی است که این تصوّر اشتباه استاین مناره ها که آن را « سر در نظامیه » نیز می خوانند و می گویند در این محل مسجد، بازار و مدرسه وجود داشته است. سراسر بدنه مناره ها از کاشی فیروزه ای رنگ است، که به خط کوفی بنایی با کلمات (الله اکبر) به نحو زیبایی تزیین شده است.

روستای شهرسب

شهرسب که نام قبلی‌اش شهر‌آذر بوده روستایی تاریخی در ابرکوه است. در گذشته اهالی این روستا به نگهداری اسب مشغول بودند به همین دلیل نام شهرسب را برای آن انتخاب کردند. قدمت این روستا به دوران صفویه برمی‌گردد. قلعه‌ای نیز با همین نام در این مکان وجود دارد که از مهم‌ترین جاذبه‌های روستای شهرسب است. این قلعه محل زندگی بسیاری از مردم بوده است و بنابر تحقیق‌های انجام شده و با توجه به اینکه قبرهای داخل گورستان رو‌ به قبله نیستند مشخص شده که این قلعه در دوران پیش از اسلام ساخته شده است.

سرو ابرکوه

درخت سرو ابرکوه یکی از کهنسال ترین موجودات زنده دنیا با قدمتی حدود 4000ساله است که شهرتی جهانی دارد، درختی باشکوهی که بشر را شگفت زده می کند و نه تنها گردشگران بلکه دانشمندان و گیاه شناسان بسیاری از سراسر دنیا را برای تحقیق و بررسی به دیدن این درخت می آیند. این درخت با ارتفاع ۲۵ متر، دور تنه آن را ۵/۱۱ متر و محیط آن ۱۸ متر می باشد. درخت سرو ابرکوه از نوع سروهای مدیترانه ای است.