عمارت نادری قزوین
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را با عمارت نادری قزوین آشنا خواهیم کرد. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا درباره این بنای تاریخی در شهر قزوین بیشتر بدانید.
شهر قزوین در عصر صفویان، به علت قرارگیری بر سر راه جاده ابریشم و شرایط جغرافیایی و سیاسی آن زمان، حائز اهمیت شد. به همین دلیل، توانست تا مدتی عنوان پایتختی صفویان را نصیب خود کند. انتقال پایتخت از تبریز به قزوین باعث شد تا بناها و عمارت‌هایی باشکوه و در شأن پایتختی آن، در این شهر بنا شود. از جمله این عمارت‌ها و بناها می‌توان مجموعه باغ صفوی را نام برد؛ که مجموعه‌ای از چند بنا می‌باشد. یکی از این بناها عمارت نادری می باشد.
عمارت نادری مشهور به ایوان نادری بنایی بود در قزوین که اکنون اثری جز عکس‌های تاریخی و آثار باستان‌شناسی از آن به جا نمانده است و به کلی از بین رفته است، در سراسر ضلع غربی حیاط بسیار وسیعی که به نام قلعه بیگی قرار داشت. یعنی از سمت شمال به کاخ چهلستون و اداره پست و تلگراف و در جنوب تا انتهای دیوار سالن فعلی تربیت بدنی ادامه داشت.
تاریخچه بنا
گفته می‌شود بنایی بسیار زیبا در حیاطی به نام قلعه بیگی شهر قزوین بود که به عنوان قصر برای شاهان و شاهزادگان صفوی استفاده می‌شد. این عمارت بنایی بسیار طویل و البته بزرگ بود. علت نام‌گذاری آن به عمارت نادری به پس از ویرانی پادشاهان صفوی می‌رسد. پس از فروپاشی صفویه و روی کار آمدن نادرشاه افشار، این پادشاه در ادامه سفرهایش برای جمع کردن مالیات یا همان موقوفات به قزوین می‌آید.
در این شهر با این عمارت زیبایی روبرو می‌شود و دستور مرمت آن را می‌دهد. روی ایوان آن می‌ایستد و به سخنرانی می‌پردازد. به همین خاطر به ایوان نادری نیز شهرت می‌یابد. مراسم سلام و خوش‌آمدگویی نیز در تالار این عمارت برگزار می‌شود. برخی از تاریخ‌نگاران مانند سید محمد دبیر سیاقی این بنا را جزوی از دیوان‌خانه صفوی و به عنوان عمارت چهلستون نام برده است. بنایی که به دستور شاه طهماست اول ساخته شده است. متأسفانه عمارت نادری را در اواخر دوره رضاشاه پهلوی تخریب کردند. هیچ اثری از آن نبود تا اینکه در سال 1390 و در پی حفاری‌های باستان‌شناسی ضلع شرقی دولتخانه قزوین ورودی آن در زیر خاک پیدا شد.
معماری
نمای تمامی این ساختمان آجری و رخبام هایش از سنگ‌های تراشیده ساخته شده بود و بر روی آنها کنگره‌های کوچک و بزرگ با متنی از گچ قرار داشت که در وسط آنها یک در میان نقش برجسته ای از شیر و خورشید خودنمایی می‌کرد و حاشیه این کنگره‌ها تماما از کاشیهای زرد و لاجوردی با کار گره چینی زینت یافته بود و همچنین قوسها و کنگره‌ها و سایر الحاقات که از ویژگی‌های معماری عهد قاجار بود چنان می‌رسانید که این بنا در عهد ناصرالدین شاه، توسط سعد السلطنه حکمران قزوین مجددا تعمیر می‌گردد و چهره جدیدی پیدا می‌کند.
این بنا در اثر بی توجهی مسوولین امر و مردم آن قدر رو به ویرانی می‌گذراد تا در سال ۱۳۲۸ کلنگ نابودی بر فرقش کوفته می‌شود و به یکباره از بین می‌رود و در قسمت شمال و شمال غربی آن دبیرستان‌های محمد قزوینی و پاسداران ساخته می‌شود و در ضلع جنوب و جنوب غربی آن نیز سالن تربیت بدنی و دیگر تأسیسات آن و از ایوان نادری تنها نام و تصویرش به یادگار می‌ماند.
شادروان گلریز در مینودر ضمن توضیح وجه تسمیه حیاط نادری چنین می‌نویسد: این باغ وسیع با درختان بلند چنار و سایر اشجار زینت یافته بود. جلو عمارت خیابان سنگ فرش بسیار پهنی، داشت و چندین خیابان طول و عرض آن را قطع می‌کردند. در وسط حوضی دراز و طولانی از غرب به شرق، مانند حوض حیاط چهل ستون اصفهان ساخته شده بود که در وسط آن پلی ظریف از چوب برای رفت و آمد به باغ کلاه فرهنگی یا چهلستون قرار داده بودند.
در هر حال ایوان نادری مجموعه ای بود گویا و ارزشمند از هنرهای معماری، آجرکاری، گچ بری، آیینه کاری، منبت کاری، کاشیکاری و حجّاری استادان هنرمند قزوین و ایوان رفیع و شکوهمند آن بر روی سکویی به ارتفاع ۲۰/۱ متر قرار داشت و دو ستون چوبی خوش تراش و نقاشی شده در قسمت جلو بار آن را به خوبی تحمل کرده بود و سقف قاب شده این تالار که آن را خوانچه پوش می‌گفتند پوششی از نقش گل و پرنده داشت و گذشت زمان قسمت مهمی از آن را محو کرده بود.
در مرداد ماه ۱۳۹۰ در بررسی‌های باستان‌شناسی و آواربرداری در ضلع شرقی مجموعه‌ی دولتخانه‌ی صفوی، ورودی عمارت «نادری» پیدا شد و بخشی از بنای کاملا ویران شده از زیر خاک درآمد که بخش به‌دست آمده با توجه به سبک معماری متعلق به دوره‌ی صفوی بود و به‌نظر می‌رسد، ورودی عمارت زیبای «نادری» باشد که عملیات استحفاظی آن انجام گردید و مرمت و استحکام بخشی که شامل سبک سازی بام، برداشت الحاقات و پی بندی می‌باشد انجام شد.
آدرس: استان قزوین، قزوین، خیابان هلال احمر، مجموعه باغ صفوی
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- سوغات قزوین چیست ؟
- دریاچه اُوان الموت ، قزوین | Qazvin
- آشنایی با شهر اقبالیه در قزوین | Eqbaliyeh
- آشنایی با جاهای دیدنی تاکستان ، قزوین | Takestan
- مکان های دیدنی آبیک ، قزوین | Abyek
- معرفی شهر محمدیه ، قزوین