وقتی حرف از صنایع دستی و سوغاتی های اصفهان می‌شود، این شهر به عنوان یکی از زبان‌زدترین شهرهای ایران، محصولات فراوانی برای ارائه دارد. در دوره صفویه بود که اصفهان تحت تاثیر توجه این خاندان شکوفا شد و با جای دادن جلوه‌های گوناگونی از هنر و فرهنگ ایران در درون خود، به شهر نصف جهان تبدیل شد. اگر تا به حال با صنایع دستی این شهر آشنا نشده‌اید، در ادامه این مطلب با ما همراه باشید. در ادامه قصد داریم که نگاهی بر محبوب‌ترین صنایع دستی اصفهان داشته باشیم و با آن‌ها آشنا شویم.
نگاهی بر صنایع دستی شهر اصفهان
خاتم کاری
وقتی بحث صنایع دستی اصفهان می‌شود، خاتمکاری به عنوان یکی از اصیل‌ترین سوغاتی‌های این شهر حرفی برای گفتن دارد. قرن‌ها پیش، با به اوج رسیدن فرهنگ و هنر ایرانی در دوره صفویه، خاتم کاری در شیراز به وجود آمد؛ اما پس از مدتی این صنایع دستی به اصفهان منتقل شد و در آنجا به تولید انبوه رسید. جالب است بدانید که خاتمکاری یا خاتم‌سازی، روی اشیای گوناگونی قابل اجرا بوده و در طرح و اندازه‌های گوناگون پیاده می‌شود.
در این نوع از صنایع دستی، از چوب آبنوس، فوفل، گردو، بقم، عناب، افرا، نارنج، کیکم و شمشاد برای ایجاد طیف رنگی گوناگون استفاده می‌شود؛ حتی برخی از هنرمندان، برای تولید یک محصول زیبا و با کیفیت، از استخوان شتر، گاو، اسب، صدف و عاج فیل هم استفاده می‌کنند. پس از انتخاب مواد اولیه مورد نیاز، چوب‌ها با ظرافت فراوان روی طرح مورد نظر پیاده شده و با استفاده از سریش یا چسب سفید، چند ضلعی‌های منظمی را ایجاد می‌کند. پس از قرارگیری چند ضلعی‌های چوبی، پره را برای کامل کردن طرح با نخ می‌بندند. در ادامه هم با پایان چسباندن چوب‌ها، پروسه ساخت خاتم کاری با انجام مرحله روغن کاری به پایان می‌رسد.
پیاده‌سازی خاتم سازی، چه بر روی استخوان و چه چوب، از پروسه زمان‌بری برخوردار بوده و صفر تا صد آن شامل 400 مرحله گوناگون می‌شود. این نوع صنایع دستی در قالب قاب عکس، جعبه سیگار، عصا، پیپ، جعبه لوازم آرایش، جاکلیدی، جاقلمی و جلد آلبوم طراحی شده و قابل استفاده هستند. به‌طور کلی یک خاتم خوش‌ساخت، بر اساس طرح منظم و ریز نقشی‌اش سنجیده می‌شود. از بزرگ‌ترین شهرهای تولیدکننده صنایع دستی خاتم کاری، می‌توان به اصفهان، شیراز و تهران اشاره کرد. برای تماشا و خریداری این صنایع دستی پیشنهاد می‌کنیم که با خرید بلیط اصفهان، به این شهر زیبا سفر کنید.
میناکاری
از دیگر صنایع دستی کهن اصفهان، می‌توان به میناکاری اشاره کرد؛ صنعتی ارزان، اما مشهور و با قدمت پنج هزار ساله. شاید برایتان جالب باشد که بدانید ظروف میناکاری شده که در رنگ‌های آبی، سبز و قرمز طراحی می‌شوند، دارای بدنه‌ای از جنس مس بوده و به راحتی از بین نمی‌روند؛ همچنین خالی از لطف نیست که بدانید این هنر روی طلا، نقره و سفال هم قابل اجرا است. میناکاری به‌طور کلی، ترکیبی از آتش و خاک بوده که همراه با هنر نقاشی ترکیب شده و به اثری جذاب را به وجود آورده است.
میناکاری به‌طور کلی با دو روش خانه‌بندی و روش نقاشی انجام می‌شود. در روش مینای نقاشی، طرح‌ها روی لعاب شفاف کشیده می‌شوند. پس از به پایان رساندن مرحله نقش‌کوبی، استاد میناکار روی جسم را تا چهار بار لعاب سفید می‌دهد. ظرف مسی برای تثبیت شدن لعاب روی آن، هر بار در کوره‌ای با درجه 900 سانتی‌گراد مورد حرارت قرار می‌گیرد؛ پس از تثبیت لعاب سفید، روی جسم را مجددا سفید کرده و به کوره بازمی‌گردانند.
ترکیب رنگ خاص و نقوش سنتی ایرانی را می‌توان از عوامل جذاب‌کننده میناکاری دانست؛ عواملی که آن را به صنعتی پرفروش و محبوب تبدیل کرده است؛ اما با وجود محبوبیت فراوان، این هنر دستی از قیمت نسبتا پایینی برخوردار است. از جمله صنایع حاصل از میناکاری، می‌توان به گوشواره، گردنبند، انگشتر، جعبه‌های بزرگ و کوچک آرایش زنانه، قوطی سیگار، بشقاب مینا، گلدان‌های مینا و تابلوهای میناکاری شده اشاره کرد.
مسگری
آخرین صنایع دستی با ارزش اصفهان که قصد داریم با آن آشنا شویم، مسگری نام دارد؛ صنعتی پنج هزار ساله که به تولید ظروف مسی دست‌ساز معروف است. بر اساس تحقیقات به دست آمده، مس اولین فلز کشف شده به دست انسان بوده و ایرانیان هم اولین فلز کاران. از گذشته‌های دور تا به همین امروز، مسگری در شهرهای اصفهان، زنجان، کاشان، کرمان و شیراز رواج دارد و در اکثر آن‌ها بازاری جداگانه به عنوان بازار مسگرها طراحی شده است.
خالی از لطف نیست که بدانید، پس از کشف دو کوره ذوب فلز در محوطه سه هزار ساله «اسپیدژ» در استان سیستان و بلوچستان، تاریخ‌دانان به این نتیجه رسیدند که مردم این منطقه از قرن‌ها پیش به هنر مسگری مشغول بودند.
کلام پایانی
در مطلب امروز با برخی از محبوب ترین صنایع دستی اصفهان آشنا شدیم و خصوص جذابیت و زیبایی آن‌ها اطلاعات کسب کردیم؛ اگر شما هم برای سفر به این شهر، به دنبال بلیط اصفهان هستید، بهتر است با وبسایت فلای تودی آشنا شوید. شما با ورود به این سایت در کنار تهیه بلیط شهرکرد و شهرهای دیگر، می‌توانید اقامتگاه خود را هم رزرو کرده و سفری بدون دردسر را تجربه کنید. امیدواریم که مطلب امروز مفید واقع شده و شما را با صنایع دستی اصفهان آشنا کرده باشد؛ فراموش نکنید که دیدگاه خود را در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.
الی گشت