روستای خرانق
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را با روستای خرانق آشنا خواهیم کرد . با ما همراه باشید.
روستای خرانق | روستایی تاریخی در یزد
روستای خرانق مرکز بخش خرانق در شهرستان اردکان است. این روستا در ۸۵ کیلومتری شهر یزد واقع شده است. وجود معادن سنگ آهن چادرملو، اورانیم ساغند، باریت، روی و گرانیت و همچنین منطقه حفاظت‌شده دره انجیر با وجود حیواناتی چون کل، بز، میش، قوچ، گربه وحشی، سیاه‌گوش، یوزپلنگ و هوبره این منطقه را خاص و مورد توجه ساخته است. روستای خرانق در ناحیه کوهستانی استان یزد واقع شده است و هوای بسیار خنک‌تری نسبت به یزد دارد. امروزه دارای دو بخش جدید و قدیم است که جمعیت روستا امروز در بخش جدید ساکن است، هر چند جمعیت زیادی ندارد و آمار ساکنین آن در حال حاضر حدود ۴۳۵ نفر هست. مکان‌های دیدنی زیادی از جمله یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین قلعه‌های مسکونی استان یزد را در خود جای داده است که باعث شده است این روستا هر روزه گردشگرانی را از سرتاسر جهان وبه ویژه اروپا به خود جلب کند. این روستا در اروپا از ایران هم مشهورتر است.
قلعه خرانق
مهم‌ترین جاذبه این روستا، قلعه‌ای هست که طبق گفته اهالی منطقه قدمتی ۴۵۰۰ سال دارد. این روستا در قدیم مورد حمله راهزن‌ها و دزدان بسیاری قرار گرفته که باعث شده اهالی روستا قلعه خرانق را بسازند و به مدت طولانی در آن زندگی کنند.جالب است بدانید این قلعه تاریخی، یکی از معدود قلعه‌های جهان هست که در آن خانه‌های دو و سه طبقه وجود دارد و شبیه نمایشگاهی است که غرفه‌هایش از خشت و گل ساخته شده است.
کاروانسرای خرانق
از دیگر آثار تاریخی روستای خرانق کاروانسرای روستا است که قدمت آن به دوره ساسانی بر می‌گردد. کاروانسرای خرانق از نوع کاروانسراهای دشتی که عموماً یک طبقه اند ساخته شده و به سبک بنای شاه عباسی نوشته‌اند. این رباط ۴ تیمچه دارد که سه تای آنها مسقف و یکی بدون سقف است. سقف اغلب صفه‌ها نوک تیز و شیبدار است بامها مسطح و کم شیبند و سقف فضاها و اتاقهای بزرگ کاملاً قوسی اند. سقف تیمچه‌ها با اجر پویده شده و اگر کسی در وسط تیمچه پایش را بر زمین بکوبد صدای آن در سقف گنبدی شکل تیمچه تا چند لحظه به نحو جالبی تکرار می‌شود. این کاروانسرا به شکل حیاط مرکزی است که اتاقها و صفه‌هایی با طاقهای هلالی دور انرا گرفته‌اند. کاروانسرای خرانق در تاریخ سوم اسفند ماه ۷۷ به ثبت آثار ملی رسیده‌است.
حمام خرانق
حمامی مربوط به دوران قاجار که در روستای خرانق وجود دارد. این حمام در کاروانسرا و در نزدیکی کشت زارها این روستا قرار دارد. معماری حمام به منظور این که دسترسی مردم به آب قنات راحت تر باشد در سطح پایین تری از قلعه و بالاتر از سطح متوسط روستا در نظر گرفته شده است. مصالح به کار رفته برای ساخت دیوارهای این حمام از آجر و به ساخت سقف آن از آجرهای آب انباری استفاده شده است که به صورت گنبدی در آمده و برای تامین نور حمام از روزنه های کوچکی در سقف حمام استفاده شده است. حمام از صبح تا شب در اختیار بانوان و از شب تا صبح مخصوص آقایان بوده است. این حمام در روستای خرانق در تاریخ ۹ اردیبهشت ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
منارجنبان خرانق
با شنیدن نام منارجنبان تصویری از اصفهان در ذهن همگان نقش می بندد اما بهتر است بدانید این سازه تنها مناره ای نیست که در ایران تکان می خورد و می جنبد. خرانق نیزیک منار جنبان دارد که حرکت آن به وضوح دیده می شود و از منارجنبان اصفهان کهن تر است. منارجنبان خرانق که با شماره ۲۴۴۰ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد، مناره ای است که قدمت بنای اولیه ی آن به دوران ساسانیان می رسد و با ارتفاع ۱۵ متر از بام مسجد، از مرتفع‌ترین بناهای منطقه به شمار می رود. این منارجنبان ۳ طبقه و دو راه پله ی حلزونی برای رفت و برگشت دارد و به عنوان برج دیده‌بانی و فانوس‌خانه کاربرد داشته است. پلکان های داخلی در قسمت پایین ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر و در قسمت بالا ۴۰ تا ۵۰ سانتی متر عرض دارند. ساختاری چوبی در بالای آن قرار داشته که اهالی پس از کج شدن آن بر اثر زلزله و وزش باد آن را بریده و پایین آورده اند.
پل خرانق
این پل هیچ‌گاه محل عبورومرور فرد یا احشام نبوده است. هدف از ساخت این پل تنها انتقال آب از یک ساحل به ساحل دیگر رودخانه کال است. با توجه به سازه پل، شما با یک پایه سنگی ساروجی در امتداد پل روبه‌رو می‌شوید که احتمال بند یا سیل‌شکن بودن پل را نیز می‌دهد. سازه آبی خرانق به روایت تاریخ در یک سیل ویرانگر، طاقهای دهانه‌ها و نیز بخش عمده‌ای از سیل‌بند خود را از دست داده و در ادوار بعد با افزودن یک سیستم انتقال آب جدید و کمی مهندسی‌تر از قبل به کار خود ادامه داده است. در ضمن در بعضی اسناد نشان‌دهنده این هستند که این پل مربوط به دوران اشکانیان است.
مسجد جامع خرانق
داخل قلعه در میانه روستا مسجد زیبا و كوچكی كه مسجد جامع “خرانق” بوده و هست بنا شده. مسجدی كه یادگاری از دوران تاریخی و اسلامی كه به دوران “قاجاریه” بر می گردد. پشت منبر این مسجد زیبا سنگ قبری منسوب به “علی بن محمد اسحاق” می باشد قرار دارد.
مزار “بابا خادم” روستای خرانق
از آن جایی كه مردم بومی اعتقاد به گذشتن امام هشتم (ع) به همراه كاروانی از این روستا در سفر به “مرو” را داشته اند. در گوشه ای از روستا، بنا و مقبره ای به نام “مزار بابا خادم” وجود دارد كه آن را به خادمی از خدامان امام رضا(ع) كه همراه ایشان در سفر بیمار شده و در این روستا به خاك سپرده شده است منسوب كرده اند.
راه‌های دسترسی به روستای خرانق
روستای تاریخی خرانق در شمال یزد و در ۵۰ کیلومتری شهرستان اردکان و در مسیر جاده اردکان به طبس قرا ر گرفته است. اگر به روستاهای تاریخی که هر کدام از خشت‌های گلی‌شان، داستانی طولانی و پر رمزوراز برای گفتن دارد علاقه دارید، به شما پیشنهاد می‌کنیم از این روستا که معلوم نیست تا چند وقت دیگه همچنان سرپا باشد بازدید کنید.
بهترین زمان سفر
شهر یزد جزء شهرهایی از کشور ایران است که در تمام فصول سال می توانید به آن سفر کنید. در فصل های بهار تابستان هوای خرانق نسبت به سایر مراکز این استان خنک و معتدل تر است و زمان مناسبی است برای سفر اما اگر خواستید در زمستان به این روستای زیبا سفر کنید فراموش نکنید که لباس های گرم با خودتان ببرید.