گوردخمه های کرمانشاه
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با گوردخمه های کرمانشاه آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با این آثار تاریخی در ادامه با ما همراه باشید.
کرمانشاه یکی از شهرهای ایران است که حرف های بسیاری را در زمینه تاریخ و فرهنگ کشور برای گفتن دارد و به عنوان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های تاریخی در دنیا شهرت یافته است. کرمانشـاه با داشتن بیش از 5000 اثر دیدنی به عنوان اولین پایتخت گردشگری جهان اسلام از سوی سازمان ملل انتخاب شد و همچنین سومین شهر از لحاظ گردشگری بعد از شهرهای شیراز و اصفهان می باشد. یکی از جاذبه های معروف و تاریخی شهر کرمانشاه گوردخمه های آن می باشد.
گوردخمه های کرمانشاه دارای ساختاری خیره‌کننده است که جالب است در آن زمان چگونه به این زیبایی توانسته اند دل صخره را تراش دهند و چنین قاب‌های تزئینی دور تا دور آن را ایجاد کنند. اصلا شاید از خود بپرسید که گوردخمه چیست و ممکن است تابحال نام آن را هم نشنیده باشید. گوردخمه‌های کرمانشاه مکان هایی هستند که ایرانیان باستان به جای دفن مردگان خود، آن‌ها را در گوردخمه‌ها قرار میدادند.
گوردخمه چیست ؟
گوردخمه به معماری، بنا و فضایی ساخت دست بشر اطلاق می‌شود. در زمان‌های قدیم برای دفن افراد مختلف اتاقکی در دل یک سنگ بزرگ، صخره، تپه یا کوه ایجاد می‌کردند که به آن گوردخمه گفته می‌شود. از جمله می‌توان به گوردخمه های کرمانشاه با جلوه باستانی و قدیمی‌اش از جمله گوردخمه‌های اسحاق‌وند، دکان داوود، صحنه دربند و… اشاره کرد.
ایرانیان باستان عناصر چهارگانه را مقدس می‌شمردند. از نظر آن‌ها بدن مردگان و اموات ناپاک بوده و ارزش معنوی نداشت. لذا آن‌ها مردگان خود را دفن نمی‌کردند و یا آن‌ها را نمی‌سوزاندند و معتقد بودند که این کار باعث آلودگی خاک و آتش که مقدس اند خواهد شد. ایرانیان باستان برای دفن مردگان فضاهایی را در دل کوه‌هاو تپه‌ها و نقاط مرتفع حفاری و ایجاد می‌کردند.
علاوه بر وجود گوردخمه های کرمانشاه در ایران، کشورهای دیگر چون فرانسه، ترکیه، آفریقای شمالی، ایتالیا، فنلاند، یونان، پرو، اسپانیا اوکراین و حتی آمریکا گوردخمه‌های خودشان را دارند.
گوردخمه های کرمانشاه
گوردخمه اسحاق وند
گوردخمه اسحاق‌وند یا سکوند جز اولین گوردخمه های کرمانشاه است که می‌خواهیم از آن بگوییم. این گوردخمه در شمال شرقی روستای ده نو و در 25 کیلومتری از جنوب غربی هرسین کرمانشاه واقع است. تعداد، اندازه، شکل و فاصله 3 گوردخمه سنگی تراشیده و تعبیه شده گوردخمه اسحاق وند یا فرهاد تاش در استان کرمانشاه متفاوت است.
قبلا ارزش تاریخی یکی از گوردخمه های کرمانشاه یعنی گوردخمه اسحاق وند را به دوران ماد و امروز به بحث و جدال‌هایی وجود دارد که گوردخمه اسحاق وند را به چه دوره‌ای نسبت می‌دهند و احتمال داده می‌شود. گوردخمه اسحاق وند به دوران هخامنشیان یا سلوکیان یا اشکانیان برگردد.
این بنای تاریخی ما را به دوران مادها می‌برد. گوردخمه اسحاق وند مانند سایر گوردخمه های کرمانشاه جز یکی از آثار ملی ایران محسوب می‌شود. از بین این سه گور، بالای گوردخمه میانی پروفایل فرد دفن شده برای مخاطبان که ممکن است شما باشید، توضیحاتی داده شده است.
آدرس گوردخمه اسحاق وند: استان کرمانشاه، 25 کیلومتری جنوب غربی هرسین، شمال شرقی روستای ده نو
گوردخمه دکان داوود
یکی دیگر از گوردخمه های کرمانشاه که نام خود را از روستایی به همین نام گرفته و در سینه یک کوه در کرمانشاه واقع شده است. این گوردخمه در فاصله 3 کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب، ابتدای جاده انزل قرار گرفته و فاصله تقریبا 100 متری جاده اصلی کرمانشاه قرار دارد.
ناگفته نماند که مردم این منطقه به گوردخمه دکان داوود، کل داوود هم می‌گویند که علاوه بر جنبه تاریخی‌اش، جلوه مذهبی هم دارد که گوردخمه دکان داوود کرمانشاه را بیشتر به یک آرامگاه شبیه می‌کند.
عمر گوردخمه دکان داوود به 2500 سال قبل برمی‌گردد و بیش از 2000 سالی می‌شود که برای مردم محلی اجر و قرب خاصی پیدا کرده است. در قدمت گوردخمه دکان داوود هم مانند دیگر گوردخمه های کرمانشاه اختلاف وجود دارد، اما در قدیم آن را به دوران ماد و اخیراً به دوران هخامنشیان و نقش‌های تزئینی آن را به دوران سلوکیان نسبت می‌دهند.
آدرس گوردخمه دکان داوود: استان کرمانشاه، 3 کیلومتری جنوب شرقی سرپل ذهاب
گوردخمه صحنه یا دربند
گوردخمه صحنه، گوردخمه دربند یا گوردخمه صحنه دربند در شمال شهر صحنه و در مجاورت رود دربند و به عنوان یکی از گوردخمه های کرمانشاه در قلب کوه شوق علی تراشیده شده که گوردخمه‌های صحنه دربند بین مردم روستا به قبر کیکاوس، فرهاد تراش و گور شیرین و فرهاد مشهور است.
بر اساس شکل و شمایل ستون، سبک تراشیدن و سقف گوردخمه صحنه دربند طول عمر این بنای تاریخی را به دوران هخامنشیان نسبت می‌دهند. در نمای بالا ورودی آرامگاه، تصویر خورشید بال داری حجاری شده‌است. در این گوردخمه پس از ایوان ستون دار، ورودی دخمه قرار دارد که به اتاقی به ابعاد ۳×۲۰/۳ متر و ارتفاع ۵۴/۲ متر منتهی می‌شود.
به فاصله یک صدمتری از گوردخمه بزرگ، گوردخمه دیگری وجود دارد که جهت آن به سوی شرق است. با توجه به این که نوع تراش این گوردخمه شبیه گوردخمه بزرگتر است، بنابراین می‌توان گفت که این دو دخمه هم‌زمان ساخته شده‌اند.
آدرس گوردخمه صحنه دربند: استان کرمانشاه، شهرستان صحنه، کوه شوق علی
گوردخمه روانسر
گوردخمه روانسر که مردم روانسر به آن گوردخمه کوشک هم می‌گویند در اطراف شهری به همین نام یعنی شهر روانسر در 57 کیلومتری شمال غرب کرمانشاه واقع شده است.
قدمت و ساخت گوردخمه روانسر کرمانشاه مانند دیگر گوردخمه های کرمانشاه نامشخص یا بر سر دوره تاریخی آن اختلاف است. با این حال، روی ماد یا هخامنشی بودن آن بحث وجود دارد.
آدرس گوردخمه روانسر: کرمانشاه، شهر روانسر به سمت پاوه
گوردخمه برد عاشقان
گوردخمه برد عاشقان یا به زبان کردی به‌رد عاشقان از گوردخمه های کرمانشاه با قدمت تاریخی‌اش در روستای مله دیزگه و در شهرستان سرپل ذهاب است. شباهت گوردخمه برد عاشقان به گوردخمه سان رستم در اینجاست که هر دوی آن‌ها به شکل یک اتاقک در سینه یک قطعه سنگ بزرگ قرار دارند.
گوردخمه برد عاشقان هم مانند گوردخمه سان رستم نامشخص است و مانند بسیاری از گوردخمه‌ها بر سر ماد یا ساسانی بودنش اختلافاتی وجود دارد و آن را به دوران ماد یا اشکانی نسبت می‌دهند، اما امروز ساسانی بودن آن پر رنگ‌تر است. ناگفته نماند که برد به کردی معنای سنگ و بَرد عاشقان به معنای سنگ عاشقان است.
آدرس گوردخمه برد عاشقان: کرمانشاه، شهرستان سرپل ذهاب، روستای مله دیزگه
گوردخمه سان رستم
هفتمین گوردخمه های کرمانشاه، گوردخمه سان رستم با فاصله 64 کیلومتری از جنوب شهر کرمانشاه، 10 کیلومتری روستای بوژان در دهستان عثمانوند، در مجاورت رودخانه جزمان و روستای چنار واقع شده است. از عمر گوردخمه سان رستم بگویم که از آنجایی که هیچ کتیبه، نقش یا اشاره‌ای از این گوردخمه به میان نیامده است. قدمت و دوره شکل‌گیری آن مانند دیگر گوردخمه های کرمانشاه نامشخص است، اما برخی محققین آن را به دوره ساسانی برمی‌گردانند.
سان در زبان کردی و گویش مردم لک به معنای سنگ است و سان رستم را به معنای سنگ رستم تعبیر می‌کنند. گوردخمه سان رستم استان کرمانشاه جز آثار ملی ایران به حساب می‌آید. برخلاف فاصله بسیاری از گوردخمه‌ها، گوردخمه سان رستم فاصله زیادی با زمین ندارد و به گوردخمه برد عاشقان بسیار مشابه است.
آدرس گوردخمه سان رستم: 64 کیلومتری جنوب کرمانشاه، منطقه جلاوند، 10 تا 11 کیلومتری روستای بوژان
گوردخمه دیره
گوردخمه دیره در مسیر 24 کیومتری جاده سرپل ذهاب، به سمت دیره، در مجاورت روستای گلین و در روستای دیره واقع شده است که مردم این روستا گوردخمه دیره را به نام‌های فراری کن، طاق فرهاد یا اتاق فرهاد هم می‌شناسند.
آدرس گوردخمه دیره: کرمانشاه، سرپل ذهاب، روستای دیره
گوردخمه برناج
گوردخمه برناج در شهرستان هرسین، 14 کیلومتری شمال غرب شهر بیستون و در روستایی به همین نام واقع شده است. برعکس دیگر گوردخمه های کرمانشاه که در دوران ماد یا هخامنشیان ساخته شدند، گوردخمه برناج یا فرهاد کن استان کرمانشاه را به دوره ساسانیان متعلق می‌دانند. البته ناگفته نماند که هنوز بر سر ساسانی یا اشکانی بودن این گوردخمه اختلافاتی وجود دارد. با این حال، گوردخمه برناج کرمانشاه با سابقه تاریخی‌اش مانند دیگر گوردخمه‌ها جز آثار ملی ایران محسوب می‌شوند.
آدرس گوردخمه برناج: کرمانشاه، شهرستان هرسین، 14 کیلومتری شمال غرب بیستون، روستای برناج
گوردخمه شمس آباد
گوردخمه شمس آباد کرمانشاه در نوزده کیلومتری گوردخمه‌های اسحاق وند که قبلا به آن اشاره کردیم، و بین روستایی به همین نام و روستای سرخ ده در شهرستان هرسین واقع شده است. گوردخمه شمس آباد مانند یکی دیگر از گوردخمه های کرمانشاه یعنی گوردخمه اسحاق وند به شکل طاقچه‌ای و با قاب‌های تراشیده شده است. قبلا گوردخمه شمس آباد کرمانشاه را به دوره ماد و امروز به دوره هخامنشیان متعلق می‌دانند.
آدرس گوردخمه شمس آباد: کرمانشاه، روستای شمس آباد، شهرستان هرسین
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- جاذبه های گردشگری و دیدنی کرمانشاه | Kermanshah
- بهترین سوغاتی های کرمانشاه | Kermanshah
- مجموعه تاریخی بیستون کرمانشاه | Bisotun
- معبد آناهیتا ، بنایی عظیم در کنگاور کرمانشاه | Anahita Temple
- مجموعه تفریحی سراب نیلوفر کرمانشاه | Sarab Niloofar