جاهای دیدنی اردکان
در این مطلب از مجله ی گردشگری تاپ توریست می خواهیم به تعدادی از جاهای دیدنی اردکان اشاره کنیم در ادامه با ما همراه باشید.
یکی از شهرهای بزرگ استان یزد اردکان است که خودش به سه بخش مجزا مرکزی، عقدا و خرانق تقسیم می شود. این شهر بر سر راه تهران به کرمان و بندرعباس واقع شده است و در واقع قلب کویر مرکزی ایران به شمار می رود.
اردکان بعد از شهر یزد دومین شهر پرجمعیت این استان محسوب می شود. بافت تاریخی اردکان یکی از سالم ترین بافت های قدیمی ایران می باشد و تاکنون آسیب های نسبتا کمی به آن وارد شده است. در این شهر، برج، بارو، حسینه‌ها، کاروانسراها، مساجد، آب‌انبارها، آسیاب‌ها و بادگیرهای مختلفی قرار دارد.
پیر سبز چک چک اردکان
چک‌چک از زیارتگاه‌های زرتشتیان در اردکان است. این زیارتگاه هر سال ۴ روز که از ۲۴ خرداد آغاز می‌شود، میزبان زرتشتیانی است که برای نیایش به اینجا می‌آیند. جشن مهرگان هر سال در این زیارتگاه برپا می‌شود و زرتشتیان زیادی به این مکان می‌آیند.
زرتشتیان این زیارتگاه را پیر سبز می‌نامند. زیارتگاه پیر سبز چک‌چک در شهرستان اردکان و در کوه‌های میان اردکان و انجیره قرار دارد. این زیارتگاه امکاناتی مانند برق، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق برای استراحت دارد. «چک‌چک» یا «چک‌چکو» برگرفته از صدای قطرات آب است که از صخره می‌چکد و به داخل یک منبع ذخیره می‌ریزد.
پیر سبز هریشت اردکان
از دیگر زیارتگاه های زرتشتیان در ادکان پیر سبز هریشت است که اهالی این شهر باور دارند که یکی از کنیزهای بانوی یزدگرد ساسانی در آن ناپدید شده است. همین داستان سبب شده که این زیارتگاه در بین مردم بسیار معروف شود. این نیایشگاه هر سال در روز ۱۸ نوروز محلی برای جمع شدن زرتشتیان و انجام مراسم های چون جشن، پایکوبی و زیارت است.
زرتشتیان شریف آباد هم چشنی با نام جشن هیرومبا نیز برگزار می کنند و در این جشن آتشی هم نیز برپا می کند و به نیایش می پردازند. آن ها تا پیش از غروب آفتاب در نیایشگاه پیر هریشت حضور دارند. این نیایشگاه در ۹۰ کیلومتری غرب یزد و ۱۵ کیلومتری اردکان در دامنه های کوه نیز واقع است.
خانه تقدیری اردکان
این بنا منزلی است به جا مانده از دوران قاجار متعلق به یکی از تجار اردکان به نام تقدیری . این خانه از دو بخش اعیان نشین و نوکر نشین تشکیل یافته است . از زیبایی های این خانه اتاقهای پنج دری و سه دری است با شیشه های الوان و کوچک .
خانه دارای پاکنه یا پایابی است که آب قنات بهاء الدین از آن گذر میکرده است. این خانه به سبک خانه های یزد چهار وجهی ساخته شده و د ارای یک حیات مرکزی است که اتاقها در اطرافش قرار دارند . این خانه در دو طبقه ساخته شده ودارای یک بادگیر رفیع و بلند است .
مسجد جامع اردکان
یکی دیگر از جاهای دیدنی اردکان مسجد جامع اردکان می باشد این مسجد که در حاشیه دو کوچه واقع شده، چهار در دارد. ساختمان مسجد متعلق به دوره تیموری‌ست و در اصلی‌اش از صدها قطعه چوب پنج ضلعی ساخته شده و مثل بقیه ساختمان‌های منطقه دو بخش تابستانی و زمستانی از خشت و گل دارد.
خانه قاجاری سنایی
خانه قاجاری سنایی که دارای معماری ویژه کویری است در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید. این بنا در محله چرخاب اردکان قرار دارد و از اولین محله های این شهرستان محسوب می شود. محله چرخاب دارای بافت متراکم و معابر باریک با ارتفاع زیاد است که به منظور هدایت مسیر باد و سایه اندازی شکل گرفته است.
از خصوصیات این بنا می توان به دو حیاط بیرونی و اندرونی و نیز یک طویله مجزا به همراه تزئینات چوبی،تناسبات و روابط فضایی ویژه این بنا اشاره نمود که با تکرار طاقچه ها در دوطبقه به شکل قطاربندی به دور دیوار اطاق، سه بادگیر، دو اطاق در طرفین تالار، پنج دری، دو و سه دری، مطبخ و پایاب زیبایی خاصی به بنا بخشیده است.
در تالار دو قاب چوبی مستطیل شکل تزئینی از نقوش هندسی در بالای در ورودی نصب است و بخش بیرونی خانه دارای یک حیاط کوچک مربع شکل است که در ضلع جنوبی آن زیرزمین،تالار و دو بادگیر یک طرفه دیده می شود .
کاروانسرا و برج ارجنان
کاروانسرا و برج ارجنان از بناهای متعلق به دوره قاجار در اردکان هستند. بانی آن مرحوم حاجی شیخ آقابابا هرندی بوده است.ارتفاع برج ۸ متر است. ارتفاع کاروانسرا از ۳ متر شروع شده و سه اتاقک دارد. برج در سمت شمال جاده و روبه‌روی رباط ارجنان قرار دارد.
در گذشته این روستا در کنار جاده یزد-نایین قرار داشته و برج از رونق خوبی برخوردار بوده و کاروانسرای آن محل استراحت رهگذران و مسافران بوده است.کاروانسرا و برج ارجنان در بخش مرکزی اردکان، روستای ارجنان قرار دارد. این اثر در سال ۱۳۸۴ ثبت ملی شده است.
کوچه ضیایی
کوچه ضیایی در بافت قدیم اردکان از مسجد چرخاب دربند تا دربند ضیایی و خانه ضیایی یا سلطان ادامه دارد این کوچه ساباط هایی دارد .در گذشته دستجات عزاداری وروضه خوانی در این محل انجام می شده و هر کس به اردکان می آمده به این کوچه می آمده است .
این کوجه اکنون بین خیابان آیت الله خامنه ای وشهید مصطفی خمینی ونزدیک حسینیه چرخاب می باشد و سه راه دارد یک راه به دروازه سیف یا میدان بسیج وراهی دیگر به دروازه علی بیک می رسد کوچه ضیایی بدلیل شهرت سلطان یاضیایی مشهور می باشد.
این محل اکنون به طرح پردیس تبدیل می شود دربند ضیائی مربوط به دوره قاجار است و در اردکان، محله چرخاب، کوچه ضیایی واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شمارهٔ ثبت ۱۱۶۲۲ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است طرح پردیسان واقع در محله چرخاب کوچه ضیائی می باشد که شامل خانه های انصاری ، ضیائی ، مجد العلمآء (سروری) و خانه سنائی بوده به وسعتی حدود ۴۰۰۰ مترمربع با کاربری هتل ورستوران توریستی می باشد .
خانه آیت‌الله خاتمی
بیشتر جاهای دیدنی اردکان در همین بافت قدیم قرار گرفته است. بعد از بازار و گذشتن از چند کوچه باریک و خشتی در محله چرخاب، به کوچه‌ای می رسید که سرش یه آب انبار است و میانه کوچه هم به موزه فرش و خانه آیت الله سید روح الله خاتمی.
خانه آیت الله سید روح الله خاتمی یکی از مهم ترین خانه‌های این منطقه است. قدمت خانه ۲۰۰ سال است و محل زندگی روح الله خاتمی، از استادان سرشناس حوزه و امام جمعه و مدرس حوزه علمیه اردکان بوده است.
موزه مردم‌شناسی اردکان
موزه مردم‌شناسی اردکان اولین موزه اردکان است که سال ۱۳۷۰ با تلاش‌های علی سپهری، محقق و پژوهشگر اردکانی افتتاح شد. این موزه ابتدا در تربیت معلم اردکان بود و سپس به زیرزمین کتابخانه فاضل منتقل شد.
این موزه اولین موزه مردم‌شناسی یزد و نخستین موزه خصوصی این استان است که امروزه بخش‌های مختلفی شامل مرم‌شناسی، گیاه‌شناسی، جانورشناسی، بخش فرهنگی، باستان‌شناسی، موزه کودک و بخش اسناد دارد. از نظر محتویات و اشیای درون موزه، موزه اردکان گنجینه منحصربه‌فردی دارد که با تلاش مالک موزه و هدایای مردم اردکان گردآوری شده است.
بازار چارسوق اردکان
یکی از اماکن تاریخی و جاهای دیدنی اردکان که با حسرت و تأسف تنها خاطره آن را از معمران و سالخوردگان می‌شنویم و تنها با نیروی خیال می توانیم آن را در ذهن مجسم کنیم، بازار چارسوق است که متأسفانه با ورود مظاهر جدید شهری تخریب شد.
به نظر مرحوم دکتر سید محمود طباطبایی اردکانی این بازار بیش از چهارصد سال قدمت داشته و از «مقابل باغ ملی آغاز و به میدان کوشکنو» ختم می شده است.شروع بازار از یک طرف، دروازه ی بازارنو بوده است و از طرف دیگر دروازه ی کوشکنو. جالب این جاست که گذر این بازار از دو حسینیه بوده است.
از ظرافت های دیگری که در معماری و طرّاحی بازار وجود داشته، عبور آب از وسط آن بوده است؛ آبی که نماد حیات و سرزندگی است.این بنا دارای یک گنبد مخروطی شکل بوده است که ۳۲ وجه داشته است و ارتفاع آن به ۶ متر می رسیده به قسمی که از حوالی ترک آباد قابل رؤیت بوده است. انتهای این بنای مخروطی شکل با کلاه فرنگی پوشانده شده بوده و در نقش نورگیر عمل می کرده است.
پارک ملی سیاهکوه
پارک ملی سیاهکوه که گونه‌های جانوری و گیاهی نادری را در خود دارد، تنها پارک ملی استان یزد است که در شهرستان اردکان واقع شده است. متاسفانه به دلیل بی‌توجهی، این گونه‌های نادر در معرض تهدید قرار گرفته‌اند. در حال حاضر بیش از ۷۸ هکتار از این منطقه حفاظت‌شده، عنوان پارک ملی را دریافت کرده است. با وجود بارندگی کم در سال‌های پرباران، تنوع گونه‌های گیاهی موجود در این پارک، شگفت‌انگیز است. گونه‌های جانوری موجود در این پارک نیز بی‌نظیر هستند.
غار اشکفت یزدان
غار اشکفت یزدان در روستای هفتهر در کوه بلندی به نام اشگفت قرار دارد که در ۷۰ کیلومتری اردکان است. این غار ۳ حوضچه دارد و آب‌هایی که از سقف می‌چکیده در آن‌ها جمع شده است. این غار باستانی، از غارهای مقدس زرتشتیان است و هر سال، تعداد زیادی از زرتشتیان هند به این غار می‌آیند و شبی را در آن می‌گذرانند.
راه ورودی غار بسیار دشوار است، اما داخل غار محوطه وسیعی است که ظرفیت ۱۰۰۰ نفر را دارد. بخشی از مسیر دسترسی به غار ماشین‌رو نیست و باید حدود ۲ ساعت پیاده‌روی کرده و از صخره‌های سنگی صعب‌العبوری گذر کنید که شیب نسبتا تندی هم دارند.
