خیابان ولیعصر تهران ☀️ طولانی‌ترین خیابان خاورمیانه

تاریخچه خیابان ولیعصر تهران

ساخت خیابان ولیعصر تهران از در سال ۱۳۰۰ ه. ش با دستور رضا شاه آغاز شد. در آن زمان رضا شاه وزیر جنگ بود. تهران در آن زمان شهری بود که حصاری آن را از روستا‌ها و شهر‌های دیگر جدا می‌کرد. در زمان قاجار تنها مسیر دسترسی تهران جاده شمیران یا خیابان شریعتی بود که در شرق تهران قرار داشت و تهران را به شمیرانات متصل می‌کرد، اما در غرب تهران جاده‌ای برای اتصال تهران به شمیران وجود نداشت. ساکنین غرب تهران برای رفتن به شمیران یا مجبور به رفتن به شرق تهران برای رسیدن به جاده شمیران بودند و یا مجبور به گذر از میان بیراهه‌های مسیر غرب تهران به شمیران بودند. به دلیل این موارد، لزوم احداث جاده‌ای جدید در غرب تهران احساس می‌شد.

رضا شاه دستور داد تا جاده‌ای دیگر در غرب تهران ساخته شود تا بتواند غرب تهران را نیز به شمیرانات متصل کند. عملیات ساخت جاده جدید تهران به شمیران آغاز شد. جاده جدید تهران به شمیرانات از میدان راه آهن تا میدان تجریش را در بر می‌گرفت و از مناطق مهمی مانند منیریه، ، خیابان انقلاب، خیابان جمهوری، بلوار کشاورز، میدان ونک و چهارراه پارک ولی عبور کرده و به تجریش می‌رسید. طول خیابان ولیعصر ۱۸ کیلومتر بود و در زمان خود نه تنها طولانی‌ترین خیابان تهران، بلکه طولانی‌ترین خیابان خاورمیانه بود. خیابان ولیعصر تا امروز نیز توانسته است، این رکورد را حفظ کرده و خود را به عنوان طولانی‌ترین خیابان در خاورمیانه مطرح کند.

نام قدیم خیابان ولیعصر، خیابان پهلوی بود. رضا خان پس از به قدرت رسیدن، خیابان جدید تهران را به نام خیابان مخصوص پهلوی یا خیابان پهلوی نامگذاری کرد. خیابان پهلوی هفت سال بعد از احداث اولیه، سنگ فرش گردید و تبدیل به یکی از خیابان‌های مهم و زیبای شهر تهران شد. در سال ۱۳۱۰ بود که آسفالت وارد تهران شد. در جریان ورود آسفالت به تهران بود که خیابان ولیعصر نیز آسفالت پوش شد و باید گفت که این خیابان جزء اولین خیابان‌هایی بود که روکش آسفالت گردید.

این خیابان در محور شمالی – جنوبی قرار دارد. وقتی که روی نقشه به این خیابان نگاه می‌کنیم، طولانی‌ترین خطی که از مرکز تهران عبور کرده و آن را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند، خیابان ولیعصر است.

میدان ولیعصر

میدان ولیعصر یکی از مهمترین میدان‌های خیابان ولیعصر است. نام قدیم میدان ولیعصر میدان ولیعهد بود که پس از انقلاب اسلامی به همراه با خیابان ولیعصر به نام میدان ولیعصر نامگذاری شد. میدان ولیعصر تقاطعی است که خیابان‌های ولیعصر، بلوار کشاورز و خیابان کریمخان را به یکدیگر متصل می‌کند. این میدان از زمان احداث به همراه بلوار کشاورز از تفرجگاه‌ها و مناطق تفریحی تهران بود.

بسیاری از مراکز تفریحی تهران و سینما‌هایی که در خیابان ولیعصر احداث شده بود در میدان ولیعصر قرار داشت. سینما قدس و سینما استقلال از اولین سینما‌های تهران هستند که در میدان ولیعصر قرار دارند. میدان ولیعصر از زمان احداث خیابان ولیعصر تغییرات بسیار زیادی را در خود دیده است. یکی از مهمترین تغییرات میدان ولیعصر ایجاد پلازای میدان ولیعصر در دهه ۹۰ بود. پلازای میدان ولیعصر دارای کارکردی دوگانه است. از طرفی فضایی نفریحی است و از طرفی دیگر مسیری برای دسترسی به خطوط ۳ و ۶ مترو تهران است.

میدان ولیعصر به دلیل موقعیت ویژه خود دارای اغذیه فروشی‌ها و رستوران‌های متعددی در اطراف خود است. فروشگاه‌های خیابان ولیعصر نیز زمینه تفریح و بازارگردی را در این میدان فراهم می‌کند. از طرفی دیگر میدان ولیعصر یکی از مهمترین میدان‌های تهران از نظر حمل و نقل عمومی است، چرا که میدان ولیعصر دارای پایانه‌های متعدد تاکسی رانی و اتوبوسرانی است که به بسیاری از مناطق تهران دسترسی دارد.

جاهای دیدنی نزدیک خیابان ولیعصر تهران

باغ فردوس و موزه سینما

باغ موزه فردوس از جمله زیباترین و باصفاترین جاهای دیدنی خیابان ولیعصر تهران محسوب می‌شود. قدمت این باغ به دوران قاجار باز می‌گردد. البته برای مدت‌ها این باغ را به حال خود رها کرده بودند. در دوران پهلوی دوباره باغ فردوس احیا شد و به شکلی امروز شاهد آن هستیم درآمد. این باغ فضایی بسیار زیبا و تماشایی دارد. در گذشته از این باغ برای انواع جشن‌های ملی و هنری استفاده می‌کردند. در سال 1381 بود که باغ فردوس به موزه ملی سینمای ایران تبدیل شد. پیش از آن در سال 1377، موزه ملی سینما را در لاله‌زار بنا کردند.

موزه زمان

از باغ فردوس و موزه‌ سینما اگر دیدن کردید، کافی‌ست خود را به روبه‌روی آن یعنی تقاطع زعفرانیه با ولیعصر برسانید تا موزه‌ زمان و خانه‌ قدیمی و دنج را هم ببینید. پیشینه‌ این خانه‌ زیبا به زمان قاجار برمی‌گردد. اما در دهه‌های 30 و 40 توسط شخصی به نام حسین خداداد بازسازی و گچ‌بری‌های زیبایی به آن اضافه شده است.

کاخ مرمر

در تقاطع خیابان امام خمینی با خیابان ولیعصر، کاخ زیبای مرمر واقع شده. این کاخ در سال 1316 بنا شد و دارای وسعت 3500 متری‌ست. در ساخت گنبد این بنا از مسجد شیخ لطف‌الله اصفهان الهام گرفته شده و تمام تالارهای داخلی کاخ مرمر با سبک خاتم‌کاری طراحی شده‌اند. علاوه بر معماری چشم‌نواز این عمارت، موزه‌ قرآن در این عمارت قرار دارد و از سمت شرق به خیابان ولیعصر راه دارد. معماری این موزه هم مجموعه‌ای از اشکال هندسی‌ است که در ساختن سالن‌های اصلی کاخ از آن استفاده شده است.

پارک‌ها

در ولیعصر سه پارک اصلی و زیبا وجود دارد که خیلی معروف و محبوب هستند.

پارک دانشجو و تئاتر شهر

در تقاطع خیابان انقلاب و ولیعصر، پارکی قدیمی وجود دارد که فضایی فرهنگی دارد. اینجا از قدیم مرکز هنری بوده و خیلی از هنردوست‌ها و دانشجو‌های هنر دورهمی‌هایشان را در پارک دانشجو برگزار می‌کرده‌اند. هویت پارک دانشجو در چهارراه ولیعصر، با تئاتر شهر در مجاورت آن گره خورده. هرکس گذرش به پارک دانشجو بیافتد، حتی اگر قصد رفتن به تئاتر نداشته باشد، مکثی در محوطه‌ی آن می‌کند.

پارک دانشجو به سبک پست مدرن طراحی و در سال 1346 در یک محوطه 3200 متری افتتاح شد. محوطه‌ی پارک پر است از فواره‌ها و جوی‌های آب و مجسمه‌هایی در میان آنها و مکانی‌ست برای قرار ملاقات‌ها و توقف‌های کوتاه وسط روز.

پارک ساعی

خیلی‌ها پارک چهار فصل ساعی را از زیباترین پارک‌های تهران می‌دانند. این پارک بین خیابان ولیعصر و وزرا قرار دارد. از خیابان ولیعصر تهران باید پله‌ها را پایین بروید تا به محوطه پارک برسید.

پارک ساعی ۱۲ هکتار مساحت و حالت چند طبقه دارد. مهندس کریم ساعی در دهه‌ی 30 پارک را طراحی کرد و در اختیار شهرداری قرار داد. البته خودد پارک در سال 52 به بهره‌برداری رسید. پارک ساعی دارای فضای سبزی فوق‌العاده با گونه‌های گیاهی و جانوری متنوع است.باغ پرندگان این پارک از باغ‌های ژاپنی الهام گرفته شده و انواع پرندگان در آن نگهداری می‌شوند. در پارک یک حوض پر از مرغابی هم وجود دارد که مردم به آنها غذا می‌دهند.

پارک ملت

اینجا معروف‌ترین و از زیباترین پارک‌های تهران است و پایتخت‌نشین‌ها همیشه آن را به توریست‌ها پیشنهاد می‌دهند. پارک ملت تهران هم خیلی بزرگ است هم زیبایی خاصی دارد. در خیابان ولیعصر تهران، میرداماد و ظفر (دستگردی) را که رد کردید، پارک ملت را می‌بینید. هرگوشه‌‌ای از این پارک با مجسمه‌های مفاخر ایران و همچنین المان‌های زیبا تزئین شده است.