تکیه بیگلربیگی کرمانشاه
در این بخش از وب سایت مجله گردشگری تاپ توریست شما را با تکیه بیگلربیگی کرمانشاه آشنا خواهیم کرد. برای آشنایی با این بنای تاریخی در کرمانشاه در ادامه با ما همراه باشید.
کرمانشاه یکی از شهرهای ایران است که حرف های بسیاری را در زمینه تاریخ و فرهنگ کشور برای گفتن دارد و به عنوان یکی از قدیمی ترین سکونتگاه های تاریخی در دنیا شهرت یافته است. کرمانشـاه با داشتن بیش از 5000 اثر دیدنی به عنوان اولین پایتخت گردشگری جهان اسلام از سوی سازمان ملل انتخاب شد و همچنین سومین شهر از لحاظ گردشگری بعد از شهرهای شیراز و اصفهان می باشد. کرمانشاه دارای تکایای قدیمی و زیبایی است که در دوران قاجار و پهلوی اول ساخته شده‌اند. یکی از این تکایا، تکیه بیگلربیگی است.
تکیه بیگلر بیگی (Bigler Beigy) یا عمارت فراش‌باشی تکیه‌ای در بافت کهن شهر کرمانشاه در خیابان مدرس است. این بنا در محله قدیمی فیض‌آباد و در کوچه بیگلری مقابل کوچه صارم الدوله واقع شده است. این تکیه که در زمان قاجار به همت عبدالله خان ملقب به بیگلربیگی ساخته شده است از لحاظ آئینه کاری در میان تکیه‌های کرمانشاه بی‌نظیر می‌باشد.
در سمت غربی حیاط، تالار آئینه‌کاری بزرگی ساخته شده که به حسینیه معروف است. این تالار با تزئینات عالی و کتیبه‌های متعددی مربوط به دوران سلطنت مظفرالدین شاه مزین شده و در دو سوی دیگر، اتاق وسیع مهمانخانه بیگلربیگی واقع گردیده است.
در حال حاضر تکیه بیگلربیگی به عنوان محل دو موزه خط و کتابت کرمانشاه و موزه پارینه‌سنگی زاگرس مورد بازدید عموم قرار می‌گیرد. در موزه خط و کتابت، اسناد و نسخ خطی قدیمی و از آن جمله اسنادی مربوط به خانواده بیگلربیگی به نمایش گذاشته شده است. از نزدیک‌ترین جاذبه‌های گردشگری این تکیه می‌توان به بازار اسلامی و بازار سنتی، مسجد شافعی‌ها و تکیه معاون الملک اشاره کرد.
تاریخچه تکیه بیگلربیگی
تکیه بیگلربیگی در دوران قاجار توسط خادم الحسین عبدالله خان فراش باشی ساخته شده است. عبدالله خان که به بیگلر بیگی مشهور بوده از مقامات مهم کرمانشاه بوده است. ۱۵ سال تکمیل این تکیه طول کشیده است و بدون شک از زیباترین تکایای کرمانشاه است. تکیه بیگلر بیگی در سال ۱۳۷۵ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است. در سال ۱۳۸۰ این تکیه توسط میراث فرهنگی خریداری شده و در سال ۱۳۸۳ موزه خط و کتابت در آن افتتاح شده است.
معماری تکیه بیگلربیگی
اگرچه تکیه بیگلربیگی در دوران قاجار ساخته شده است ولی نشانه هایی از معماری دوران زندیه نیز در این تکیه دیده می‌شود. سر در اصلی تکیه بیگلر بیگی با مقرنس های گچی تزئین شده است. در دو طرف ورودی تکیه، دو ردیف طاق نما قرار دارد. طاق نماهای پایینی با گچ بری های برجسته تزئین شده و در داخل طاق نما های ردیف بالایی پیکره شخصیت های دوران قاجار ترسیم شده است. پس از ورودی یک هشتی زیبا قرار دارد.
درب های ورودی
این تکیه دارای سه درب ورودی است. ورودی اصلی آن در جبهه جنوب شرق قرار دارد. سردر ورودی به وسیله مقرنس‌های گچی و گچبری‌های برجسته تزیین شده است.
همچنین در دو طرف ورودی دو ردیف طاق‌نما دیده می‌شود، طاق‌نمای ردیف پایین مانند سردر ورودی با مقرنس‌های گچی و گچبری‌های زیبا تزیین شده است، اما داخل طاق‌نماهای ردیف فوقانی با پیکره‌های گچی از شخصیت‌های دوره قاجاریه زینت یافته است. پس از سردر ورودی فضای هشتی قرار دارد در دیوارهای این فضا طاقچه‌هایی ایجاد شده و سقف آن با رسم بندی‌های آجری تزیین شده است.
در ضلع شمالی هشتی درگاه چوبی وجود دارد که از طریق آن می‌توان وارد خانه های وابسته به تکیه شد. پس از هشتی دالان نسبتا درازی قرار دارد که به حیاط اصلی تکیه منتهی می‌شود. سقف دالان نیز با تزیینات معلقی مزین شده است.
در ضلع جنوبی دالان دو درگاه چوبی ایجاد شده است که از طریق آن‌ها می‌توان به خانه‌های جبهه جنوبی تکیه دسترسی یافت. در ضلع شمالی ورودی دیگری که به کوچه بن‌بست منتهی می‌شود. از طریق این ورودی می‌توان به فضاهای مسکونی ضلع شمالی تکیه دسترسی پیدا کرد. هم چنین ورودی سوم در جبهه جنوب غربی قرار دارد.
بخش های مختلف تکیه بیگلر بیگی
این تکیه از ابتدا حدود 4000 متر مربع مساحت داشته است. اما بعدها بخش‌هایی از آن به دلایل مختلف واگذار شده است. از جمله بخش‌هایی که مجموعه تکیه از دست داده است می‌توان به مهمانخانه، حمام، آشپزخانه و محل چراگاه‌های تکیه اشاره کرد. اینجا بنایی بوده است که در دوران مختلف محل حکومت عبدالله خان و پسران او بوده است. از روی تعداد زیاد اتاق‌های این مجموعه پیداست که زمانی رفت و آمد زیادی در اینجا وجود داشته است. در ادامه بخش های مختلف آن را معرفی می کنیم.
حسینیه
زیباترین بخش تکیه بیگلر بیگی حسینیه است. حسینیه یک فضای ۲ طبقه است. سقف حسینیه گنبدی شکل است و داخل آن آینه کاری شده است. ستون های گچی، نقوش گیاهی و قندیل های شمع سوز، بخشی از معماری زیبای تکیه بیگلر بیگی هستند.
شاه نشین
شاه نشین در بخش شمالی طبقه اول قرار دارد و از آن، جهت پذیرایی از مهمانان مخصوص استفاده می‌شده است. این قسمت دارای ارسی چوبی زیبایی است و در دو طرف آن ستون های گچی زیبایی قرار دارند.
حیاط
تکیه بیگلر بیگی دارای حیاط بزرگی است که حوض زیبایی در مرکز آن قرار دارد. این حیاط به سبک معماری های زمان قدیم، کمی پایین تر از سطح زمین ساخته شده است. در ایام محرم این حیاط میزبان عزاداران حسینی است. در ضلع شمال شرقی حیاط تکیه یک آشپزخانه قرار دارد که برای پخت نذورات به کار می‌رود.
زیرزمین
در بخش شمالی حیاط پلکانی قرار دارد که به زیرزمین منتهی می‌شود. زیرزمین از حوضخانه، استراحتگاه تابستانی و چند اتاق تشکیل شده است. پنجره های زنبوری زیرزمین به عنوان بادگیر عمل می‌کنند. سقف زیرزمین با تیر های چوبی پوشیده شده و اتاق های زیرزمین دارای طاق نمای آجری هستند.
اتاق ها
تکیه بیگلر بیگی دارای تعداد زیادی اتاق است. این تکیه ۲۴ اتاق دارد. اهالی خانه در اتاق های طبقه اول سکونت می‌کرده‌اند و اتاق های طبقه دوم انباری بوده‌اند. هر اتاق دارای ۱۶ طاقچه است.
موزه ها
دو موزه تحت عنوان های «موزه خط و کتابت» و «موزه پارینه سنگی» داخل تکیه قرار دارند که بسیار حائز اهمیت هستند. لازم به ذکر است موزه پارینه سنگی تنها موزه در نوع خود در خاورمیانه است؛ و در موزه خط و کتابت مستندات تاریخی و نسخ خطی فراوانی نگهداری می‌شوند.
چطور به تکیه بیگلربیگی برویم ؟
تکیه بیگلربیگی در بافت قدیم شهر کرمانشاه، در خیابان مدرس قرار دارد. برای بازدید از این تکیه باید راهی بافت قدیمی کرمانشاه شوید، جایی در مقابل مسجد جامع در خیابان مدرس این تکیه خودنمایی می کند. بهتر است به دلیل پارکینگ نداشتن این مکان و یک‌طرفه بودن خیابان مدرس به دلیل ترافیک بالا، شما با پای پیاده، تاکسی یا اتوبوس به این تکیه بروید تا به مشکل برنخورید.
آدرس: استان کرمانشاه، کرمانشاه، خیابان مدرس
ساعت بازدید: نیمه اول سال از ساعت 08:00 الی 19:00 و در نیمه دوم سال از 08:00 الی 18:00
هزینه ورودی: 3000 تومان – اتباع خارجی 15.000 تومان
شماره تماس: 08338380045
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- جاذبه های گردشگری و دیدنی کرمانشاه | Kermanshah
- بهترین سوغاتی های کرمانشاه | Kermanshah
- طاق بستان کرمانشاه ، اثری از دوره ساسانیان | Kermanshah
- مجموعه تاریخی بیستون کرمانشاه | Bisotun
- معبد آناهیتا ، بنایی عظیم در کنگاور کرمانشاه | Anahita Temple
- مجموعه تفریحی سراب نیلوفر کرمانشاه | Sarab Niloofar