مرداب هسل ؛ مردابی با جلبک‌های رنگارنگ در دل جاده چالوس

 

مرداب هسل

در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را با مرداب هسل در شهرستان چالوس آشنا خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

مرداب هسل یا تالاب کنیچال یکی از جاذبه‌های طبیعی و بکر استان مازندران است که در دل جنگل‌های سرسبز «مشل موزی» و در نزدیکی روستاهای طلاجو و سینوا، حدود ۱۰ کیلومتری جنوب غربی شهر چالوس قرار دارد. این مرداب در ارتفاع ۲۵۰ متری از سطح دریا واقع شده و در گذشته به نام‌های کنیچال، کنوچال، گن‌اچال، مهازشال و مشل نیز شناخته می‌شده است. برای رفتن به این مرداب زیبا باید راهی استان مازندران شده و به سمت جاده چالوس حرکت کنید.

مرداب هسل یکی از خاص‌ترین و رنگارنگ‌ترین تالاب‌های شمال ایران است که در دل جنگل‌های انبوه و سرسبز مازندران پنهان شده و با پوشش جلبکی و تغییر رنگ‌های فصلی، جلوه‌ای منحصربه‌فرد به طبیعت منطقه بخشیده است. این مرداب مقصدی ایده‌آل برای عاشقان طبیعت و آرامش است.

ویژگی های طبیعی و زیبایی مرداب هسل

اطراف مرداب را درختان انجیلی، ممرز و بلوط احاطه کرده‌اند و سطح مرداب به ضخامت نیم سانتی‌متر با جلبک پوشیده شده است. جلبک‌های سطح مرداب بسته به فصل و میزان نور، رنگ‌های متنوعی مانند سبز، قرمز، نارنجی و صورتی به خود می‌گیرند. این پدیده به‌ویژه در پاییز و بهار جلوه‌ای خاص به مرداب می‌دهد. در گذشته جانورانی مانند لاک‌پشت، وزغ و زالو نیز در این مرداب زیست می‌کرده‌اند.

آب مرداب از کف آن می‌جوشد و هیچ رود یا جویباری به آن نمی‌ریزد. در پایین‌دست تالاب نیز چشمه‌ای از زیر درختی کهنسال می‌جوشد که به عنوان منبع زیرزمینی مرداب شناخته می‌شود.

در پرآب‌ترین حالت، مساحت مرداب کمتر از یک هکتار است و طبق مطالعات سال ۱۳۸۵، حدود ۳۸۰۰ متر مربع بوده است. همچنین عمق مرداب در عمیق‌ترین نقطه به ۲/۳۰ متر می‌رسد و در گذشته تا بیش از ۱۵ متر نیز گزارش شده است. در برخی سال‌ها، آب مرداب کاهش یافته و حتی کف آن نمایان می‌شود. هرچه به مرداب نزدیک‌تر می‌شوید، هوا اسیدی‌تر و ترش‌تر می‌شود که نشانه نزدیکی به این تالاب منحصربه‌فرد است.

هسل به چه معناست؟

واژه «هسل» در گویش‌های محلی مازندران و تبری کلارستاقی به معنای «آب راکد» یا «آبگیر فصلی» است و برای هر آبگیری از این نوع به کار می‌رود. مرداب هسل نیز به همین دلیل نام‌گذاری شده است، چون این مرداب آب راکد و فصلی دارد که از چشمه‌های کف آن و بارش‌های فصلی تأمین می‌شود.

چرا سطح آب مرداب همیشه با جلبک‌های رنگارنگ پوشیده است ؟

سطح آب این مرداب همیشه با جلبک‌های رنگارنگ پوشیده است زیرا این جلبک‌ها به صورت لایه‌ای نیم سانتی‌متری روی آب مرداب رشد می‌کنند و تحت تأثیر عوامل محیطی مانند تابش نور خورشید و سایه درختان، رنگ‌های متفاوتی به خود می‌گیرند. در قسمت‌هایی که زیر سایه درختان قرار دارند، جلبک‌ها به رنگ سبز دیده می‌شوند و هرچه به مرکز مرداب نزدیک‌تر می‌شویم، رنگ جلبک‌ها به نارنجی و سپس در برابر نور مستقیم خورشید به رنگ قرمز روشن تغییر می‌کند. این تغییر رنگ جلبک‌ها باعث می‌شود سطح مرداب در فصول مختلف سال به رنگ‌های سبز، صورتی، قرمز و نارنجی دیده شود.

دلیل اصلی این رنگی شدن، تابش آفتاب است که باعث تغییر رنگ جلبک‌ها و برگ‌های سرخس آبی به نام آزولا می‌شود که روی مرداب می‌ریزند. همچنین، آب مرداب از کف آن می‌جوشد و هیچ رود یا جویباری به آن نمی‌ریزد، شرایط خاص زیستی و شیمیایی این آبگیر به رشد این جلبک‌ها کمک می‌کند.

به طور خلاصه، پوشش دائمی جلبک‌های رنگارنگ و تغییر رنگ آن‌ها به دلیل تابش نور خورشید و شرایط محیطی خاص این مرداب، علت اصلی رنگارنگ بودن سطح آب این مرداب است.

بهترین زمان بازدید

بهترین زمان برای بازدید از مرداب هسل فصل‌های بهار و پاییز است. در بهار، به‌ویژه فروردین و اردیبهشت، هوا خنک و مطبوع بوده و طبیعت منطقه سرسبز و با طراوت است که مرداب هسل را با رنگ سبز و مه صبحگاهی زیبا می‌کند. همچنین اردیبهشت و خرداد نیز زمان مناسبی برای بازدید است، زیرا حجم آب مرداب مناسب و هوا مطلوب است.

در پاییز، مرداب هسل به اوج زیبایی خود می‌رسد؛ برگ‌های درختان اطراف به رنگ‌های قرمز، نارنجی و زرد درمی‌آیند و جلبک‌های روی مرداب رنگ‌های متنوعی به خود می‌گیرند که منظره‌ای شبیه به تابلوی نقاشی خلق می‌کند. بهترین زمان پاییز برای بازدید از اواسط مهر تا اواسط آبان است، البته باید مراقب بارندگی و لغزنده شدن مسیر بود.

تابستان و زمستان به دلیل گرما و کم‌آبی یا سرمای هوا و سختی مسیر کمتر توصیه می‌شوند، اما مرداب هسل در زمستان نیز رنگ‌های خاصی به خود می‌گیرد و برخی گردشگران را جذب می‌کند.

در مجموع، بهار و پاییز بهترین و محبوب‌ترین فصل‌ها برای بازدید از مرداب هسل هستند، با این توصیه که لباس مناسب و تجهیزات لازم برای تغییرات آب و هوایی همراه داشته باشید.

جاذبه های دیدنی اطراف

در اطراف مرداب هسل، چندین جاذبه طبیعی و گردشگری زیبا و دیدنی وجود دارد که بازدید از آن‌ها می‌تواند سفر به این منطقه را کامل‌تر و جذاب‌تر کند؛

• آبشار فین: واقع در پارک جنگلی فین چالوس، این آبشار با امکانات رفاهی مانند سرویس بهداشتی، پارکینگ، کافه و رستوران، مکانی مناسب برای استراحت و تفریح است. همچنین امکان کمپینگ در این پارک وجود دارد.

• آبشار آب شرشر (آبشار سینوا): این آبشار در روستای سینوا قرار دارد و حدود ۳ تا ۴ کیلومتر از مرداب هسل فاصله دارد. مسیر دسترسی آن از دل جنگل سینوا می‌گذرد و ارتفاع آبشار حدود ۵۰ متر است. صدای ریزش آب و فضای خنک جنگل، تجربه‌ای آرامش‌بخش برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند.

• پارک جنگلی فین: پارکی بزرگ و سرسبز با درختان بلند و امکانات رفاهی که برای گردش‌های خانوادگی و استراحت پس از بازدید از مرداب هسل بسیار مناسب است.

• رودخانه چالوس: رودخانه‌ای زیبا در نزدیکی که امکان لذت بردن از طبیعت و آب‌تنی را فراهم می‌کند.

• جنگل و سد روستای زوات: منطقه‌ای طبیعی و بکر برای طبیعت‌گردی و پیاده‌روی در جنگل.

• دریاچه ولشت مرزن‌آباد: دریاچه‌ای زیبا و مناسب برای گشت‌وگذار و عکاسی در نزدیکی مرداب هسل.

• مرداب ارواح: مردابی دیگر در منطقه که به دلیل ویژگی‌های خاص طبیعی‌اش مورد توجه گردشگران است.

• طبیعت روستای سینوا و تنگه دار: روستایی با معماری سنتی و طبیعت زیبا که فرصتی برای تجربه زندگی روستایی و طبیعت‌گردی فراهم می‌کند.

فعالیت‌های تفریحی در اطراف مرداب هسل

• کمپینگ در دل جنگل مشعل و کنار مرداب هسل، تجربه‌ای خاص برای علاقه‌مندان به طبیعت است.

• عکاسی از مناظر رنگارنگ و جلبک‌های سطح مرداب که در فصول مختلف رنگ‌های متفاوتی دارند.

• پیاده‌روی و طبیعت‌گردی در جنگل‌های اطراف مرداب و روستاهای مجاور.

در بازدید از مرداب هسل کجا اقامت کنیم ؟

دسترسی | چطور به مرداب هسل برویم ؟

فاصله مرداب هسل تا شهر چالوس حدود ۱۰ کیلومتر و تا مرزن‌آباد حدود ۱۵ کیلومتر است و از تهران نیز با طی جاده چالوس حدود ۱ ساعت و ۴۰ دقیقه تا ۲ ساعت و ۱۵ دقیقه زمان می‌برد.

برای رفتن به مرداب هسل، بهترین مسیر از جاده چالوس است. حدود ۱۰ کیلومتر مانده به شهر چالوس، بعد از پلیس راه باید وارد اولین جاده فرعی خاکی شوید که به سمت روستای سینوا می‌رود. پس از عبور از پل رودخانه و طی مسافتی حدود ۳۰۰ متر، به یک دوراهی می‌رسید که باید مسیر سمت راست را انتخاب کنید تا به سمت مرداب هسل بروید.

پس از رسیدن به نزدیکی مرداب، باید خودرو را پارک کنید و باقی مسیر را با پیاده‌روی سبک حدود ۴۵ دقیقه‌ای در دل جنگل طی کنید. اگر پیاده‌روی برایتان دشوار است، می‌توانید با خودروهای آفرود، وانت یا نیسان‌های محلی تا نزدیکی مرداب بروید. مسیر جنگلی بسیار زیبا و آرامش‌بخش است و پیاده‌روی در آن توصیه می‌شود.

مرداب هسل روی نقشه

سوالات متداول

مرداب هسل کجاست؟
مرداب هسل در ۱۰ کیلومتری جنوب غربی چالوس و در دل جنگل مشل موزی واقع شده است.

چگونه می‌توان به مرداب هسل رسید؟
از جاده چالوس وارد جاده فرعی خاکی به سمت روستای سینوا شوید، سپس پس از پارک خودرو حدود ۴۵ دقیقه پیاده‌روی کنید یا با نیسان محلی بروید.

چرا سطح مرداب همیشه با جلبک‌های رنگارنگ پوشیده است؟
جلبک‌ها به دلیل تابش نور خورشید و شرایط محیطی رنگ‌های سبز، صورتی و قرمز به خود می‌گیرند.

بهترین زمان برای بازدید از مرداب هسل کی است؟
بهار و پاییز بهترین فصل‌ها برای بازدید با رنگ‌های زیبا و هوای مطبوع هستند.

آیا مسیر رفتن به مرداب هسل سخت است؟
مسیر پیاده‌روی حدود ۴۵ دقیقه است و کمی شیب‌دار ولی قابل پیمایش است.

آیا امکانات رفاهی در نزدیکی مرداب وجود دارد؟
خیر، امکانات رفاهی نزدیک مرداب وجود ندارد و باید وسایل لازم را همراه داشته باشید.

آیا می‌توان در مرداب هسل کمپ زد؟
کمپینگ امکان‌پذیر است اما به دلیل نبود امکانات و حیوانات وحشی، باید با احتیاط انجام شود.

نام‌های دیگر مرداب هسل چیست؟
نام‌های دیگر آن شامل تالاب کنیچال، مهاز چال، کنوچال و مشل است.