سردر عالی قاپو قزوین
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را با سردر عالی قاپو قزوین آشنا خواهیم کرد. در ادامه مطلب همراه ما باشید تا درباره این سردر تاریخی در دل شهر قزوین بیشتر بدانید.
سردر عالی قاپو (Aali Qapu Portal) یکی از آثار تاریخی و گردشگری در شهر قزوین است که در ابتدای خیابان سپه، نخستین خیابان ساخته شده در ایران قرار دارد. این بنا سردر یکی از هفت در ورودی به ارگ سلطنتی صفویان بوده است و در اصلی جنوبی است که به خیابان و میدان شاه باز می‌شده و تنها در از این مجموعه است که اکنون به یادگار مانده است.
این بنای تاریخی از ساخته‌های دوره صفویه در سال ۹۲۳ هجری شمسی است و امروزه از جاهای دیدنی مهم قزوین به شمار می‌آید. این عمارت شامل مجموعه‌ای به نام سعادت‌آباد بوده که در حال حاضر از کل مجموعه، تنها سردر عالی قاپو بر جای مانده است. این بنای تاریخی در تاریخ ۳۱ تیر ۱۳۱۳ به شماره ۲۱۳ در آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
تاریخچه
این بنا نخست در دوره شاه طهماسب ساخته شده و در زمان شاه عباس اول به صورت کنونی تغییر شکل یافته است. در دوران ناصر الدین شاه نیز، تعمیرات و اضافاتی صورت گرفت و در دوران پهلوی اول به علت اقامت پلیس در آنجا ابتدا نام «نظمیه» و سپس «شهربانی» در ترنج بالای سردر به خط عبدالعلی پزشکیان، معلم خط قزوینی، گچبری گردید و در زمان پهلوی دوم قسمت اضافی بالای سردر را در زمان پهلوی دوم حذف نمودند.
در دوران صفوی و در پی انتقال پایتخت از تبریز به قزوین، از آنجا که تبریز همچنان به عنوان پایتخت رسمی فعال و قزوین فاقد بناها و کاخ های سلطنتی بود، باید مجموعه ای سلطنتی به عنوان نشانه ای از تغییر پایتخت احداث می شد. به همین دلیل زمین هایی که در شمال شهر قزوین در منطقه ای به نام زنگی آباد بودند از فردی به نام میرزا شرف جهان خریداری شد. پس از خریداری زمین بخش های مختلفی از سکونتگاهی گرفته تا دیوانی در این منطقه ساخته شد. از آن جا که شاه طهماسب قصد آبادی قزوین و رونق گرفتش را داشت، دوستان و آشنایان خود را به خرید زمین در اطراف زمین خود کرد. برای ورود به باغ صفوی (باغ سعادت آباد) ۷ در درنظر گرفته شده بود که سردر عالی قاپو تنها بازمانده آنهاست.
معماری بنا
سر در عالی قاپو در دوران شاه طهماسب صفوی ساخته و در دوران شاه عباس اول بازسازی شد و به شکل کنونی در آمد. ناصرالدین شاه هم تغییرات و تعمیرات مد نظر خود را در این سردر اعمال کرد و در دوران پهلوی به دلیل انتقال نظمیه به این منطقه، بالای سردر عبارت نظمیه و سپس شهربانی نوشته و نصب شد. آخرین تغییر سردر متعلق به دوران پهلوی دوم است که در آن قسمت بالای سردر حذف شد. بنای کلی سردر شامل ایوان ورودی با قوس و سه ردیف طاق نما است.
روی سردر کتیبه ای قرار گرفته که خط ثلث علرضا عباسی (از خوشنویسان مشهور صفوی) در آن به چشم می خورد و کمی بالاتر از کتیبه، پنجره مشبکی از کاشی قرار گرفته است. در دو طرف این سردر ۱۷ متری، گوشواره های فراوانی ایجاد شده که سردر را به بناهای اطرافش متصل می کند.
در بلند عالی قاپو به هشتی بزرگی وصل است که شکلی هشت ضلعی مانند دارد و داخل آن دو اتاق قرار گرفته است که با توجه به کاربری بنا در گذشته، احتمالا این دو اتاق جایگاه نگهبانان و دربانان بوده است که از همین اتاق ها به راهرو طبقه دوم و جایگاه نقاره زنان هم دسترسی داشتند.
خیابان سپه
خیابان سپه قزوین که به خیابان عالی قاپو یا دولتی هم معروف است، اولین خیابانی است که ساخت آن از قبل برنامه‌ریزی شده بود. امروزه این خیابان را با نام شهدا می‌شناسند و به دلیل قرار گرفتن جاذبه‌های تاریخی متعدد در آن جزو مهمترین خیابان‌های این شهر به شمار می‌رود.
خیابان سپه مسیری مستقیم برای رفت و آمد در دوره‌ای بود که شهر قزوین پایتخت بوده و از محل سردر عالی قاپو تا حوالی مسجد جامع امتداد دارد. این خیابان نیز در سال ۱٣۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
چطور به سردر عالی قاپو برویم ؟
همانطور که پیشتر هم گفتیم این سردر در خیابان سپه قزوین قرار گرفته است. برای بازدید از سردر عالی قاپو قزوین باید از سمت سبزه میدان به سمت خیابان سپه (خیابان شهدای فعلی) بروید. در ابتدای خیابان سپه، سردر عالی قاپو را خواهید دید.
آدرس: استان قزوین، قزوین، ابتدای خیابان سپه
ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 09:00 الی 17:00 (جمعه ها تعطیل است).
هزینه بازدید: رایگان
مقالات گردشگری بیشتر بخوانید:
- سوغات قزوین چیست ؟
- دریاچه اُوان الموت ، قزوین | Qazvin
- آشنایی با شهر اقبالیه در قزوین | Eqbaliyeh
- آشنایی با جاهای دیدنی تاکستان ، قزوین | Takestan
- مکان های دیدنی آبیک ، قزوین | Abyek
- معرفی شهر محمدیه ، قزوین