دیدنی های خاش
شهر کویری خاش، روستاهای سرسبز و زیبایی دارد که با داشتن مزارعِ برنج، میوه‌های سردسیری و رودخانه‌های جاری یکی از تماشایی‌ترین شهرهای استان سیستان و بلوچستان است.شهرستان پرجاذبۀ خاش با شهر زاهدان ۱۸۰ کیلومتر فاصله دارد. در لغت نامۀ دهخدا معنای لغوی خاش را خوش آب و هوا نگاشته است.خاش امروزی در نزدیکی شهر قدیمی خاش قرار دارد که تاریخ پیدایش آن به پیش از حکومت نادرشاه می‌رسد. این شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامنی چندان اعتباری نداشت اما نادر شاه ضمن سرکوبی راهزنان، این منطقه را امن کرد و بعدها قلعه‌هایی ساخته شد و بدین ترتیب خاش رو به توسعه و آبادانی گذاشت و از شکل یک روستا خارج شد و آرام آرام سیمای شهر به خود گرفت. مردم شهرستان خاش به زبان بلوچی تکلم می‌کنند و لهجه خاشی اصیل و زبان فارسی که اکثر آنها سیستانی اند رایج است.در ادامه مطلب همراه تاپ توریست باشید تا با دیدنی های خاش بیشتر آشنا شوید.
مسجد جامع خاش
مناره مسجد جامع خاش مربوط به دوره قاجار است. این اثر در تاریخ ۶ خرداد ۱۳۷۷ با شماره ثبت ۲۰۲۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. این بنا الهام گرفته از معماری سنتی ایران است. مناره از نوع استوانه‌ای مارپیچ و به‌صورت منفرد است که این بنا دارای بدنه‌ای بلند و کشیده است. این مناره با آجرهای سخت و مقاوم ساخته شده که با آجرهای به هم فشرده و کنار هم چسبیده پوشیده شده است.
قلعه حیدرآباد خاش
این قلعه درسال ۱۹۲۰ میلادی (۱۲۹۹هجری شمسی) همزمان با اواخر دوره قاجار توسط شخصی به نام عیدوخان ساخته شد و تا سال ۱۳۰۷ هجری شمسی به عنوان محل سکونت همین شخص و خانواده اش مورد بهره برداری قرار گرفت . همچنین نیروهای انگلیسی به سرپرستی ژنرال دایر که در سال 1295 به بهانه همکاری سرداران بلوچ با قوای آلمانی به بلوچستان حمله کردند مدتی از این قلعه به عنوان محل نگهداری آذوقه و مهمات استفاده می کردند.عمده مصالح به کار رفته در قلعه شامل خشت خام و کاهگل بوده و دارای برجها و طاقهای هلالی زیبایی است که از سوی سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است.
قلعه ايرندگان
اين بنا در روستاي ايرندگان ودر ۶۵ كيلومتري شهر خاش واقع شده است روستا ي ايرندگان و روستاههاي پيرامون آن در امتداد رودخانه شكل گرفته اند و طول آنها به ۵ کيلومتر مي رسد .زمان ساخت اين قلعه به دوره قاجاريه باز مي گردد عوامل تزيين و نوع آنها تنها بر بدنه ديوارهاي قلعه و دور درها آثاري از تزيين از نوع نقش هاي گره چيني وجود دارد.
زیارتگاه مرتضی علی
زیارتگاه منسوب به مرتضی علی با توجه به نوع معماری بنا به دوره تیموری- صفوی نسبت داده می شود و در دو کیلومتری شرق میدان معلم در خاش ۵۰۰ متری جاده آسفالته قدیمی خاش و ۵/۳ کیلومتری قلعه حیدرآباد در حومه شرقی خاش در فاصله حدود ۵۰۰ متری جاده آسفالته قدیمی خاش به سراوان در جوار تپه ای به همین نام واقع شده است. بنا دارای پلان مربع شکل و گنبدی که بر روی گوشواره ها و طاق نماهای زیبایی ایجاد شده است. داخل بنا با اندود گچ پوشیده شده و دارای ۱۰ طاق نما و محراب است. و مکانی نیز در کنار مقبره برای استفاده زائرین در نظر گرفته شده است.
غار گواتامک
اين غار در استان سيستان و بلوچستان، ۱۲۰ کيلومتري جنوب شهر خاش و در بخش ايرندگان و از نظر مختصات جغرافيايي در« ۲۷° ۳۱′ ۵۸.۴» شمالي و«۶۱° ۲۰′ ۳.۳» شرقي در ارتفاع ۱۷۱۲ متري واقع شده است.دهانه ورودي اين غار به قطر حدود يک متر است. پس از ورود به داخل غار، وارد دالاني به عرض ۵/۱ و ارتفاع ۳ متر مي‌شويم که هر چه جلوتر برويم عرض و ارتفاع بيشتر مي‌شود تا جايي که در اواسط مسير ارتفاع به حدود ۱۰ تا ۱۲ متر و عرض ۳۰ تا ۳۵ متر مي‌رسد. انتهاي اين غار حدود ۱۰۰ متري به غاري کم عرض ولي طولاني در دل کوهستان ختم مي‌شود. خلاصه اين که جدا از رودخانه زيباي ايرندگان و کوهستان باشکوه «بيرگ»، غار بسيار جالبي است که ارزش يک بار ديدن را دارد.
تفتان کوهی آتشفشانی و نیمه فعال در شهر خاش است. این کوه نیمه فعال که از دهانه آن گازهای گوگردی خارج می شود، یکی از بلندترین کوه های ایران است و علاقه مندان بسیاری به کوهنوردی را به سوی خود می کشاند. افرادی که عاشقانه کوه ها را دوست می دارند، دوری و مشکلات راه را بر جان خریده و برای صعود به قله تفتان راهی سفر می شوند. تفتان دارای قلل بسیاری است و چهل تن نام قله آتشفشانی آن به ارتفاع 4036 متر می باشد.
دریاچه سه دریا
این دریاچه که از جاذبه‌های طبیعی ناحیه بلوچستان است، در فاصله ۷۵ کیلومتری شهرستان خاش و در قلل کوه تفتان واقع شده است. همان طور که از نام آن مشخص است، این دریاچه از سه دریاچه کوچک تشکیل شده که عمق دو دریاچه در قسمت شمالی کم و اغلب دارای آب گوارا است و دریاچه دیگر که نسبتاً بزرگ‌تر است، دارای آب دائمی و شور است.
سرو زربین سنگان
سرو زربین سنگان در استان سیستان و بلوچستان قرار دارد. اثر طبیعی ملی “سرو زربین سنگان” در استان سیستان و بلوچستان و در ۴۵ کیلومتری شهرستان خاش واقع شده که ارتفاع آن حدود ۳۰ متر و قطر تنه درخت ۳ متر است. بر اساس اطلاعات به دست آمده، زرتشتیان به درختان سرو احترام خاصی قائل بودند از این رو این درختان را موبدان زرتشتی می‌کاشتند. بعد از اسلام برای اینکه این درخت از بین نرود مردم منطقه از آن به نام درخت میر عمر یاد می‌کردند و بعدها به نام سُل نامگذاری شد. در گذشته این درخت به عنوان زیاتگاهی بود که مردم برای زیارت به آن مراجعه می‌کردند و با بستن نخ و تکه پارچه مراد و خواسته‌های خود را از آن می‌طلبیدند.
