دیدنی های گرمه
شهرستان گرمه در جنوب غربی استان خراسان شمالی قرار گرفته و از شمال به شهرستان مانه و سملقان ، از شمال غرب به استان گلستان، از غرب به استان سمنان، از جنوب و شرق به شهرستان جاجرم متصل است. شهرستان گرمه ديار كويرنشينان است و از ديرباز نقش زيادي در تكامل فرهنگي سرزمين خراسان داشته است. وجود محوطه هاي بزرگ از دوره هاي مس- سنگي و عصر مفرغ از قبيل منجاق تپه و تپه هاي پيش از تاريخ، پراكندگي زياد محوطه هاي باستاني مربوط به دوران اشكاني و ساساني در اين شهرستان، از شكوفايي اين خطه در دوره تاريخي با بهره گيري از موقعيت مناسب آن بر سر راه ابريشم و معادلات سياسي و تجاري آن دوران حكايت دارد.همچنين وجود چندين كاروانسرا و رباط همچون رباط عشق، رباط قره بيل و رباط دينارزاري و نيز حوض انبار و آب انبارهاي ساخته شده در مسير راه هاي اصلي و فرعي، نمودي از شكوفايي منطقه در سده هاي مياني اسلامي را به رخ مي كشد. در ادامه همراه تاپ توریست باشید تا با دیدنی های گرمه بیشتر آشنا شوید.
قلعه جلال الدین
قلعه جلال الدین یکی از برجسته ترین قلعه های نظامی خراسان شمالی قلمداد می شود که در سدههای 7-6 هجری ساخته شده است. این قلعه با مصالح سنگ و ساروج به صورت یک شش ضلعی منظم روی سطح ناهموار و صخره ای تپه ای بلنداحداث شده است. موقعیت جغرافیایی قلعه بر سر راه ارتباطی شهرها و مراکز مهم شمال شرق فلات ایران همچون نیشابور، جرجان، مرو و خوارزم اهمیت راهبردی قلعه را دو چندان می کرد.
قلعه جلال الدین از نظر ابعاد معماری در نوع خود کم نظیر است و باروی آن در تراز پایین و تا ارتفاع 5 متری نزدیک به 3 متر ضخامت دارد. روی هم رفته بلندای بارو در ضلع شرقی حدود 15 است.با توجه به معروف بودن قلعه به «قلعه جلال الدین» و اینكه نمی توان آن را به یقین به هیچ کدام از شخصیتهای معروف جلال الدین در تاریخ ایران منسوب کرد در ضلع شرقی موزه در طبقه اول شرح احوال و آثار شخصیتهای معروف جلال الدین در قالب تابلوهایی به بازدیدكننده معرفی شده است.
حوض انبار بینی دنباله گرمه
این حوض انبار با لاشه سنگ و ملات گل آهک ساخته شده و از دو بخش اصلی شامل دهلیز ورودی و مخزن آب تشکیل شده که با قوس نیم دایره و گنبد کلاخودی ساده پوشش یافته است. بنای حوض انبار که از جمله بناهای عام المنفعه ی دوره قاجار در منطقه به شمار می رود برای نگهداری آب باران در مسیر یک راه قدیمی ساخته شده و مدت ها آب مورد نیاز مسافران و چوپانان محلی را تأمین می کرده است. چندین نمونه از این حوض انبارها در مسیر راه وجود دارد که امروزه با ورود تجهیزات حمل و نقل پیشرفته به عرصه ی زندگی بشر و منسوخ شدن نظام ارتباطی کاروانی، کاربری اصلی خود را از دست داده اند.
رباط یا کاروانسرای عشق
رباط یا کاروانسرای عشق یکی از چندین رباط تاریخی شهرستان گرمه است که در دورۀ تیموری بر سر شاهراه ارتباطی گرگان و نیشابور بنا شده است. شواهد موجود نشان می دهد که در دورۀ تیموری در این محل کاروانسرای قدیمی تری وجود داشته که قدمت آن دست کم به قرون 5-4 هجری می رسد و به دلیل تخریب زیاد به دستور میرعلی شیر نوایی، وزیر دربار سلطان حسین بایقرا در کنار آن رباط کنونی را ساخته اند. کاروانسرای موجود پلان مستطیلی دارد و حیاط مركزی آن یك صحن چهار ایوانی است كه از هر طرف با غرفه های متعدد و اتاق هایی برای استراحت كاروانیان و نیز اصطبل هایی برای احشام آنها احاطه شده است. مصالح اصلی بنا سنگ، ساروج و آجر است و طرح كلی آن تا حد زیادی به رباط قلی شباهت دارد.
کاروانسرا یا رباط قره بیل
کاروانسرا یا رباط قره بیل یکی دیگر از کاروانسراهای تاریخی شهرستان گرمه است که به احتمال فراوان قدمت بنای اولیه آن به قرون 5-4 هجری میرسد و در متون تاریخی از آن به نام رباط املوتلو یاد شده است. بعدها در دورۀ تیموری و زمانی که شاهراه کهن گرگان – نیشابور برای دسترسی به مشهد احیا می شود، به دستور وزیر با تدبیر دربار تیموری، میر علیشیر نوایی، رباط هایی در طول این مسیر ساخته شده و یا رباط های قدیمی مرمت می شود. در این فرایند رباط قره بیل نیز توسعه یافته و با الحاق بخش هایی جدید احیا و مورد استفاده مسافران قرار میگیرد. این کاروانسرا با مصالح سنگ، ساروج، گچ و آجر بنا شده و پلان چهارگوش با دو حیاط بزرگ و كوچك دارد. در گرداگرد حیاط بزرگ غرفه های متعددی احداث شده كه پوشش سقف آنها گنبدی است و زیر سقف با كاربندی های زیبای گچی تزئین شده است.
آرامگاه باغ مزار گرمه
آرامگاه باغ مزاریکی از آثار منحصر به فرد قرن هفتم هجری در شهرستان گرمه است که مشخص نیست چه شخصیتی در آن دفن شده است. این بنا با مصالح آجر و ملات گچ ساخته شده و در زمان آبادانی در مرکز باغی قرار داشته است. پلان بنا از نوع چهارطاقی گنبد دار است که از داخل مربع و از خارج هشت ضلعی است. چهار گوشۀ بنا با طاق نماهای تزئینی متشكل از دو بازوی بلند با تاج پیش آمده نما سازی شده که هر بازو یكی از پایه های طاق ایوان را شكل می دهد. شیوه آجر چینی خفته راسته در طاق نماها، فیلپوش ها و نما سازی گنبد در منطقه بی نظیر است. شاکلۀ کلی بنا حاکی از آن است که اینجا مدفن شخصیت بزرگ و تأثیرگذاری در منطقه بوده است که امید می رود در آینده با مطالعات تاریخی و باستان شناختی بازشناسی شود.
مسجد جامع ایور
مسجد جامع ایور یکی دیگر از آثار مذهبی – تاریخی شهرستان ایور است که بر اساس کتیبۀ داخل بنا در سال 1171 هجری ساخته شده است. مسجد با مصالح خشت و گل ساخته شده و سقف آن با گنبدهای کوچک ضربی پوشش یافته که پایۀ آنها بر روی هفت ستون و شش نیم ستون مدور بزرگ قرار گرفته است. در کتیبه سنگی بنا بانی مسجد رحیمبک و معمار آن قنبر علی آقا خراسانی ذکر شده است.
مسجد جامع درق
مسجد جامع درق یکی از آثار ارزشمند مذهبی-تاریخی شهرستان گرمه قلمداد میشود که در دوره صفوی احداث شده است. این مسجد کوچک با الگوی معماری سنتی و مصالح خشت و گل ساخته شده و سقف آن با مجموعهای از قوسهای ضربی پوشش یافته است. در وسط بنا چهار ستون درشت چهارگوش وجود دارد که پایههای گنبد بزرگ مرکزی بر روی آنها قرار گرفته است.
دشت لاله هاي واژگون خمبي گرمه
دشت لاله هاي واژگون خمبي يكي ديگر از جاذبه هاي گرمه است. عمر اين گياه بسيار كوتاه است. گل‌دهي آن از اوايل ارديبهشت آغاز مي‌شود و در فصل بارش پايان مي‌يابد. لاله واژگون از گياهان علفي پيازدار و چندساله است كه تا كنون 15 گونه آن در ايران شناسايي شده است. گونه زرد كم‌رنگ متمايل به ليمويي اين گل‌ها موسوم به لاله زاگرسي بين 50 تا 80 سانتي‌متر ارتفاع دارد.وسعت دشت، سه هزار و 400 هكتار بوده و پوشش گياهي زيبا و ارزشمند لاله هاي واژگون، اشك مريم زرد و نيز نزديكي به ديگر جاذبه هاي قطب سياحتي گرمه از اين منطقه، تفرجگاه بسيار مناسبي ساخته است.
غارهاي كفترك
غارهاي كفترك، در منطقه اي به همين نام در 20 كيلومتري غرب شهر درق قرار دارند. بزرگترين اين غارها در دامنه كوهي به نام قره ميغ واقع شده است. دهانه اين غار تنگ و باريك است بطوري كه تنها يك نفر مي تواند وارد آن شود.رسوبات آهكي در ميليون ها سال ستونها و قنديل هاي اعجاب انگيز ايجاد كرده است كه انتهاي آن دست نيافتني به نظر مي رسد.غارهاي منطقه كفترك از جاذبه هاي ديدني جهت حضور غارنوردان و گردشگران طبيعت در شهرستان گرمه است.
