شله مشهدی
در این مقاله از وب سایت گردشگری تاپ توریست شما را شله مشهدی یکی از اصیل ترین و پرطرفدارترین غذاهای مشهد آشنا خواهیم کرد. در ادامه مطلب همراه ما باشید.
شله مشهدی یکی از غذاهای محلی مشهد است که در این شهر فقط با اسم شله شناخته می‌شود. این غذا از خانواده آش‌ها است. مواد اصلی شله مشهدی گوشت، حبوبات و ادویه فراوان است و معمولا برای خوشمزه و مقوی‌تر شدن این غذا، مقداری مغز قلم گاو به آن اضافه می‌کنند. به دلیل آنکه فرآیند تهیه آن بسیار پر زحمت و پر خرج است، معمولا در خانه‌ها پخته نمی‌شود و همیشه در حجم زیاد و در مناسبت‌های خاص (مخصوصا محرم) و توسط آشپز مخصوص خود تهیه می‌شود. این غذا برای مشهدی‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است.
از نکات جالب شله مشهدی آداب و رسوم مربوط خاص طبخ آن است. در ایام مخصوصی همانند دهه اول محرم برای تهیه شله مشهدی دیگ‌های بزرگی بر پا می‌شود که چون تهیه این شله کار سختی است از عده‌ای عزاداران و البته چند شله‌پز برای تهیه آن استفاده می‌کرده‌اند.
از آنجایی گوشت و حبوبات شُله نیاز به زمان زیادی برای طبخ دارد از شب گذشته دیگ‌های شله‌پزی در هیئت‌ها و تکیه‌ها برپا می‌شود که یکی از مهم‌ترین رسوم مردم در هنگام طبخ شله «چمبه زدن» است. بنا بر اعتقاد و باور مردمان مشهد شرکت در مراسم هم زدن آش شله مشهدی (چمبه زدن) برای احترام و ادای دین و همچنین درخواست حاجت است، که تقریبا به عنوان بخشی از عزاداری نیر شناخته می‌شود.
تاریخچه
پیدایش شله به زمان حمله مغول‌ها به ایران از سمت خراسان بر می‌گردد که به دلیل کمبود وقت و مواد غذایی هر نوع ماده غذایی که پیدا می‌شده‌است و در دسترس بوده درون دیگ‌های بزرگ ریخته و به هم می‌زدند و می‌پختند و اینکه گفته می‌شود شله، غذایی مغولی است، اشتباه است و مقصود از مغولی بودن یعنی از زمان مغول در ایران به وجود آمده‌است.
مردم نگاری
به دلیل آنکه فرایند تهیه آن بسیار پر زحمت و پر خرج است، معمولاً در خانه‌ها پخته نمی‌شود و همیشه در حجم زیاد و در مناسبت‌های خاص (مخصوصا محرم) و توسط آشپز مخصوص خود تهیه می‌گردد و برای مشهدی‌ها از اهمیت فراوانی برخوردار است. روزهای آخر دهه محرم این غذا پخته می‌شود. بسیاری از مردم مشهد عشق به شله را یکی از نشانه‌های هویت مشهدی می‌دانند.
ثبت به عنوان میراث معنوی ایران
شله یکی از غذاهای منحصربه‌فرد سنتی مشهد است که هر ساله مخصوصاً ماه‌های محرم و صفر با آداب و رسوم خاص معنوی طبخ و در فضایی ملکوتی از عزاداران و هیئت‌های عزاداری پذیرایی می‌شود، در حقیقت ثبت شله مشهدی با تکیه برهمین آداب و رسوم و معنویاتی است که در تهیه مواد اولیه و پختن آن صورت می‌گیرد تا شله را از دیگر غذاهای سنتی مستثنی کند.
مواد لازم برای تهیه شله مشهدی
- گوشت گردن گوساله و گوسفند بدون استخوانیک کیلو
- چربی گوسفند (دنبه) چرخ شدهنیم کیلو
- پیاز چرخ شده و بلغور گندم و برنج نیم دانه۳۰۰ کیلو
- لوبیا سفید، لوبیا چیتی، ماش و نخود۲۰۰ گرم
- پودر جوز هندیدو قاشق غذاخوری
- پودر زنجبیل و پودر هلیک قاشق غذاخوری
- پودر زنجبیل و پودر هلیک قاشق غذاخوری
- فلفل سیاهیک قاشق غذاخوری
- روغن مایعده قاشق غذاخوری
- نمکبه مقدار لازم
طرز تهیه شله مشهدی
مرحله اول
ابتدا حبوبات را که از یک روز قبل خیس کرده‌اید را بپزید. پس از نرم شدن مواد، آن‌ها را مانند برنج آبکش کنید و کناربگذارید.
چربی گوسفند و پیاز چرخ شده را داخل قابلمه بریزید، گوشت را نیز به همراه کمی نمک به آن اضافه کنید و اجازه دهید تا کاملا بپزد.
وقتی کاملا پخت، استخوان‌های گردن را از گوشت جدا کرده و گوشت‌ها را ریش ریش کنید و کنار بگذارید.
مرحله دوم
بلغور گندم را در آب جوشیده بریزید و روی شعله با حرارت کم قرار دهید. دقت کنید که ریز بجوشد و مرتب آن را هم بزنید.
بعد از اینکه بلغور پخت، برنج را به آن اضافه کنید.
هنگامی که برنج لعاب داد، سپس حبوبات آماده شده را به آن اضافه کنید و مرتب هم بزنید.
مرحله سوم
وقتی حبوبات کاملا له شد، گوشت‌های رشته شده را به مواد اضافه کنید و مجددا به مدت سه ساعت بگذارید تا بجوشد.
بعد از این که کاملا مواد پخت ادویه‌ها و روغن را درون آن بریزید و آن را به مدت یک ساعت مانند برنج به آن زمان دهید با دمای بسیار پایین به حالت دم برسد.