آشنایی با موزه جواهرات ملی | تهران

موزه جواهرات ملی

یکی از جذاب ترین موزه ها برای بازدید موزه جواهرات ملی ایران است. در این موزه که سال ۱۳۳۹ تاسیس شده، میتوان از تمام جواهرات سلطنتی دوره های مختلف تاریخی ایران بازدید کرد. اگر قصد دارید از موزه جواهرات ملی ایران بازدید کنید و قدمی در راستای شناخت هر چه بیشتر فرهنگ و تاریخ کشورمان بردارید،در این مطلب همراه تاپ توریست باشید تا با موزه جواهرات ملی بیشتر آشنا شوید.

جواهرات در گذر تاریخ

متاسفانه اطلاعات دقیقی در مورد جمع آوری جواهرات تا قبل از دوران صفوی در دست نیست و تاریخچه جواهرات سرزمین پارس از زمان سلاطین صفویه آغاز می‌شود. پادشاهان صفوی در حدود دو قرنی که بر ایران حاکم بودند، به جمع‌آوری گوهرها و جواهرات پرداختند و عده‌ای از آنها، سنگ‌های قیمتی را از کشورهای اروپایی و امپراتوری عثمانی خریداری کرده و به پایتخت خود، اصفهان آورده‌اند که با روی کار آمدن نادر افشار و حمله او به هند، جواهرات گوناگون بنام جهان به مجموعه نفیس جواهرات ایران اضافه شد.

البته ناگفته نماند که مقدار قابل توجهی از این جواهرات به رسم ارمغان و پیشکش به شاهان و حکام کشورهای همسایه فرستاده و مقدار دیگری از آنها بین سپاه افشاریه تقسیم شد. 

پس از قتل نادر، یکی از سرداران او به نام احمد بیک افغان ابدالی به غارت جواهرات خزانه نادر پرداخت و گوهرهای بسیاری را از ایران خارج کرد که الماس معروف «کوه نور» از این دسته است که به چنگ کمپانی هند شرقی افتاده و به ملکه ویکتوریا (امپراطریس بریتانیا) اهدا شد که امروزه این الماس زینت بخش کیف یا کلاه ملکه الیزابت است.

پس از روی کار آمدن سلطنت قاجاریه و علاقه شاهان قاجاری به طلا و جواهرات، تعدادی از گوهرهای خزاین به تاج کیانی، تخت نادری، کره جواهرنشان و تخت خورشید نصب شد و در زمان تاج گذاری خاندان پهلوی نیز جواهرات دیگری چون شمشیر مرصع، نیم تاج، تاج پهلوی و تاج فرح به این مجموعه اضافه شد.

موزه جواهرات ملی ایران در خیابان فردوسی تهران و در خزانه بانک مرکزی که رو به روی سفارت ترکیه است، قرار دارد. در این موزه که مساحتی در حدود ۱۰۰۰ متر مربع دارد، میتوانید از تعداد بسیار زیادی از جواهرات دوره افشاریه، صفویه، قاجار و پهلوی دیدن کنید.

جواهرات و اشیای با ارزشی که در این خزانه – موزه قرار دارد به ۳۶ بخش تقسیم شده که شامل تاج و نیم تاج، تخت های سلطنتی، سنجاق و گل سینه، ادوات جنگی، زیور آلات، گلدان ها، پیش کلاه ها، قلیان، سرپوش غذا، عصا، آینه و … است.

مهم ترین جواهرات تاریخی که در موزه جواهرات ملی نگه داری می شود؛ عبارتند از: تخت نادری، الماس دریای نور، تاج فرح پهلوی، کره جواهر نشان، تخت خورشید (تخت طاووس قاجاری)، جقه نادری، تاج کیانی.موزه جواهرات ملی ایران به دلیل دارا بودن جواهرات بی نظیر، ارزش هنری و تاریخی خاصی که دارد، هیچ کس نمیتواند بهایی برای آن تعیین کند.

الماس دریای نور موزه جواهرات ملی

الماس دریای نور، جواهری صورتی رنگ با وزنی معادل 182 قیراط است که پس از قتل نادرشاه، به نوه او شاهرخ میرزا رسید، سپس به دست امیرعلم خان خزیمه و بعداً به دست لطفعلی خان زند افتاد.

هنگامیکه لطفعلی خان به دست آقا محمدخان قاجار شکست خورد، گوهر مذبور به گنجینه جواهرات قاجار منتقل شد ناصرالدین شاه معتقد بود این گوهر یکی از گوهرهای تاج کوروش بوده است و خود او بسیار به این گوهر گرانبها علاقه داشت و زمانی آن را به کلاه و گاهی به سینه خود نصب می کرد و حتی تولیت دریای نور را منصبی مخصوص قرار داد و این افتخار مهم را به اعیان و بزرگان کشور محول می داشت.

نیم تاج نورالعین

از باشکوه ترین نیمتاج های موجود در گنجینه خزانه موزه جواهرات ملی ، نیمتاج نورالعین است که برای فرح پهلوی، همسر سوم محمدرضاشاه ساخته شد. این نیمتاج که کار ظریف و زیبای جواهرساز معروف نیویورکی به نام هری وینستون است در سال 1338 خورشیدی در مراسم عروسی فرح دیبا بر سر وی گذاشته شد و برای الماس صورتی کمیابی که به آن جلوه خاصی بخشیده، بسیار مشهور شده است.

الماس صورتی نورالعین که گفته می شود بخشی از الماس مشهور دریای نور است بر روی پایه پلاتینی خود به زیبایی می درخشد و جلوه گری می کند. نیمتاجی که الماس های زرد، سفید و صورتی کوچک آن، الماس بزرگتر را در میان گرفته اند و هنر عالی سازنده اش را به نمایش می گذارند.

الماس کوه نور 

این گوهر بزرگترین الماسی است که در دنیا شناخته شده است .این سنگ قیمتی از ناحیه قلعه باستانی گلکنده در نزدیکی حیدرآباد در ایالت آندرا پرادش در کشور هند در سال ۱۶۵۶ میلادی بدست آمد.این الماس توسط میرزا محمد میر جمله وزیر مشهور ایرانی عبدالله قطب شاه به شاه جهان پادشاه گورکانی هند تقدیم شد و در آنجا ماند و در سال ۱۷۳۸ میلادی به دست نادر شاه رسید.

کوه نور پس از مرگ نادر توسط احمدشاه درانی به افغانستان منتقل و سپس به شاه شجاع رسید.پس از شکست شاه شجاع از سردار هندی ملقب به شیر پنجاب، الماس مزبور توسط سردار نامبرده به هند عودت شد و بعدها به دست کمپانی هند شرقی بریتانیا افتاد. در سال ۱۸۷۷ رسما اعلام شد این الماس در اختیار ملکه ویکتوریا امپراتور بریتانیا در دوران استعمار بریتانیا بر هند است و اینک بر تارک تاج سلطنتی بریتانیا می‌درخشد.

تاج کیانی

از دیگر اشیای موزه جواهرات ملی ، تاج کیانی است. این تاج به دستور فتحعلی شاه ساخته شد و توسط دیگر شاهان قاجار نیز مورد استفاده قرار گرفت. در ساخت تاج کیانی از مروارید، زمرد، یاقوت و الماس استفاده شده است.

تاج پادشاه پهلوی

 پس از به سلطنت رسیدن رضا شاه، وی از کلاه تاج کیانی که متعلق به پادشاهان قاجار بود استفاده نکرد. بنابراین تاج پهلوی به دستور رضا شاه در سال ۱۳۰۴ توسط گروهی از جواهرسازان ایرانی ساخته شد. اکنون این کلاه در موزه جواهرات ملی نگهداری می شود.

تخت طاووس موزه جواهرات ملی

این تخت با طلا و جواهر ساخته شده و خورشید مرصعی در صدر آن قرار گرفته است که به خاطر آن این تخت را ابتدا تخت خورشید می‎‌خواندند اما پس از ازدواج فتحعلیشاه صاحب این تخت با «طاووس تاج الدوله»، این تخت به تخت طاووس مشهور می‌شود.

تخت نادری

این تخت که در موزه جواهرات ملی نگهداری می شود برخلاف نامش هیچ گونه رابطه ای با نادرشاه ندارد؛ چرا که تاریخ کتیبه‌هایی که در اطراف محل جلوس بر تخت نگاشته شده، ساخت تخت را مستقیما به فتحعلی شاه نسبت می‌دهند. این تخت به صورت قطعات جداگانه و قابل حمل ساخته شده که دارای۲۶هزار و۷۳۳قطعه جواهرات است و علاوه بر مراسم تاج گذاری شاهان قاجار مورد استفاده پهلوی اول و دوم نیز بوده است.

کره جواهرنشان

کره جواهر نشان یکی از اشیای زیبای موزه جواهرات ملی است که در سال ۱۲۹۱ به دستور ناصرالدین شاه ساخته شد. در ساخت این کره از ۳۴ کیلو گرم طلای خالص و ۳۶۵۶ گرم جواهرات استفاده شده است. از جمله جواهرات مورد استفاده در کره جواهر نشان می توان به الماس، یاقوت و زمرد اشاره کرد.

جقه نادری